Η ΙΗ΄ Παγκόσμια Ρωσική Λαϊκή Σύνοδος, αφού εξέτασε το θέμα «Ενότητα της ιστορίας, ενότητα του λαού, ενότητα της Ρωσίας», απευθύνεται στους συμπολίτες και συμπατριώτες με συνοπτικό λόγο.
Το 2014 καθιστά δραματικό, κρίσιμο σημείο στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας. Ετοιμάζοντας να γιορτάσουμε την 100η επέτειο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι στις ημέρες μας η παγκόσμια γεωπολιτική αντιπαράθεση θα αποκτήσει περιγράμματα, που να μοιάζουν με τις δυσοίωνες εποχές του περασμένου αιώνα. Δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι κατά του άμαχου πληθυσμού θα χρησιμοποιηθούν τανκς, αεροπορία, πυροβολικό, ότι οι ειρηνικές πόλεις θα υποβάλλονται σε βομβαρδισμούς, ότι θα πεθαίνουν ηλικιωμένοι, γυναίκες, παιδιά.
Σε αυτή την κατάσταση, όπως ποτέ πριν, ο ρωσικός λαός πρέπει να δείξει θάρρος, αποφασιστικότητα και αλληλεγγύη. Πρέπει να κάνουμε ό, τι είναι δυνατόν για τη διατήρηση της κυριαρχίας της Ρωσίας, την ενότητα του λαού της, τη διατήρηση της ιστορικής μας μνήμης.
Παράλληλα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η ενότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βία. Η αξιόπιστη βάση της, πρώτ’ απ’ όλα, θα πρέπει να ήταν πνευματική και ηθική ενότητα των ανθρώπων, που ζουν στην χώρα, κοινές αξίες.
Η ενότητα του λαού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινή κατανόηση της ιστορίας του: με την τίμηση των κοινών ηρώων, διατήρηση κοινών μνημείων, με κοινό εορτασμό στις επετείους της νίκης και κοινή θλίψη στις επετείους της τραγωδίας. Ωστόσο, αναγνωρίζουμε επίσης την ανάγκη για αναζήτηση και συζητήσεις για την επίτευξη συμφωνίας όσον αφορά την ερμηνεία ορισμένων γεγονότων του παρελθόντος, αξιολόγηση των ιστορικών προσωπικοτήτων.
Ο λαός, διαιρούμενος στην κατανόηση της ιστορίας του, γίνεται ανίκανος να διατηρήσει την ενότητα. Ενότητα και παράδοση ως μια δύναμη, η οποία μεταδίδει, ανάμεσα στα άλλα, πολιτιστικές άξιες και πολιτιστικό κώδικα του έθνους, είναι προϋπόθεση για να διατηρεί η κοινωνία σε κάθε ιστορική περίοδο την ακεραιότητά της. Τέτοια τραγική διαίρεση που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι χάνουν την κοινή αντίληψη της ιστορίας τους, που οδηγεί στη διάσπαση και προκαλεί εμφύλιες συγκρούσεις, παρακολουθούμε σήμερα στην Ουκρανία. Ως εκ τούτου, το ερώτημα της κοινής προσέγγισης της ιστορίας, που αναφέρεται στον τίτλο της Συνόδου μας, πρέπει να θεωρηθεί όχι ως ιδιωτική υπόθεση, όχι ως πρόβλημα ενός από τους επιστημονικούς κλάδους – πώς να διδάξουν την ιστορία στο σχολείο, αλλά ως ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα του κράτους και της εθνικής υπάρξεως.
Σε όλους τους καιρούς, παρ’ όλες τις μεταρρυθμίσεις, επαναστάσεις, αντεπαναστάσεις, η Ρωσία διατήρησε την πολιτισμική της βάση.
Η αγάπη προς την πατρίδα, η αίσθηση της αδελφοσύνης και του καθήκοντος, η προθυμία να «δώσει τη ζωή του για τους φίλους του» είναι εξίσου χαρακτηριστικά για τους ήρωες του Κουλίκοβο πεδίο, του Μποροντίνο και του Στάλινγκραντ. Ίδιες ιδιότητες του εθνικού χαρακτήρα διακρίνουν την πλειοψηφία του ρωσικού λαού και σήμερα. Λόγω αυτών ακριβώς των ιδιοτήτων, έγραψε ο κοινωνιολόγος Πιτιρίμ Σορόκιν, «το ρωσικό έθνος ήταν σε θέση να προστατεύσει τον εαυτό του, την ανεξαρτησία, ελευθερία και άλλες μεγάλες αξίες του».
