Η παρούσα παρέμβαση έχει ως στόχο να καταδείξει ορισμένα κακώς κείμενα, τα οποία προέκυψαν από τη διαδικασία αδειοδότησης και εγκατάστασης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και συγκεκριμένα ανεμογεννητριών στη θέση Μωρού – Κηπούρια της Παλικής.

Ο συγκεκριμένος χώρος επιλέχθηκε διότι παρέχει το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό σε όλο το Ιόνιο πέλαγος (σχετικά μπορεί κάποιος να ανατρέξει στην ιστοσελίδα: http://ionianweather.gr/stations/). Την ίδια στιγμή όμως αποτελεί χώρο πολλαπλών δραστηριοτήτων σε πολλούς τομείς της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Είναι χώρος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Είναι χώρος που εμπίπτει στην πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής. Είναι χώρος θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Είναι χώρος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Είναι χώρος κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης. Κυρίως όμως είναι ιδιωτική έκταση. Για τα περισσότερα από τα παραπάνω δόθηκαν σχετικές άδειες, ίσως χωρίς ιδιαίτερη μελέτη, από τις οικείες υπηρεσίες (Εφορείες Αρχαιοτήτων, Σπηλαιολογίας, κλπ.). Το τελευταίο ζήτημα «λύθηκε» με αυθαίρετο τρόπο μέσω αδείας της Δ/νσης Δασών της Κεφαλονιάς, με την οποία χαρακτηρίζεται ως «δημόσια δασική έκταση». Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με ζητήματα αισθητικής, αλλά και την πιθανότητα η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών να επηρεάσει το περιβάλλον, οδήγησαν τους περίοικους σε σειρά κινητοποιήσεων και δράσεων εναντίον αυτής της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Δεν είναι του παρόντος, να αναλυθούν ένα προς ένα τα πραγματικά ή πιθανά ή υποθετικά προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Όμως, για την αποφυγή αντίστοιχων καταστάσεων καλό θα είναι οι αρμόδιες υπηρεσίες καθώς και το σχετικό επιστημονικό δυναμικό να αποφανθούν τεκμηριωμένα.

Παραδείγματος χάριν, ένα ερώτημα αφορά τους δρόμους των αποδημητικών πτηνών. Είναι γνωστό ότι η Κεφαλονιά και ιδιαίτερα το συγκεκριμένο σημείο, βρίσκεται σε ένα από αυτούς τους δρόμους. Η εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε ολόκληρο το νησί πλέον, επηρεάζει αυτή τη διαδικασία;

Τί επιπτώσεις μπορεί να έχει στο γενικότερο περιβάλλον του νησιού, αλλά και στα γύρω από αυτό οικοσυστήματα;

Υπάρχει σχετική μελέτη;

Επίσης, το ζήτημα του θορύβου που προκαλούν οι ανεμογεννήτριες και ιδιαίτερα της εκπομπής υποήχων (κάτω από το όριο της ανθρώπινης ακοής) και ήχων χαμηλών συχνοτήτων, πόσο επηρεάζει τους περίοικους, τους επισκέπτες μιας περιοχής με μεγάλη επισκεψιμότητα, λόγω των προαναφερθέντων φυσικού κάλλους, θρησκευτικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, αλλά και την εκεί ενταγμένη κτηνοτροφική δραστηριότητα; Είναι γνωστό ότι η έκθεση τόσο σε υπόηχους όσο και σε χαμηλόσυχνους ήχους προκαλεί προβλήματα και στους ανθρώπους και στα ζώα.

Για όλα τα παραπάνω οφείλεται μια απάντηση.

Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα που προκύπτει αφορά την αυθαιρεσία. Την αυθαιρεσία των δημοσίων υπηρεσιών, οι οποίες με αδιαφανή και μη εμπεριστατωμένο τρόπο χαρακτηρίζουν κατά το δοκούν μια περιοχή (α) ως δασική και (β) ως δημόσια. Την αυθαιρεσία της εξουσίας να αποδέχεται τέτοιους χαρακτηρισμούς για περιοχές που καλώς γνωρίζει και αν δεν το γνωρίζει οφείλει να το μάθει, ότι είναι ανυπόστατοι. Την αυθαιρεσία των ιδιωτών να ασκούν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, στηριζόμενοι στην αυθαιρεσία του Δημοσίου, όπου και όποτε θέλουν ανεξέλεγκτα. Η συγκεκριμένη έκταση είναι παγκοίνως γνωστό ότι τουλάχιστον κατά τα τελευταία τετρακόσια (400) χρόνια αποτελεί ιδιοκτησία της Ιεράς Μονής Ταφιού, όπως αναφέρεται στον Κώδικα αυτής (Γενικά Αρχεία του Κράτους – Αρχείο Νομού Κεφαλληνίας, τρεις (3) πράξεις του 1636, μια (1) πράξη του 1641, μια (1) πράξη του 1643) και εν συνεχεία της Ιεράς Μονής Κηπουραίων, όπως αναφέρεται στα Κτηματολόγια Μονής του 1935 και του 1951, τα οποίο σώζονται στη Μονή και αναφέρουν:

Κτηματολόγιο του 1935

1. Λάκκος Μαζοχώρτι, Οικία Ποιμεν 1 στρέμμα. Ελεύθερα.
2. Μαζοχώρτι Λάκκος, Αγρ. Ακαλ. 2000 στρέμματα. Ελεύθερα. Μετά μιάς οικίας 2.
3. Λάκκος, Καλλιεργ. 15 στρέμματα. Ελεύθερα. Βλέπε εις τα επόμενα.
4. Καλογήρονε βουνό ή Πεζούλα, Καλλιεργ. 15 στρέμματα. Ελεύθερα. Βλέπε εις τα επόμενα., Καλλιεργ. 3000 στρέμματα. Ελεύθερα. Βλέπε εις τα επόμενα.

