Της Αριστέας Χαριτάτου

Στον Άγιο Νικόλα των Μηνιατών παρακολουθήσαμε εμείς την λειτουργία για το εορτασμό των Θεοφανίων από τον πατήρ Νικόλαο Σωτήρα. Πολύς ο κόσμος που προσήλθε στην Εκκλησία την Ημέρα αυτή. Συγκινητική η στιγμή που με μιά φωνή όλοι έψαλλαν το Απολυτίκιο των Θεοφανίων. “Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε/η της Τριάδος εφανερώθη /προσκύνησις/του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι/αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα/και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς/εβεβαίου του λόγου το ασφαλές/Ο επιφανής Χριστέ ο Θεός/Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι.

Ξέρετε αλήθεια τι γιορτάζουμε; Την Βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο (ή Βαπτιστή). Όταν ο Ιησούς έγινε 30 ετών βαπτίστηκε στον Ιορδάνη Ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, που ήταν έξι μήνες μεγαλύτερός του και ασκήτευε στην έρημο, κηρύσσοντας το βάπτισμα της μετανοίας. Τη στιγμή της Βάπτισης, κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα ακούσθηκε φωνή εξ ουρανού που έλεγε: «Ούτος εστί ο Υιός του Θεού ο αγαπητός, δια του οποίου ευδόκησε ο Θεός να σώσει τους αμαρτωλούς». Το γεγονός αυτό έχουν καταγράψει οι τρεις από τους τέσσερις Ευαγγελιστές, ο Μάρκος, ο Ματθαίος και ο Λουκάς. Αυτή δε είναι η πρώτη και μοναδική εμφάνιση στη Γη της Αγίας Τριάδας, σύμφωνα με τις Γραφές. Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζονται τα Θεοφάνεια δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς αναφέρει ότι κάποιοι αιρετικοί Γνωστικοί γιόρταζαν από τις αρχές του δεύτερου αιώνα τη Βάπτιση του Ιησού, κατ’ άλλους μεν στις 6 Ιανουαρίου, κατ’ άλλους στις 10 Ιανουαρίου. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραδέχεται και περιγράφει την εορτή ως αρχαία πανήγυρη στην Αντιόχεια τη Μεγάλη και ότι από εκεί την παρέλαβαν οι Γνωστικοί. Κατά τον τέταρτο αιώνα, η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ’ όπου και το όνομα «Τα Φώτα», εορτή «των Φώτων».