Η 22α Απριλίου καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως Ημέρα της Γης από το 2009. Ωστόσο, ο θεσμός θεωρείται ότι ξεκίνησε μισό αιώνα πριν, στις ΗΠΑ, με αφορμή ένα σοβαρό θαλάσσιο περιβαλλοντικό ατύχημα στη Νότια Καλιφόρνια (πετρελαιοκηλίδα) και την συνεπακόλουθη κινητοποίηση ακτιβιστών και άλλων πολιτών, με επικεφαλής τον γερουσιαστή Νέλσον, που οδήγησε μέσα σε ένα χρόνο, στην ψήφιση της εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας (ΝΕΡΑ) και στην δημιουργία της αμερικανικής Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (ΕΡΑ).
Σήμερα, μετά από 50 χρόνια πορείας του παγκόσμιου περιβαλλοντικού κινήματος και με αφορμή την Ημέρα της Γης, έχει σημασία να δούμε ποια μαθήματα έχουμε διδαχθεί από τις δράσεις των τοπικών, εθνικών και διεθνών οργανισμών για την οικολογική ισορροπία και το φυσικό και δομημένο περιβάλλον πάνω στον πλανήτη μας.
Η στρεβλή και ανορθολογική χρήση γης (εδάφους) στον αστικό και αγροτικό χώρο, ο άκρατος καταναλωτισμός και η παραγωγή αποβλήτων, η ληστρική εκμετάλλευση των φυσικών και πλουτοπαραγωγικών πόρων που έχουν ως αποτέλεσμα τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, περιφερειακές συγκρούσεις και διατροφική ανασφάλεια, αποδεικνύουν ότι οι συνέπειες της ανθρώπινης δράσης είναι εξαιρετικά αρνητικές για τη γη και τη Γη. Η ανάγκη ενός νέου συμβιωτικού «συμβολαίου» του ανθρώπου με τη Γαία είναι πλέον φανερή και επιβεβλημένη.
Το πρόβλημα δεν εστιάζεται τόσο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων πάνω στη Γη όσο κυρίως στην επίτευξη μιας νέας συνολικής ισορροπίας, η οποία είναι το ζητούμενο σε ένα πλανήτη δραματικών κλιματικών -και όχι μόνο- αλλαγών.
Ειδικά στον εύθραυστο νησιωτικό χώρο (όπως στο Ιόνιο Αρχιπέλαγος), οι αλλαγές αυτές αναμένεται να είναι εντονότερες και απαιτούν από τώρα τολμηρές αποφάσεις και ρηξικέλευθες δράσεις για ενίσχυση της ανθεκτικότητας των νησιών.
Η Ημέρα της Γης, όπως κάθε παγκόσμια ημέρα, με τον ιδιαίτερο συμβολισμό της, αποτελεί έναυσμα για τον σχετικό προβληματισμό. Στις μέρες του κορονοϊού, καθώς είμαστε, ημι-εγκλωβισμένοι και αποστασιοποιημένοι, ας σκεφτούμε λίγο περισσότερο το γήινο περιβάλλον στην πολυπλοκότητα και ολότητά του.
Ηλίας Μπεριάτος
Πρόεδρος Δ.Σ. ΙΚΙ