Κτηματολόγιο του 1951

1. Μαντζοχόρτι Οικία στάνη μετά φρέατος ελαιόδενδρα 2
2. Ζωότοποι Καλογήρου Βουνό Πεζούλα. Ταφιός Κλαδά στρέμματα 1200

Άλλη αδιάψευστη μαρτυρία είναι αυτή του ιστοριοδίφη της Κεφαλονιάς Ηλία Τσιτσέλη, όπως αναφέρεται στο έργο του «Κεφαλληνιακά Σύμμικτα» τόμος Β’.

Αλλά η σημαντικότερη μαρτυρία προέρχεται από τη ζώσα παράδοση. Όλοι οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής γνωρίζουν και μαρτυρούν ότι η συγκεκριμένη έκταση ανήκει στο Μοναστήρι των Κηπουραίων. Επομένως, ερωτάται η Δ/νση Δασών, που βασίζεται και περιγράφει την έκταση ως δημόσια;

Όσον αφορά τον όρο «δασική», εδώ μπορεί να κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της συζήτησης, περί του τί θεωρείται «δασική έκταση», «δάσος» κλπ. Πως είναι δυνατόν μια έκταση, στην οποία για αιώνες ασκείται κτηνοτροφική εκμετάλλευση, πρώτα από τους ιδιοκτήτες της και σήμερα από ενοικιαστές κτηνοτρόφους, να χαρακτηρίζεται δασική, όταν δεν υπάρχει ίχνος δάσους και ουδέποτε αναφέρθηκε ως τέτοια (βλ. προαναφερθέντα Κτηματολόγια);

Βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να αναγκαζόμαστε να διεκδικούμε τις ιδιοκτησίες μας από ένα κράτος που, κατά παράβαση του άρθρου 1, παράγραφος 1 του Συντάγματος, αυθαιρετεί και χαρακτηρίζει εκτάσεις καλλιεργήσιμες ή έστω καλλιεργούμενες στο παρελθόν ως δασικές και, το χειρότερο, δημόσιες. Τα βουνά στην Κεφαλονιά και ιδιαίτερα στην κτηματική περιφέρεια Καμηναράτων είναι γεμάτα με ξερολιθικές κατασκευές (ξερολιθιές, πετροκαλύβες), οι οποίες πρόσφατα αναγνωρίστηκαν ως στοιχεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Οι παππούδες μας, που κατασκεύασαν αυτά τα έργα δεν εργάστηκαν μέσα σε δάση. Εργάστηκαν στα χωράφια τους. Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό από τους υπαλλήλους του Δημοσίου, που δίνουν πλέον την εντύπωση ότι δεν ξέρουν γιατί πράγμα μιλούν και, το χειρότερο, ιδιαίτερα όταν νομοθετούν. Τα δάση μας, δημόσια ή ιδιωτικά (όπως συμβαίνει στα Ιόνια Νησιά σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα) απαιτούν προστασία. Αλλά πρώτα πρέπει να είναι δάση. Όχι να βαφτίζονται ως τέτοια εκτάσεις, που για διάφορους λόγους έχουν παραμεληθεί από τους ιδιοκτήτες τους.

Σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο του Συντάγματος, η προστασία της ιδιοκτησίας είναι υποχρέωση του Κράτους, παρεκτός αν πρόκειται για λόγους γενικότερου συμφέροντος. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα αυτή έχει τόσο βάρος ως «δημόσιο συμφέρον» όσο και η κτηνοτροφική ή / και αγροτική δραστηριότητα που ασκείται στην περιοχή. Αν η τελευταία δεν έχει μεγαλύτερο βάρος, διότι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, χωρίς τροφή όμως; Επομένως, δεν είναι δυνατόν να αποδίδονται από το κράτος εκτάσεις σε ιδιώτες επιχειρηματίες για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους κατά το δοκούν. Πού είναι η ισονομία την οποία και αυτή προβλέπει το Σύνταγμα;

Κλείνοντας το παρόν, καλούμε το Ελληνικό Κράτος (τις τρεις Εξουσίες, Νομοθετική, Εκτελεστική και Δικαστική καθώς και τις υπηρεσίες αυτών) να σταθεί στο ύψος των απαιτήσεων του λαού του (α) για προστασία της ιδιοκτησίας, (β) για εξάλειψη της αυθαιρεσίας, (γ) για εξορθολογισμό των νομοθετήσεων και (δ) για την εφαρμογή του νόμου και, κυρίως, του Συντάγματος.

Πραγματικά είμαστε στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώνουμε ότι ενώ η κρατική αυθαιρεσία προχωρά με ταχύτητες αστραπής, η εφαρμογή των νόμων και η αναστροφή των λαθών της κρατικής μηχανής παραπέμπει σε κινήσεις χελώνας. Και με βάση αυτή τη διαπίστωση αναρωτιόμαστε, ποιό τελικά θα είναι το αποτέλεσμα στα Κηπούρια; Γιατί για μια ακόμα φορά καταφέραμε να μετατρέψουμε μια ευκταία και αναγκαία δραστηριότητα σε σημείο τριβής και πρόκλησης θεμιτών αντιδράσεων και να βάλουμε τους πολύπαθους κατοίκους μιας περιοχής, η οποία έχει ήδη υποστεί δεινά από τη φύση (σεισμοί του 2014 και ανολοκλήρωτα έργα αποκατάστασης των ζημιών) και την υφιστάμενη οικονομική κατάσταση, απέναντι; Δε θα ήταν προτιμότερο, τελικά, να υπάρχει κοινωνική συμφωνία;

Διονύσης Θ. Γ. Κατερέλος

Δρ. Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου