Αναφορικά με την επιχειρούμενη, εκ μέρους υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου, αυτούσια μεταφορά της Περιοχής Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (Π.Α.Υ Β2) (νοτιοανατολικές ακτές Κεφαλονιάς, ακτές Ιθάκης, κόλπος Αργοστολίου) στο υπό αναθεώρηση Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο των Ιονίων Νήσων, οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής:
Κανένα από τα επιχειρήματα των παραγόντων αυτών δεν έχει έρεισμα στις αρχές της δημοκρατίας, ούτε στην κατεύθυνση της ανάπτυξης, ούτε, πολύ περισσότερο στον νόμο.
Συνεπώς το ερώτημα που τίθεται στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου είναι απλό:
«ή με τα λόμπι ή με την κοινωνία»
Ειδικότερα:
Α. Το Π.Σ. της ΠΙΝ αποφάσισε την μη επέκταση των Περιοχών Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη. Κατέληξε στην απόφασή του αυτή λαμβάνοντας υπ’ οψιν τις όμοιες αποφάσεις των Δ.Σ. των Δήμων Κεφαλονιάς και Ιθάκης. Κανένας φορέας από όσους συμμετείχαν στην σχετική διαβούλευση δεν εξέφρασε άποψη προς την κατεύθυνση της αύξησης των Π.Α.Υ. Συνεπώς ούτε από την διαβούλευση προκύπτει λόγος να μην γίνει αυτούσια δεκτή η απόφαση του Π.Σ. της ΠΙΝ.
Β. Η υποβάθμιση των νησιών μας (με την εφαρμογή των συγκεκριμένων Π.Α.Υ.) τόσο σε επίπεδο τουριστικής ανάπτυξης, όσο, κυρίως, σε επίπεδο ποιότητας ζωής των κατοίκων, είναι δεδομένη. Και ο πλέον αδαής αντιλαμβάνεται ότι ποιότητα ζωής, τουριστική ανάπτυξη προσανατολισμένη στο υπέροχο θαλάσσιο περιβάλλον μας και υδατοκαλλιέργειες δεν συνάδουν. Πέραν τούτου ακόμα και η ακτοπλοϊκή σύνδεση Αργοστόλι – Ληξούρι, καθώς και η δυνατότητα προσέγγισης μεγάλων σκαφών στα λιμάνια Αργοστολίου και Ληξουρίου τίθονται εν αμφιβόλω, όπως και η λειτουργία υδατοδρομίου, όσο και αν αυτό φαντάζει παράλογο.
Γ. Τα νησιά μας έχουν πράξει το εθνικό τους καθήκον αναφορικά με τις υδατοκαλλιέργειες (όπως και με τις ΑΠΕ). Ήδη λειτουργούν μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, η εύρυθμη λειτουργία των οποίων στηρίζεται από την ΠΙΝ και τους άλλους φορείς και οι οποίες, αντίστοιχα, στηρίζουν την τοπική κοινωνία. Είναι μονάδες υγιείς (συμπατριωτών μας επιχειρηματιών) που καταλαμβάνουν τον θαλάσσιο χώρο που αναλογεί σε αυτήν την δραστηριότητα.
Γενικότερα ο διαχρονικός, δήθεν σχεδιασμός της πολιτείας για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη προβλέπει ανεμογεννήτριες σε κάθε βουνοκορφή, εξόρυξη υδρογονανθράκων πέριξ των ακτών και Π.Α.Υ στις ακτές σε πλήρη αναντιστοιχία με την υπόλοιπη πατρίδα.
