Γράφει η δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Μήλιου*

Όσοι έχουν επιχειρήσεις ή εταιρείες όπου απασχολούν προσωπικό, γνωρίζουν ότι από το 2013 δημοσιεύτηκε νέα απόφαση του Υπουργού Εργασίας που προβλέπει πολύ υψηλά πρόστιμα, σχετικά με συγκεκριμένες παραβάσεις εργοδοτών, σε μια απόπειρα να καταπολεμηθεί η μαύρη εργασία.

Η υπουργική απόφαση αφορά αποκλειστικά την επιβολή προστίμου της εργατικής νομοθεσίας και συγκεκριμένα στην περίπτωση της διαπίστωσης από τα ελεγκτικά όργανα του Σ.ΕΠ.Ε.: α) μη αναγραφής των στοιχείων κάποιου ή κάποιων εργαζομένων, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, στον πίνακα προσωπικού (Ηλεκτρονικό Έντυπο Ε4) που οφείλει να έχει υποβάλει και να έχει αναρτήσει, σε προσιτό για τους εργαζομένους σημείο στην επιχείρησή του κάθε εργοδότης και β) μη επίδειξης ορισμένων εντύπων  που οφείλει να τηρεί στην επιχείρησή του κάθε εργοδότης, χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά όπως:

1) Το βιβλίο υπερωριών, που προβλέπεται να τηρείται υποχρεωτικά (χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά) από όλες τις επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό, είτε αυτό πραγματοποιεί υπερωριακή εργασία είτε όχι.

2)Το βιβλίο ημερησίων δελτίων απασχολουμένου προσωπικού οικοδομικών και τεχνικών έργων, που τηρείται υποχρεωτικά από κάθε εργοδότη που εκτελεί οποιαδήποτε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο και αντικαθιστά την υποχρέωση των εργοδοτών αυτών θεώρησης για το προσωπικό τους πίνακα προσωπικού και ωρών εργασίας.

3) Των εντύπων γνωστοποίησης όρων εργασίας το αργότερο εντός δύο (2) μηνών ή συμβάσεων εργασίας του Π.Δ. 156/1994.  Αντίγραφα των εντύπων αυτών που συμπληρώνονται από τον εργοδότη ή των συμβάσεων εργασίας που υπογράφονται με τους εργαζομένους, σύμφωνα με το παραπάνω Π.Δ., πρέπει να επιδίδονται σ’ αυτούς από την πρόσληψή τους και δεν απαιτείται η επίδοσή τους σε εργαζομένους που συνάπτουν συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μικρότερης διάρκειας του μήνα (άρθρο 3 του Π.Δ.) και

4) Των εκκαθαριστικών σημειωμάτων αποδοχών του προσωπικού για το τελευταίο τουλάχιστον 3μηνο.

Τα πρόστιμα που επιβάλλονται για τις παραβάσεις αυτές ορίζονται ως εξής

ΓΙΑ ΜΗ ΕΓΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΩΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:

Επιβαλλόμενο πρόστιμο: ο κατώτατος νόμιμος νομοθετημένος μισθός, μη προσαυξημένος για κάθε τριετία προϋπηρεσίας επί (18) δεκαοχτώ μήνες εργασίας για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο – υπάλληλο και το κατώτατο νόμιμο νομοθετημένο ημερομίσθιο, μη προσαυξημένο για κάθε τριετία προϋπηρεσίας επί τετρακόσιες τρεις (403) ημέρες εργασίας για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο – εργατοτεχνίτη, ανάλογα με την ηλικιακή διάκριση όπως αναφέρεται κατωτέρω:
Συγκεκριμένα για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο

β) Σε περίπτωση υποτροπής της επιχείρησης / εργοδότη για την παραπάνω παράβαση, επιβάλλεται, πέραν των ανωτέρω χρηματικών προστίμων, προσωρινή ή οριστική διακοπή της λειτουργίας συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας ή τμήματος ή τμημάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης στις οποίες έχει διαπραχθεί η παράβαση.

