Προς:
Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού
1. κ. Κωνσταντίνο Τασούλα, Υπουργό
2. κ. Ιωάννη Ανδριανό, Υφυπουργό
3. κα Αγγελική Γκερέκου, Υφυπουργό
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ
Καταρχάς σας εύχομαι συγχαρητήρια για την ανάληψη των νέων σας καθηκόντων, καλή και αποτελεσματική θητεία.
Έχω ενημερώσει επανειλημμένα και τους προκατόχους σας για την κατάσταση που επικρατεί, όσον αφορά την πολιτιστική μας κληρονομιά, στην Ομηρική Ιθάκη, ένα νησί που αποτελεί σημείο αναφοράς του παγκόσμιου πολιτισμού και ιστορίας. Παρ’ όλη όμως την πολιτισμική και πολιτιστική προσφορά του ανά τους αιώνες, δυστυχώς ακόμη δεν έχει λάβει τη μέριμνα, τη φροντίδα αλλά και την προβολή που του αρμόζει. Απευθυνόμενη σε σας, ευελπιστώ ότι θα ανταποκριθείτε άμεσα και θα φροντίσετε αρμοδίως και την Ιθάκη με άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις.
Η κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Ιθάκης, αν μη τι άλλο, φαντάζει απαξιωτική για τους προγόνους μας, αφού οι απροστάτευτοι αρχαιολογικοί μας χώροι φθείρονται ανελέητα από το χρόνο και τις καιρικές συνθήκες ή κάποιους ασυνείδητους επισκέπτες και δεν λαμβάνουν ούτε ίχνος κρατικής μέριμνας. Βρίσκονται χωρίς ή με υποτυπώδη σήμανση, δυσπρόσιτοι και παραμελημένοι, παρότι μέσα τους κρύβουν την ιστορία και τον πολιτισμό ενός παγκοσμίου φήμης νησιού.
Ανασκαφές στον Άγιο Αθανάσιο1, Αλαλκομενές2, Σπήλαιο Νυμφών3, βυζαντινά μνημεία4 (Βυζαντινές εκκλησίες Περαχωρίου), παραδοσιακά κτίρια5 (ανεμόμυλοι κλπ), Αρχαολογικά Μουσεία6, έχουν να προσφέρουν στον επισκέπτη χιλιάδες ιστορικές εμπειρίες και μνήμες όμως κείτονται μαραζωμένοι και βουβοί αναμένοντας να λάβουν την ανάδειξη που τους αρμόζει.
Θεωρώ ότι είναι και δική μου υποχρέωση, πρώτα ως κάτοικος Ιθάκης και μετά ως θεσμικό όργανο να απευθυνθώ σε σας, πιστεύοντας ότι θα προβείτε στις απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε η Ιθάκη να λάβει τη μέριμνα και την αξία που της αντιστοιχεί.
Επίσης σας προτείνω την ανακήρυξη της Ιθάκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Θεωρώ ότι η Ιθάκη το αξίζει, ευελπιστώ ότι θα το προωθήσετε. Η Ιθάκη από αρχαιοτάτων χρόνων αποτελεί παγκόσμιο σημείο αναφοράς ιστορικά και πολιτισμικά λόγω της Οδυσσειακής της ιστορίας όπως αναδεικνύεται από τα Ομηρικά έπη. Πατρίδα των πατρίδων έχει εμπνεύσει συγγραφείς και ποιητές από τον Όμηρο μέχρι τον Καβάφη και έχει προσφέρει στον πνευματικό χώρο πολύτιμα δείγματα πολιτισμού, ανεξίτηλα στο χρόνο.
Πιστεύω ότι η Ιθάκη, έχουσα μια μοναδική πολιτιστική και πολιτισμική ταυτότητα θα πρέπει να λάβει και τυπικά την εξέχουσα θέση που της αρμόζει στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη κάτι που θα επιτευχθεί με την ανακήρυξή της σε Μνημείο Unesco.
Σας αποστέλλω συνημμένη σχετική απόφαση του Επαρχιακού Συμβουλίου Ιθάκης από το τέλος του 2007 (δυστυχώς δεν έτυχε της δέουσας προσοχής), η οποία εξηγεί αναλυτικά τους λόγους που στηρίζουν το αίτημα αυτό και την ανάγκη να ενταχθεί η Ιθάκη ως Μνημείο της Unesco.
Η Ιθάκη έχει να δώσει πολλά στην Ελλάδα και στον κόσμο, φτάνει να μεριμνήσετε εσείς, το αρμόδιο Υπουργείο.
Είμαι στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινήσεις.