Δ. Όμως και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία οι ισχυρισμοί των παραγόντων του Υπουργείου δεν ευσταθούν, καθόσον:
1.Οι ΠΑΥ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ευρύτατες θαλάσσιες Ζώνες σε τμήματα των οποίων ορίζονται, με βάση τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής, επί μέρους οργανωμένες ζώνες (ΠΟΑΥ) με σκοπό τη χωροθέτηση μονάδων υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο του υποκείμενου χωροταξικού σχεδιασμού, όπως είναι φυσικά και το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο. Είναι χαρακτηριστική από τη σκοπιά αυτή η διατύπωση του άρθρου 5 του ίδιου του Ειδικού Χωροταξικού των Υδατοκαλλιεργειών, όπου με σαφήνεια αναφέρει: «Οι μονάδες θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας αναπτύσσονται σε επιλεγμένες ευρύτερες θαλάσσιες περιοχές, οι οποίες κρίνονται κατάλληλες για τη χωροθέτηση υδατοκαλλιεργητικών μονάδων (ΠΑΥ). Μέσα στις ΠΑΥ προσδιορίζονται ζώνες, είτε οργανωμένες με φορέα διαχείρισης (ΠΟΑΥ), είτε με μορφή άτυπων συγκεντρώσεων (ΠΑΣΜ). Η επακριβής επιθυμητή χωροθέτηση των ΠΟΑΥ πραγματοποιείται σε υποκείμενο επίπεδο σχεδιασμού (χωροταξικό, πολεοδομικό ή τομεακό). Χωροθέτηση νέων μονάδων γίνεται σε ΠΟΑΥ και ΠΑΣΜ…..». Άλλωστε από την ίδια τη διατύπωση του συγκεκριμένου άρθρου στην Ενότητα του Ι συνάγεται με απόλυτη σαφήνεια ότι οι ΠΑΥ απλώς «Από χωροταξική άποψη αποτελούν ευρύτερες περιοχές αναζήτησης θέσεων για υποδοχείς (ΠΟΑΥ ή ΠΑΣΜ) και μεμονωμένες μονάδες».
- Ομοίως το άρθρο 8 του Ειδικού Χωροταξικού επιβάλει ρητά στα υπό αναθεώρηση, όπως στην προκειμένη περίπτωση, περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια να «……εξετάζονται ειδικότερα οι περιπτώσεις όπου έχουν εντοπιστεί προβλήματα ανταγωνισμού των υδατοκαλλιεργειών με άλλες χρήσεις γης (τουρισμό, παραθερισμό, αλιεία κ.λπ.)». Η επίλυση φυσικά αυτή των συγκρούσεων αυτών δεν μπορεί παρά να γίνεται είτε με τον άμεσο περιορισμό των ΠΑΥ από το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο κατά τέτοιο τρόπο που η μετέπειτα χωροθέτηση των ΠΟΑΥ να γίνεται με βάση τα ειδικότερες ανάγκες, είτε με τον καθορισμό ευθέως της ζώνης των ΠΟΑΥ από το ίδιο το περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο.
- Η νομική βαρύτητα και υποχρεωτικότητα των ανωτέρω είναι δεδομένη, αν ληφθεί υπόψη ότι η ίδια η γενική χωροταξική νομοθεσία ρητά ορίζει ότι:
α) σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 5 του ν. 4447/2016 «Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, τις οποίες συντονίζουν, εξειδικεύουν ή και συμπληρώνουν………..»,
β) σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του π.δ. 90/2018 «Το περιεχόμενο των εγκρινόμενων ή αναθεωρούμενων περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων οφείλει: α) Να συμμορφώνεται προς τις άμεσα εφαρμόσιμες ρυθμίσεις των ειδικών χωροταξικών πλαισίων. β) Να εναρμονίζεται προς τις στρατηγικές επιλογές, κατευθυντήριες ρυθμίσεις, γενικές ή ειδικές, των ειδικών χωροταξικών πλαισίων, εξειδικεύοντας, συμπληρώνοντας ή προσαρμόζοντας αυτές στα χωρικά δεδομένα της περιφέρειας, χωρίς να αναιρεί τον κατά τα ανωτέρω στρατηγικό και κατευθυντήριο προσανατολισμό τους». Είναι, βεβαίως, προφανές, θα λέγαμε μάλιστα ηλίου φαεινότερον, ότι η θεσμοθέτηση των ΠΑΥ δεν είναι σε καμία περίπτωση μια άμεση εφαρμόσιμη ρύθμιση, είναι μια ρύθμιση καθαρά στρατηγικού χαρακτήρα την οποία οφείλουν τα περιφερειακά χωροταξικά πλαίσια να εξειδικεύουν, συμπληρώνουν ή και προσαρμόζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Περιφέρειας.
Αργοστόλι, 18.12.2018
ΠΑΝΑΓΗΣ ΔΡΑΚΟΥΛΟΓΚΩΝΑΣ
Αντιπεριφερειάρχης των Π.Ε. Κεφαλονιάς και Ιθάκης
