Οι λαμπτήρες εξοικονόμησης σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως, προσφέροντας ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας και έκλυση θερμότητας σε σχέση με τους παλαιούς πυράκτωσης (που σταδιακά έως το 2012 αποσύρθηκαν), οι οποίοι παρήγαγαν κατά ποσοστό άνω του 90% θερμότητα και λιγότερο από 10% φως (σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο φωτισμός αντιπροσώπευε περίπου το 20% της οικιακής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας). Σημειώνεται ότι παρά το αυξημένο κόστος τους, οι νέοι έχουν 6-10 φορές μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και 5 φορές υψηλότερη απόδοση με παρόμοια κατανάλωση ενέργειας. Υπάρχουν ακόμη σε χρήση λαμπτήρες φθορισμού, και βέβαια γίνονται ολοένα και πιο ευρέως χρησιμοποιούμενοι άρα και πιο φθηνοί οι λαμπτήρες LED (σε μετάφραση: Δίοδοι Εκπομπής Φωτός) που χαρακτηρίζονται από ακόμη υψηλότερη απόδοση.
Όμως κάποιοι τύποι νέων λαμπτήρων περιέχουν ατμούς υδραργύρου που σε περίπτωση θραύσης μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση σε περίπτωση εισπνοής και χημικά εγκαύματα στο δέρμα σε περίπτωση επαφής (το Γενικό Χημείο του Κράτους έχει εκδώσει οδηγίες αντιμετώπισης έκχυσης υδραργύρου – βλέπε σύνδεσμο στο τέλος). Ευτυχώς η περιεχόμενη ποσότητα μειώνεται όσο εξελίσσεται η τεχνολογία και ούτως ή άλλως αυτό δεν είναι πολύ πιθανό. Σημαντικότερα, υπάρχει ένας πολύ απλός τρόπος πρόληψης, που περιλαμβάνει μόνο την προσεκτική τοποθέτηση και αφαίρεσή τους από τα φωτιστικά σώματα! Ενώ δεν σημειώνονται τέτοιου είδους ατυχήματα συχνά, δεν κοστίζει τίποτε η προσοχή κατά τον χειρισμό των λαμπτήρων (για την αποφυγή σύγχυσης, προληπτικά είναι καλό να δίνεται η ίδια προσοχή για κάθε τύπου λαμπτήρα). Έτσι, πολύ εύκολα μπορούμε να αποφύγουμε ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις για τον άνθρωπο.
(Κατά το βίδωμα ή το ξεβίδωμα των λαμπτήρων πρέπει να τους κρατάμε από την πλαστική βάση τους και όχι από το γυάλινο κάλυμμα. Τοποθετούμε τον καμένο λαμπτήρα στο κουτί του καινούργιου με ασφάλεια και τέλος στον κάδο συλλογής λαμπτήρων.)
Όταν αυτοί οι λαμπτήρες ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους, δεν απαιτείται τίποτε άλλο από κατάλληλη διάθεση στα σημεία συγκέντρωσης:
α) ιδιωτικά καταστήματα που διαθέτουν αντίστοιχους κάδους (συνήθως καταστήματα ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών και φωτιστικών ειδών), ή
β) κεντρικά Δημοτικά Καταστήματα των Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου Κεφαλλονιάς
τα οποία συνεργάζονται με τους αρμόδιους φορείς ανακύκλωσης λαμπτήρων,
και όχι απόρριψη στους κάδους απορριμμάτων ή ανακύκλωσης συσκευασιών!
Εκτός από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν όταν τους χρησιμοποιούμε και τους χειριζόμαστε σωστά, οι λαμπτήρες αυτοί μπορούν να ανακυκλωθούν, γεγονός το οποίο όχι μόνο προσφέρει στους κατασκευαστές πρώτες ύλες με μικρότερο κόστος σε σχέση με αυτές που παράγονται πρωτογενώς μέσω εξόρυξης (και θεωρητικά μικρότερη τιμή για τον καταναλωτή), εμμέσως περιορίζει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων μέσω της υψηλότερης απόδοσής τους, αλλά κυριότερα περιορίζει την επίπτωση των εξορύξεων στο περιβάλλον και επίσης την συγκέντρωση απορριμάτων και ειδικά τοξικών και επικίνδυνων ουσιών στο τοπικό περιβάλλον. Δηλαδή δεν ρυπαίνουμε και κυρίως δεν μολύνουμε το περιβάλλον του νησιού μας, το οποίο πρέπει να προστατεύουμε για εμάς, τους επισκέπτες και τις επόμενες γενιές!
Επομένως έχει μεγάλη σημασία να συγκεντρώνουμε τους λαμπτήρες στους ειδικούς κάδους, για λόγους αποφυγής μόλυνσης και αξιοποίησης τους μέσω ανακύκλωσης.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια μικρή αλλαγή, όταν γίνεται από πολλούς, φέρνει μεγάλα αποτελέσματα!
Τηλέμαχος Μπεριάτος
MSc, Διπλ. Πολιτικός-Δομοστατικός μηχανικός, μέλος ΤΕΕ
Τεχνικός Ασφαλείας (Ασφάλεια & Υγεία στην εργασία)
Οδηγίες αντιμετώπισης ατυχημάτων έκχυσης υδραργύρου – Γενικό Χημείου του κράτους
http://www.gcsl.gr/media/environment/MERCURY08062012.pdf
Οδηγίες για την ανακύκλωση
http://www.electrocycle.gr/basic-page/5985/pos-anakyklono-tis-lampes-moy
Στη χώρα μας έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύο εθνικής εμβέλειας συλλογικά συστήματα («ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.», και «ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε.») με σκοπό τη συλλογή, επεξεργασία και ανακύκλωση των λαμπτήρων σε κατάλληλα αδειοδοτημένες μονάδες.
