Του Κωνσταντίνου Κωνσταντάτου*
Όποιος σήμερα προσπαθεί να ερμηνεύσει την συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα της αριστεράς βάσει αμιγώς πολιτικών κριτηρίων διαπράττει ένα βασικό μεθοδολογικό λάθος. Η αριστερά στην Ελλάδα μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα μέσα από την χρήση πολιτισμικών-επιστημονικών κριτηρίων, διαφορετικά ο λόγος της και ο τρόπος σκέψης της παραμένει ακατάληπτος σε ανθρώπους που έχουν μάθει να σκέφτονται ορθολογικά και αντιλαμβάνονται στοιχειωδώς το πώς λειτουργεί η πραγματικότητα, πολιτική και οικονομική.
Τι σημαίνει πρακτικά όμως πολιτισμικό-επιστημονικό κριτήριο; Πρώτα απ’ από όλα σημαίνει κατά πόσο μία άποψη πληροί στοιχειωδώς τον ντετερμινισμό που κυριαρχεί στη φύση και πιο συγκεκριμένα την βασική δομή αιτίου και αποτελέσματος όπου το πρώτο προφανώς και προηγείται του δεύτερου. Ακούγοντας τις βασικές απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνουμε ότι βασίζονται σε μια πλήρη αντιστροφή, ως προς το χρόνο και ως προς την ουσία, του αιτίου και του αποτελέσματος. Το αποτέλεσμα δηλαδή γίνεται αίτιο και το αίτιο αποτέλεσμα παράγοντας με αυτό τον τρόπο μια αντεστραμμένη εικόνα της πραγματικότητας. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Σημαίνει ότι ένα αυτοκίνητο μπορεί να κατευθύνεται προς εσένα με μεγάλη ταχύτητα και κινδυνεύεις να σκοτωθείς αν δεν κάνεις στην άκρη, αλλά αυτό που εσύ αντιλαμβάνεσαι είναι ότι το αυτοκίνητο απομακρύνεται από εσένα με μεγάλη ταχύτητα, άρα δεν διατρέχεις κανένα κίνδυνο.
Το παραπάνω παράδειγμα, όσον αφορά την ανθρώπινη συμπεριφορά, αποτελεί κλασική περίπτωση ακραίας σχιζοφρένειας που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή κάποιου και στη σύγχρονη ψυχιατρική αντιμετωπίζεται με βαριά θεραπευτική αγωγή και εγκλεισμό του ασθενή σε ψυχιατρείο έτσι ώστε να μην χτυπηθεί από αυτοκίνητο.
Σε σχέση τώρα με την πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα, για να μπορέσει να γίνει αντιληπτή η παραπάνω δήλωση ας πάρουμε σαν παράδειγμα μία από τις βασικές πολιτικές απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) ότι για την κατάρρευση της Ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 5 χρόνια ευθύνεται το μνημόνιο. Ο ορθολογικός νους που έχει έστω και λίγο παρακολουθήσει τα γεγονότα της περιόδου εκείνης καταλαβαίνει αβίαστα ότι το μνημόνιο είναι συνέπεια της χρεοκοπίας του κράτους το 2010 και της αδυναμίας της Ελληνικής κυβέρνησης τότε να εξασφαλίσει χρήματα για μισθούς και συντάξεις καθώς και για να πληρωθούν τα τοκοχρεολύσια των δανείων που είχαμε πάρει από τις αγορές. Άρα λοιπόν έρχεται πρώτα η Ελληνική χρεοκοπία και μετά ακολουθεί το μνημόνιο έτσι ώστε αυτή η χρεοκοπία να γίνει ελεγχόμενη αντί για άτακτη, γεγονός το οποίο αν συνέβαινε θα προκαλούσε φαινόμενα πλήρους κατάρρευσης του κοινωνικού ιστού τύπου Αργεντινής και Βενεζουέλας. Δεν θα εξετάσω εδώ αν υπήρχαν κι άλλες επιλογές γιατί αυτό δεν είναι το αντικείμενο του παρόντος κειμένου.
Άρα αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να αντιληφθεί ως αίτιο (χρεοκοπία) το αντιλαμβάνεται ως αποτέλεσμα και αυτό που θα έπρεπε να εκλάβει ως αποτέλεσμα (μνημόνιο) το εκλαμβάνει ως αίτιο. Αυτό είναι κι ένα από τα κλειδιά για να ερμηνεύσουμε την αδιάλλακτη και επιθετική στάση της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές μας σήμερα. Πιστεύουν στ’ αλήθεια ότι για την ακραία φτώχια ευθύνεται το μνημόνιο και όχι όλα αυτά που συνέβησαν στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια και μας οδήγησαν ως χώρα στη χρεοκοπία. Κι εσείς αν το πιστεύατε αυτό δεν θα θέλατε να βλάψετε και να επιτεθείτε με οποιοδήποτε τρόπο στους δανειστές; Είναι στοιχειώδεις ανθρώπινη αντίδραση. Γι αυτό άλλωστε και η εξεταστική επιτροπή για το μνημόνιο θεώρησε ως έτος έναρξης της διερεύνησης το 2009. Αντεστραμμένη πραγματικότητα σε όλο της το μεγαλείο και αδιαφορία για τα μακροχρόνια προβλήματα της Ελληνική κοινωνίας που οδήγησαν στη χρεοκοπία. Μιλάμε για πλήρη άγνοια της οικονομίας και της ιστορικής εξέλιξης, σαν να προσγειώθηκαν στη γη από άλλο πλανήτη. Προσβολή της νοημοσύνης και της λογικής.
Συνεπώς, η ακραία για τα δεδομένα της διεθνούς διπλωματίας επιθετικότητα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πηγάζει από τις ψευδαισθήσεις που προκύπτουν από την αντιστροφή του πραγματικού. Οι ιδεολογικές παρωπίδες μέσα από τις οποίες κόμματα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα απαγορεύουν κάθε είδος επαγωγικής σκέψης, δηλαδή συλλογής αντικειμενικών δεδομένων που έχουν συμβεί και παραγωγής του κατάλληλου συμπεράσματος από αυτά τα δεδομένα. Αυτό που κυριαρχεί στη σκέψη είναι προκατασκευασμένες ιδέες οι οποίες προβάλλονται πάνω στον κόσμο χρωματίζοντας τον με το ιδεολογικό τους περιεχόμενο και παραχαράσσοντας τον σύμφωνα με τις δικές τους προκαταλήψεις. Αυτό μπορεί να συμβεί πολύ πιο εύκολα σε μια κοινωνία σαν την Ελληνική, η οποία χωρίς καθόλου ή με ελάχιστη βιομηχανική παραγωγή δεν ευνοεί την διάχυση επιστημονικών γνώσεων και μεθόδων σε ευρύτερα πληθυσμιακά στρώματα. Γι αυτό και οι “θεωρίες συνωμοσίας” εδώ κάνουν θραύση και για πολλούς ανθρώπους υποκαθιστούν πλήρως την λογική και την επαγωγική σκέψη. Δυστυχώς η χώρα που εξέθρεψε την έννοια του ‘’ορθού λόγου’’ έχει σήμερα πολύ λιγότερη σχέση με αυτόν απ’ ό,τι οι Ευρωπαίοι τους οποίους διαρκώς χρησιμοποιούμε σαν εξιλαστήρια θύματα για τα δικά μας πολιτικά λάθη και ανεπάρκειες.
Θεωρώ, και αυτό το λέω χωρίς ίχνος ειρωνείας ή σκωπτικής διάθεσης, ότι η σχιζοφρένεια (με την κυριολεκτική έννοια του όρου) που εκδηλώνεται μέσα από την πλήρη αντιστροφή του αιτίου και του αποτελέσματος και την αντίστοιχη φυγή από την πραγματικότητα, στο βαθμό που υιοθετείται από ομάδες ανθρώπων με κοινές πολιτικές αντιλήψεις που μετεξελίσσονται σε κόμματα, θα μελετάται στο μέλλον από την ψυχιατρική επιστήμη σαν ξεχωριστός κλάδος (αν ήδη δεν συμβαίνει). Πιθανά να ονομάζεται «Ψυχιατρική Συνόλων» ή «Κοινωνική Ψυχιατρική». Το ότι δεν έχει ακόμα συμβεί αυτό οφείλεται στην ευκολία με την οποία η σχιζοφρένεια περιπλέκεται με την ιδεολογία και την πολιτική, πράγμα που την καθιστά εξαιρετικά δύσκολη στον εντοπισμό της, πόσο μάλλον όταν οι συνέπειες της πάνω στις κοινωνίες είναι πιο αθέατες και χρειάζονται και τη συνδρομή κι άλλων επιστημών όπως η ιστορία και η κοινωνιολογία για να γίνουν αντιληπτές. Το βέβαιο είναι ότι στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή υφιστάμεθα τις συνέπειες της.
* O Κωνσταντίνος Κωνσταντάτος είναι Οικονομολόγος M.Sc. Finance
Πηγή: capital.gr