Τα ανωτέρω πρόστιμα είναι πολύ υψηλά και κυριολεκτικά γονατίζουν οικονομικά τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις στις οποίες επιβάλλονται. Δικαστικά δε μέχρι τώρα, δεν υπήρχε κάποιος αποτελεσματικός τρόπος να μειωθούν ή να μην επιβληθούν ή ακόμα και να ανασταλούν. Σημειωτέον ότι κατά της απόφασης επιβολής προστίμου προβλέπεται διοικητική προσφυγή, η εκδίκαση της λαμβάνει χωρά μετά από 2-5 έτη. Το πρόστιμο όμως είναι σχεδόν άμεσα εισπρακτέο καθώς μετά το ΣΕΠΕ βεβαιώνεται στην Εφορία. Οι αιτήσεις αναστολής συνήθως δεν ευδοκιμούσαν, αφού υπήρχε η γραμμή άμεσης είσπραξης των προστίμων για εισροή χρήματος στο δημόσιο ταμείο.

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Λάρισας με την πρωτοποριακή απόφαση 153/2016 έρχεται να δώσει νέα νομική οπτική στο θέμα του συγκεκριμένου υπέρογκου προστίμου και να  κρίνει  ότι το πρόστιμο των 10.549,94 ευρώ που επιβάλλεται για κάθε εργαζόμενο που δεν έχει αναγραφεί στον πίνακα προσωπικού από τους ελεγκτές του Σ.ΕΠ.Ε. επιβάλλεται παρανόμως στην εργοδότρια επιχείρηση. Και τούτο διότι δεν υπάρχει εξουσιοδοτική διάταξη στον νόμο 3996/2011 για την έκδοση της απόφασης 27397/122/19.8.2013 του υπουργού Εργασίας, οπότε το πρόστιμο των 10.549,94 ευρώ επιβλήθηκε κατά παράβαση του νόμου σε βάρος της συγκεκριμένης επιχείρησης που προσέφυγε στο δικαστήριο.

Όπως σημειώνεται στην απόφαση «λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διοίκηση επέβαλε το οικείο πρόστιμο κατά δέσμια αρμοδιότητα των αρμόδιων Επιθεωρητών Εργασίας, βάσει των ορισμών του άρθρου 1 της 27397/122/19.8.2013 απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλειας, δηλαδή βάσει διατάξεων κανονιστικής πράξης, που βρίσκονται εκτός νομοθετικής εξουσιοδότησης, και ως εκ τούτου ανίσχυρων και μη εφαρμοστέων, το Δικαστήριο κρίνει, κατ’ αυτεπάγγελτο έλεγχο (άρθρο 79 παρ.1 εδάφιο β’ περίπτωση β’ του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας), ότι παρανόμως επιβλήθηκε σε βάρος της προσφεύγουσας το επίδικο πρόστιμο με την προσβαλλόμενη πράξη, η οποία για το λόγο αυτό πρέπει να ακυρωθεί, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων της προσφυγής».

Η απόφαση αυτή είναι σημαντική διότι ανοίγει το δρόμο και σε άλλα δικαστήρια να την ακολουθήσουν και να ακυρώσουν τα υπέρογκα αυτά πρόστιμα. Μένει μόνο να δούμε αν και τα υπόλοιπα δικαστήρια είναι διατεθειμένα να ακολουθήσουν την δικονομική σκέψη της ανωτέρω απόφασης και να οδηγηθούν στο ίδιο συμπέρασμα ή θα κάνουν δεκτά τα πρόστιμα απορρίπτοντας τις προσφυγές.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ  ΧΡ.  ΜΗΛΙΟΥ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ’ΕΦΕΤΑΙΣ ΑΘΗΝΩΝ

Λεωφ. Μεσογείων 403, Αγία Παρασκευή, Αθήνα

Τηλ. 213-0338950, 6945-028153

e-mail: natmil@otenet.gr, info@legalaction.gr

www.legalaction.gr,  fb: Αναστασία Μήλιου