Σας ευχαριστώ
Με ιδιαίτερη τιμή
Σμαράγδα Σαρδελή
Έπαρχος Ιθάκης
1: Ανασκαφές στον Άγιο Αθανάσιο – Αρχαιολογικός χώρος μεγάλης σπουδαιότητας. Πρέπει να συνεχιστούν οι ανασκαφές, να προστατευθεί ο χώρος με περίφραξη και να αναδειχθούν και προβληθούν τα μέχρι σήμερα ευρήματα των ανασκαφών.
2: Αλαλκομενές: Σημαντικός αρχαιολογικός χώρος που χρήζει περίφραξης, προστασίας και ανάδειξης.
3: Σπήλαιο Νυμφών: Παρέμβαση του Υπουργείου σας έτσι ώστε ο χώρος να γίνει ξανά επισκέψιμος.
4: Παραδοσιακά κτίρια (ανεμόμυλοι): Πρέπει να διασωθούν και να αξιοποιηθούν κατάλληλα.
5: Βυζαντινά μνημεία (Βυζαντινές εκκλησίες Περαχωρίου): Χρήζουν συνέχισης εργασιών και πλήρους αποκατάστασης.
6: Αρχαιολογικά Μουσεία Βαθέως και Σταυρού: Χρήζουν ανακαίνισης και επέκτασης για να μπορέσουν να αναδειχθούν και να προβληθούν οι αρχαιολογικές συλλογές όπως αρμόζει και επιβάλλεται.
Απόσπασμα
Από το υπ΄αριθ. 12/30-11-2007 πρακτικό Συνεδρίασης του Επαρχιακού Συμβουλίου Ιθάκης.
Πράξη 67η
Στην Ιθάκη σήμερα 30 Νοεμβρίου 2007, ημέρα Παρασκευή και ώρα 17:00, συνήλθε σε Συνεδρίαση το Επαρχιακό Συμβούλιο, μετά την από 26.11.2007 έγγραφη πρόσκληση του Προέδρου του, που δόθηκε στο καθένα από τα μέλη, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθρ. Ν2218/94. Διαπιστώθηκε η νόμιμη απαρτία αφού από τα 3 μέλη του ήταν παρόντα και τα 3. Ονομαστικά:
Παρόντες Απόντες
1 Λιβιτσάνης Αθανάσιος Ουδείς
2 Αρσένης Σπυρίδων
3 Σαρδελή Σμαράγδα
Ο πρόεδρος του Ε.Σ. σχετικά με το όγδοο θέμα ημερήσιας διάταξης «Αίτημα στην Unesco για την ανακήρυξη της Ιθάκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς» αναφέρει ότι καλεί το Ε.Σ. να αποφασίσει λαμβάνοντας υπ’ όψη:
την παγκόσμια αίγλη που εκπέμπει η Ιθάκη λόγω της Οδυσσειακής της ιστορίας και παράδοσης,
την έμπνευση που δίνει το όνομα της Ιθάκης σ’ όλους τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, από την Αρχαιότητα έως σήμερα,
την ύπαρξη στο νησί όλων των Ομηρικών τοπωνυμιών που αναφέρονται στην Οδύσσεια,
τη σοβαρή πιθανότητα η Ιθάκη να είναι πατρίδα και του «Θείου» Ομήρου (γιος του Τηλέμαχου και της Πολυκάστης, κόρης του Βασιλιά της Πύλου Νέστορα, κατά μαρτυρία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας),
τις εντυπωσιακές αρχαιολογικές έρευνες για τον εντοπισμό του Παλατιού του Οδυσσέα και της Πηνελόπης από το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων,
την ανακάλυψη της αρχαίας Πόλης της Ιθάκης (Αλαλκομενών) της γεωμετρικής περιόδου στον Αετό, από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή και το Πανεπιστήμιο S. Louis των Η.Π.Α.,
τη συνεχή για 30 χρόνια παρουσία στο νησί καθηγητών – Ομηριστών απ’ όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου για τα Διεθνή Συνέδρια για την Οδύσσεια και τις συναφείς εκδόσεις των εισηγήσεών τους με τη διοργάνωση του «Διεθνούς Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών»,
την επί 23 χρόνια μετεκπαίδευση Ελλήνων φιλολόγων καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης για να διδάσκουν καλύτερα τον Όμηρο στα Γυμνάσια της Χώρας από την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας κλπ,
την ίδρυση τμημάτων Ομηρικών Σπουδών στα περισσότερα Πανεπιστήμια του κόσμου,
την ύπαρξη εκατοντάδων Ιθακησίων που διατηρούν τα ονόματα της Ομηρικής παράδοσης όπως Οδυσσέας, Πηνελόπη, Τηλέμαχος, Λαέρτης, Ευρύκλει κλπ,