Ο μεγάλος δε Ρώσος συγγραφέας και θρησκευτικός στοχαστής Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι έγραφε: «Για να κρίνει κανείς την ηθική δύναμη του λαού και αυτό που μπορεί να κάνει στο μέλλον, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη όχι το βαθμό της ασχήμιας στο οποίο προσωρινά, και ακόμα έστω στην πλειοψηφία μπορεί να ταπεινωθεί, αλλά πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μόνο εκείνο το ύψος του πνεύματος, στο οποίο μπορεί να ανεβεί, όταν έρθει για αυτό η ώρα».
Άραγε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να ανέβουμε σ’ αυτά τα πνευματικά ύψη; Η βάση της εθνικής ταυτότητας είναι η ενότητα της ιστορικής μνήμης. Εν όψει των προσπαθειών να αντιταχθούν η μία στην άλλη οι διάφορες περίοδοι του παρελθόντος μας, εμείς δηλώνουμε την ενότητα και τη συνέχεια της ρωσικής ιστορίας. Επικαλούμεθα να ενώσουμε όλα τα καλύτερα και πολυτιμότερα από τις διάφορες εποχές της ιστορίας μας στη μεγάλη σύνθεση των θρησκευτικών ιδεωδών του αρχαίου κράτους Ρους, κρατικά και πολιτιστικά επιτεύγματα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κοινωνικές επιταγές της αλληλεγγύης και της ισότητας, προκηρυγμένες στη σοβιετική κοινωνία, την δίκαια επιθυμία για την εφαρμογή των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των πολιτών στη μετα-σοβιετική Ρωσία. Τέτοιο ιδεολογικό μοντέλο μπορεί να περιγραφεί στη φόρμουλα «πίστη – δικαιοσύνη – αξιοπρέπεια – αλληλεγγύη – κρατισμός».
Στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 την κύρια απειλή για την κρατική ενότητα της Ρωσίας εκπροσωπούσαν αυτονομιστές, ριζοσπαστικά εθνικιστικά κινήματα σε διάφορες δημοκρατίες της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Επί του παρόντος, υπάρχουν νέοι κίνδυνοι, μπροστά στα μάτια μας, χωρίς καμία πραγματική βάση, κατασκευάζονται κάποια δήθεν εθνότητες («πομορική», «σιβηρική» και παρόμοια), ψευδο-ιστορικές έννοιες, που χωρίζουν τους Ρώσους και φέρνουν αντιπαράθεση.
Οι αιτίες αυτών των φαινομένων θα πρέπει να αναζητηθούν όχι μόνο στη δραστηριότητα των ξένων κέντρων και ιδρυμάτων, αλλά και στην αποδυνάμωση της ρωσικής ταυτότητας. Οι διαδικασίες αυτές έχουν προκληθεί από τα σοβαρά λάθη που είχαν θέση στην εθνική πολιτική, η οποία επηρεαζόταν από τις ιδέες της πολυπολιτισμικότητας.
Η Παγκόσμια Ρωσική Λαϊκή Σύνοδος (ΠΡΛΣ) προσκαλεί να ξεπεράσουμε τα λάθη που έχον γίνει και να οικοδομήσουμε τη ρωσική γενική αστική κοινότητα, λαμβάνοντας υπόψη το κεντρικό, ενοποιητικό ρόλο του ρωσικού λαού.
Η ΠΡΛΣ υπενθυμίζει τη στρατηγική σημασία του ρωσικού πολιτισμού, η σχέση του με την Ορθοδοξία και άλλες παραδοσιακές θρησκείες για την προστασία της ανθρωπιστικής μας κυριαρχίας και διατήρηση του ρωσικού πολιτιστικού κώδικα. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η πολιτιστική πολιτική στη Ρωσία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις θρησκευτικές και ηθικές αρχές του πολυεθνικού λαού μας. Επίσης χρειάζεται ολόπλευρη υποστήριξη της ρωσικής γλώσσας ως μητρικής για τον ρωσικό λαό.
Η Παγκόσμια Ρωσική Λαϊκή Σύνοδος εκφράζει την υποστήριξη της πρωτοβουλίας υλοποίησης του δημόσιου έργου, που επικαλείται να κατανοήσουν το ρόλο της Κεντρικής Ρωσίας ως ιστορικού λίκνου του ρωσικού λαού και τόπου προέλευσης του σύγχρονου ρωσικού πολιτισμού. Τα αποτελέσματα της δημόσιας συζήτησης για το θέμα αυτό θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση κρατικού προγράμματος της εθνοπολιτισμικής ανάπτυξης των Ρώσων.
Γραφείο Τύπου του Πατριάρχη της Μόσχας και Πάσης Ρωσίας
(μετάφραση του κειμένου – Ιουλία Καβαλλιεράτου, μέλος της ΠΡΛΣ,
από http://voskres.ru/idea/vrns6.htm)
(Η ΠΡΛΣ είναι ένας εκ των διοργανωτών της «Ρωσικής εβδομάδας στα Ιόνια νησιά»)
