Ήταν ένα απόγευμα στα μέσα Μαρτίου του 1983, όταν 18χρονος κατέβαινα τη φυσούνα του αεροπλάνου στο αεροδρόμιο JFK στη Νέα Υόρκη. Μετά την αναμενόμενη επίσκεψη στο γκισέ του Ελέγχου Διαβατηρίων Αλλοδαπών, προχώρησα στην θύρα της συνδεδεμένης πτήσης μου για Φλόριδα. Στη δεκάλεπτη διαδρομή μου ως τη θύρα επιβίβασης κοιτούσα με δέος τους εργάτες του αεροδρομίου, από όλες τις φυλές της γης, να σέρνουν κατάκοποι τις τεράστιες κόκκινες παρκετέζες κατά μήκος των μαρμάρινων διαδρόμων.

Ένιωθα επαρχιώτης στην πρωτεύουσα του κόσμου, και ήμουν κιόλας. Τα μάτια μου ήταν γουρλωμένα από νέες εικόνες. Στην πτήση για Φλόριδα γνώρισα και τον Κώστα που πήγαινε στη Φλόριδα να σπουδάσει πιλότος. Είμαστε 40 χρόνια φίλοι.

Βράδυ αργά πλέον, βγαίνοντας από το αεροδρόμιο στη Φλόριδα, εντύπωση μου έκανε η διάχυτη μυρωδιά αυγού, πιθανόν από τους χαλασμένους καταλύτες των ταξί που περίμεναν με αναμμένες μηχανές και κλιματισμό στο φουλ λόγω της ζέστης και της απίστευτης τροπικής υγρασίας. Στον δρόμο εντύπωση μου έκανε η πληθώρα από μαγαζιά με μισοσκισμένα πανό στα σκονισμένα τζάμια τους που έγραφαν “Bankruptcy sale/ Going out of business”. Έμοιαζαν να ήταν αφημένα έτσι χρόνια. Θα περνούσαν πολλά ακόμη χρόνια για να καταλάβω τί σήμαινε εκείνη η εικόνα, και ακόμα περισσότερα για να καταλάβω το γιατί.

Δυο χρόνια νωρίτερα είχε αναλάβει Πρόεδρος της Αμερικής ο Ρέηγκαν, ο οποίος τότε ακόμη μάζευε απεγνωσμένα τα συντρίμμια που είχε αφήσει πίσω του στην οικονομία ο Κάρτερ. Οι πολιτικές του είχαν μειώσει αισθητά τον πληθωρισμό, αλλά είχαν αρχίσει να ξεβολεύουν τις ορδές δημοσίων υπαλλήλων και τα μονοπώλια της χώρας. Ο κόσμος ήταν σκυθρωπός. Πολύ ευγενής αλλά σκυθρωπός.

Η τελευταία χρονιά που η Αμερική είχε τέτοια ετήσια αύξηση πληθωρισμού όπως αυτή που καταγράφηκε πριν λίγες ημέρες, άνω του 7%, ήταν το 1982. Όπως καθιερώθηκε να λένε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: “Όταν η αμερικάνικη οικονομία φταρνίζεται, η υπόλοιπη υφήλιος πέφτει στο κρεβάτι με πνευμονία.”

Τόσο η μαινόμενη τωρινή ενεργειακή κρίση όσο και ο επερχόμενος ψυχρός πόλεμος ανάμεσα στις ελεύθερες δημοκρατίες και τις αυταρχικά διοικούμενες χώρες του πλανήτη, υπόσχονται δάκρυα και αίμα.

Υπόσχονται μειωμένη οικονομική ανάπτυξη, υπόσχονται αύξηση των επιτοκίων και στασιμοπληθωρισμό, υπόσχονται αυξημένες αμυντικές δαπάνες και οικονομική εσωστρέφεια αμφοτεροπλεύρως του νέου ψυχρού πολέμου, που ξεκίνησε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και συνεχίζεται με την αυστηροποίηση των κυρώσεων έναντι της ρωσικής οικονομίας και το κρυφτό ανάμεσα σε θαυμαστές του αυταρχισμού και φυσιολογικούς ανθρώπους.
Υπόσχονται χρεοκοπίες.

Όσοι έχουν μνήμες από τη δεκαετία του ‘70 έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για να καταπραΰνεις έναν πλανήτη που ξαναχωρίζεται με χάσματα τα οποία ως πριν λίγες βδομάδες όλοι θεωρούσαμε ανενεργά και σχεδόν μπαζωμένα.

Δεν ξέρω αν είναι ασφαλές να πούμε ότι έρχονται πέτρινα χρόνια, πάντως σίγουρα αυτά που νομίζαμε δεδομένα δεν είναι πια. Η αβεβαιότητα, η εσωστρέφεια, η αμυντική οικονομική πολιτική, ο προστατευτισμός και τα “σκληρά” σύνορα επανέρχονται με μανία.

Μακάρι να ανασηκωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση του μισού δισεκατομμυρίου ανθρώπων στο ύψος της, και η Αμερική των 350 εκατομμυρίων το ίδιο. Μακάρι να συμβεί κάτι αναπάντεχο που να ανατρέψει τη δρομολόγηση που, προς το παρόν, μοιάζει αναπόφευκτη.

Κάποιοι κερδίζουν και το Τζόκερ.
Έτσι δεν είναι;