τη σύγχρονη πολιτιστική παράδοση του νησιού στις τέχνες και στα γράμματα με Πανελλήνιες πρωτοβουλίες, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, ύπαρξη ερασιτεχνικών φορέων πολιτιστικής δράσης σ’ όλους τους τομείς,
την ύπαρξη πολλών Ιθακήσιων δημιουργών στα γράμματα όπως π.χ. Π. Λεκατσάς, Πλ. Δρακούλης, Λ. Μαβίλης, Φ. Γιοφύλλης, Μιχ. Μπουρμπούλης, Ρ. Τσιντήλη – Βλησμά, Χρ. Τζάκος, Δημ. Παΐζης, Ανδρ. Αναγνωστάτος, Μ. Παΐζη – Αποστολοπούλου, Ν. & Ιω. Βλασσόπουλος, Χρ. Ντούνης κλπ,
την ανακήρυξη της Ιθάκης ως νησιού ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με Προεδρικό Διάταγμα του 1976,
την ανακήρυξη της πόλεως Ιθάκης ως παραδοσιακού οικισμού με Προεδρικό Διάταγμα του 1978 όπως και άλλων δύο χωριών της Ιθάκης μετέπειτα,
ότι πολλές περιοχές του νησιού διατηρούν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα και χρήζουν προστασίας που δεν υπάρχει σήμερα,
ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΙΘΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΩΚΕΑΝΙΟΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΡΟΥ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΗΣ ΙΘΑΚΗΣ, ΟΔΥΣΣΕΑ ΛΑΕΡΤΙΑΔΗ
Κατόπιν διαλογικής συζήτησης
Το Ε.Σ. ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΟΜΟΦΩΝΑ
α) ζητάμε από την Unesco την ανακήρυξη της Ιθάκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς σαν το Μοναδικό γεωγραφικό σημείο αναφοράς στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ του ΟΜΗΡΟΥ που ενέπνευσε από την αρχαία εποχή έως σήμερα την πολιτιστική δημιουργία στα γράμματα, στις τέχνες και σ’ άλλους τομείς της ανθρώπινης δράσης.
β) Την διάσωση του Πολιτιστικού και Φυσικού τοπίου της Ιθάκης όπως περιγράφεται στην εισήγηση.
γ) Πιο συγκεκριμένα είναι απαραίτητη:
1. η προστασία των Αρχαιολογικών χώρων στον Άγιο Αθανάσιο (όπως Παλάτι Οδυσσέα – Πηνελόπης 1.200 π.Χ.), στον Αετό (αρχαία πόλη Αλαλκομενών 800π.Χ.) όπου σήμερα εντοπίζεται αρχαιοκαπηλία,
2. η ανάδειξη των τοπωνυμιών του νησιού που αναφέρονται στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ (π.χ. Σπήλαιο Νυμφών, Κόρακος Πέτρα, Αρέθουσα Πηγή, Χοιροστάσια Ευμαίου κλπ)
3. η προστασία των παραδοσιακών οικισμών της από την αισθητική υποβάθμιση τους (εναέρια καλώδια ΔΕΗ παρά το Νόμο που αφορά τους παραδοσιακούς οικισμούς)
4. η ανάδειξη παλαιών οικισμών Ανωγής, Εξωγής, Παλαιοχώρας με τις Μεταβυζαντινές εκκλησίες, τα πέτρινα καλντερίμια και τα μοναδικά ΜΕΝΙΡ στην Ανωγή
5. η διατήρηση των δεκάδων ανεμόμυλων περιφερειακά σε όλο το νησί ως ανεκτίμητα μνημεία της Αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς με κινητήρια δύναμη τον άνεμο, πηγή έμπνευσης για το ενεργειακό μέλλον της ανθρωπότητας.
δ) συγκροτεί επιτροπή η οποία θα αντιμετωπίσει όλη την απαιτούμενη εργασία για ένα πλήρη φάκελο υποψηφιότητας σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο, τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων Πολιτισμού και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, τον Έλληνα Πρέσβη στην UNESCO, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Δήμο Ιθάκης και τη Νομαρχία Κεφαλληνίας & Ιθάκης.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΗΣ Σ. ΑΡΣΕΝΗΣ
Σ. ΣΑΡΔΕΛΗ
Ακριβές Αντίγραφο
Ιθάκη 3-12-2007
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε.Σ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΗΣ
