Του Άγη Βερούτη

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της οικονομίας μας δεν είναι το δημόσιο χρέος.  Είναι τα κόκκινα δάνεια.

Το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι μη-εξυπηρετούμενες οφειλές προς το Ελληνικό Δημόσιο που έχουν δημιουργηθεί από την υπερφορολόγηση.

Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων δεν είναι μόνο ελληνικό. Η Ευρώπη έχει περί τα €1.000 δισεκατομμύρια (€1 τρισεκατομμύριο) σε κόκκινα δάνεια. Η Ελλάδα διαθέτει το 1/10 αυτών των κόκκινων δανείων, ή περί τα €110 δισεκατομμύρια. Στις αρχές του φετινού χρόνου, ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Vitor Constancio πρότεινε την δημιουργία μιας σειράς από Bad Banks για την θεραπεία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος από τα κόκκινα δάνεια.

Για να επιλυθούν τα κόκκινα δάνεια σε τέτοιο βάθος, υπάρχουν βέβαια δυο εναλλακτικοί τρόποι:

α) Με τη δημιουργία μιας Bad-Bank στην οποία θα παρκάρουν τα κόκκινα δάνεια των €110 δισεκατομμυρίων για κάποια χρόνια, για να καθαρίσουν οι ισολογισμοί των τραπεζών ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν ξανά να χρηματοδοτούν την Ελληνική Οικονομία.
Με τον τρόπο αυτόν θα ξαναδημιουργηθεί εκείνο το εισόδημα που είναι απαραίτητο για να επανέλθουν τα κόκκινα δάνεια από μη-εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα, ενώ τα υπόλοιπα θα διαγραφούν με κατάσχεση φυσικά των παγίων που τους αντιστοιχούν. Το σημαντικό είναι ότι με τον τρόπο αυτό θα αποδεσμεύσουν τους δανειολήπτες να επανέλθουν στην κανονικότητα της οικονομίας, πέραν της κατάσχεσης του παγίου για το οποίο ελήφθη το δάνειο.

β) Με την εκκαθάριση των δανείων από τις ίδιες τις τράπεζες ή ειδικές εταιρίες εκκαθάρισης (fund), που θα αγοράσουν τα δάνεια αυτά και θα ξετινάξουν οικονομικά με βάση την Ελληνική Νομοθεσία όσους δανειολήπτες έπεσαν έξω ως αποτέλεσμα της εσωτερικής υποτίμησης της Ελληνικής Οικονομίας κατά 30% συν την επίδραση της Υπερφορολόγησης που προκάλεσαν την αδυναμία του 50% των δανειοληπτών να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, εξαιρώντας αυτούς πλέον από την οικονομική δραστηριότητα εντός Ελλάδος μέχρι να πεθάνουν. Η λύση αυτή ουσιαστικά ισοπεδώνει την οικονομία, αλλά η ΕΚΤ δεν μοιάζει να νοιάζεται για αυτό. Αντίθετα επιμένει στην ταχεία εκκαθάριση των δανείων αυτών εντός των επόμενων δυο ετών, όσο ακόμα είναι υποτιμημένη η αξία των παγίων ενεχύρων συν την υπόλοιπη περιουσία τους με την οποία είναι υπόλογοι οι Έλληνες δανειολήπτες, λόγω κενών της Ελληνικής Νομοθεσίας.

Δεδομένης της φορολογικής πολιτικής που επιβάλλει η Ελληνική Κυβέρνηση με τις επιλογές της στο 3ο Μνημόνιο, έχει επιλεχθεί η λύση β’ της εκκαθάρισης, και μάλιστα με μια τραβεστί Δεύτερη Ευκαιρία, η οποία δεν εξυπηρετεί κανέναν δανειολήπτη παρά μόνον τις τράπεζες-ζόμπι που βασίζονται σε αναβαλόμενη φορολογία για την επιβίωσή τους, και φυσικά την δικηγορική κοινότητα που θα κάνει χρυσές δουλειές από την νέα αυτή φάμπρικα.

Αντίθετα, στην Ιρλανδία εφαρμόστηκε η λύση α’ με την δημιουργία ενός ταμείου “Bad Bank” το οποίο αγόρασε από τις Ιρλανδικές Τράπεζες όλο το σάπιο χαρτοφυλάκιο χαμηλής ποιότητας αμερικάνικων στεγαστικών που είχαν μαζέψει οι Ιρλανδικές Τράπεζες ως την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008, συν τα κόκκινα στεγαστικά τα οποία δημιουργήθηκαν λόγω της κρίσης που χτύπησε την Ιρλανδία λίγο μετά την Ελλάδα. Αυτό το έκαναν με “πληκτρολόγηση” χρήματος με την ονομασία IOU’s της Bad Bank, τα οποία ενεχυριάστηκαν προς την κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας και ανταλλάχθηκαν με χρήμα. Το τί ακριβώς είναι αυτά τα IOU’s το αφήνουμε στην διάθεση του καθενός να ψάξει να το βρει, αν και ο υπογράφων δεν έχει καταφέρει ακόμη να το καταλάβει, και κυρίως μοιάζει η ΕΚΤ να μην έχει επιληφθεί του θέματος αυτού της αρμοδιότητός της, ίσως διότι απλά αυτό εξυπηρετεί την Ιρλανδική οικονομία.

Αντίστοιχη λύση εφαρμόστηκε και στην Ισπανία, όπου δημιουργήθηκε μια Bad Bank με κρατική χρηματοδότηση, η οποία αγόρασε όλα τα κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες επιτρέποντάς τους να χρηματοδοτήσουν ξανά την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας.

Όσα λίγα εκ των bad loans της Ιρλανδίας μπορούσαν να πουληθούν, πουλήθηκαν, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει συναλλαγές όπως εκείνη που έγινε με την πρώτη πώληση ενός τέτοιου πακέτου κόκκινων στεγαστικών δανείων τον Ιανουάριο από την Lonestar, η οποία είναι αμερικανική private equity firm. Αυτό σημαίνει πως οι τιμές ακινήτων έχουν ξεκινήσει να επανέρχονται στην Ιρλανδία, αντίθετα με την Ιταλία.

Επίσης, αντίθετα με την επιλογή της Ελληνικής Κυβέρνησης κινείται ΚΑΙ η κυβέρνηση της Ιταλίας, με πρόβλημα κόκκινων δανείων υπερ-διπλάσιο από αυτό της Ελλάδος, δηλαδή πάνω από €260 δισεκατομμύρια:

Για να απορροφήσει αυτά η Ιταλία θα δημιουργήσει κρατικά χρηματοδοτούμενη Bad Bank.

Στην Ιταλία δημιούργησαν επίσης το FSI (Fondo Strategico Italiano) δηλαδή ένα αναπτυξιακό ταμείο με χρήματα κατά 20% από την Ιταλική Κεντρική Τράπεζα.

Και στην Κύπρο ακόμη. Κεντρική Τράπεζα και τραπεζίτες συμφωνούν στη δημιουργία bad bank. Μπόλις προ δυο ημερών επανέφεραν την ιδέα σε συνέδριο στη Λευκωσία.

Εμείς εδώ όμως υποχρεούμεθα από την ΕΚΤ να προχωρήσουμε σε εσπευσμένη εκκαθάριση των ελληνικών κόκκινων δανείων, με ταυτόχρονη βαριά υφεσιακή υποχρέωση τήρησης πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% κατ’απαίτησην της ΕΚΤ, σε μια οικονομία χωρίς αναπτυξιακές επενδύσεις ή έστω κάποιον μηχανισμό προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων.

Α, και να μην ξεχάσω, πριν μια βδομάδα σχεδόν, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ κύριος Mario Dragi δήλωσε ότι “The decision today is for an open-ended programme … it’s not going to stop suddenly. The large majority of the Governing Council expresses a preference for keeping it open-ended. There is still a large amount of uncertainty, so it was only prudent.”

To QE ξεκίνησε από €80 δισ. το μήνα, πήγε στα €60 δισ. το μήνα ως το τέλος του 2017, και από τον Ιανουάριο του 2018 θα πέσει στα περίπου €30 δισ. να προσθέτονται στην νομισματική χαλάρωση της ευρωζώνης κάθε μήνα. Από αυτό το πρόγραμμα η Ελλάδα δεν λαμβάνει βοήθεια, ώστε οι Ελληνικές Τράπεζες να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Σε αυτό το πρόγραμμα, συμμετέχουν φυσικά ως δανειστές όλες οι Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης, δηλαδή και η δική μας κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία σε ποσοστό περίπου 2,5% γίνεται δανειστής στο Ευρωπαϊκό QE συμμετέχοντας με ανάληψη υποχρέωσης κατά €30-€40 δισεκατομμύρια για νομισματική χαλάρωση στις άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης, αλλά όχι την Ελληνική.

Η μόνη πιθανότητα για να ξεκινήσει υγιής μεγέθυνση των οικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας είναι να εφαρμοστεί η ίδια πολιτική Bad Bank και νομισματικής χαλάρωσης που εφαρμόστηκε και εφαρμόζεται στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες που μπήκαν σε κρίση στα προηγούμενα χρόνια.

Όμως η ΕΚΤ επιλέγει την ασφυξία της Ελληνικής Οικονομίας, την ισοπέδωση του βιοτικού επιπέδου για το 50% των δανειοληπτών της Ελλάδας, την αποτέφρωση της οικονομίας εν απουσία λειτουργικής νομοθεσίας για την Δεύτερη Ευκαιρία, και ως μέλος της Τρόικας επιβάλλει εξωπραγματικά πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% που προκαλούν την φορολογική ισοπέδωση των Ελλήνων Πολιτών, σε ευθεία αντίθεση με όσα εφαρμόζει στις υπόλοιπες χώρες που πέρασαν και περνάνε κρίση!

Γιατί άραγε;

Καιρός είναι μετά από 8 χρόνια κρίσης να πάρουμε μια απάντηση.

Η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Ισπανία ήδη την πήραν.

Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο Twitter: @Agissilaos
agissilaos@gmail.com