Γράφει ο Γεράσιμος Παναγιωτάτος – Τζάκης

Δικηγόρος,  Σύμβουλος Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων

Τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ανακοίνωσε την έναρξη διεξαγωγής δημοψηφίσματος όσον αφορά τη συμφωνία παραχώρησης των περιφερειακών αεροδρομίων που ενδιαφέρουν τα νησιά μας στη γερμανική ημικρατική εταιρεία Fraport. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί εφαρμογή απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου και φιλοδοξεί να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να τοποθετηθούν σε αυτό το σημαντικό ζήτημα. Το ερώτημα που τέθηκε στη λαϊκή κρίση είναι το ακόλουθο: «Η προωθούμενη ιδιωτικοποίηση των δεκατεσσάρων περιφερειακών αεροδρομίων, τέσσερα από τα οποία ενδιαφέρουν άμεσα την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, και η παράδοση τους σε ημικρατική εταιρεία γερμανικών συμφερόντων θεωρείται επιζήμια για την οικονομία της χώρας και της περιοχής και καταχρηστική για το γενικότερο δημόσιο συμφέρον. Επιζητούμε την εφαρμογή νέου μοντέλου για διαχείριση των αεροδρομίων με δημόσιο χαρακτήρα και τη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών παραγωγικών φορέων.

Εάν συμφωνείτε με το παραπάνω κείμενο, ψηφίστε ΝΑΙ.

Εάν διαφωνείτε με το παραπάνω κείμενο, ψηφίστε ΟΧΙ».

Τις μέρες που ακολούθησαν, υπήρξαν διάφορες δημόσιες τοποθετήσεις και κριτικές παρατηρήσεις ως προς τη διαδικασία και την ουσία του δημοψηφίσματος. Άλλες φαίνονταν εξαρχής κακόπιστες, μίζερες και διαστρεβλωτικές της πραγματικότητας, άλλες φαίνονταν καλόπιστες και εποικοδομητικές, όλες πάντως είναι χρήσιμο να απαντηθούν. Προσπαθώντας να κωδικοποιήσουμε τα ερωτήματα που τέθηκαν στο δημόσιο διάλογο, καταλήγουμε στα ακόλουθα:

1). Γιατί πραγματοποιείται το δημοψήφισμα αφού δεν είναι νομικά δεσμευτικό;

Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, με την απόφασή της να προχωρήσει στη διεξαγωγή του εν λόγω δημοψηφίσματος, θέλησε να τιμήσει το ρόλο της ως Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης Β΄ Βαθμού, ως κυττάρου της Δημοκρατίας και να δώσει στους πολίτες των νησιών μας τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και να εκφράσουν την άποψή τους για ένα θέμα που θα συγκαθορίσει το μέλλον της περιοχής μας για πολλές δεκαετίες. Ουδείς ισχυρίστηκε ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι αυτομάτως δεσμευτικό για την κυβέρνηση. Θα δημιουργήσει, όμως, αναμφισβήτητα πολιτικά δεδομένα που ενδεχομένως να μπορέσουν να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Παρά τις ατέλειες που εκ των πραγμάτων θα είχε η προσπάθεια και η διαδικασία αυτή (και οι οποίες υπάρχουν ακόμα και σε κανονικές εκλογικές διαδικασίες σε επίπεδο χώρας), είναι η πρώτη φορά στην αυτοδιοικητική πολιτική ιστορία των Ιονίων Νήσων που ένας Φορέας δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο να βάλει τη μικρή ή μεγάλη σφραγίδα του στις εξελίξεις. Είναι τόσο κακό αυτό κατά τη γνώμη κάποιων;

2). Γιατί πραγματοποιείται με ηλεκτρονικό τρόπο και όχι με την παραδοσιακή μέθοδο των εκλογικών τμημάτων, των εντύπων ψηφοδελτίων και της κάλπης;

Προϋπόθεση ενός καλόπιστου διαλόγου από όλες τις πλευρές, είναι να υπάρχει η συναίσθηση της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Σε μια χώρα πτωχευμένη, όπου καθημερινά περικόπτονται οι πόροι προς την Αυτοδιοίκηση και όπου η Περιφερειακή Αρχή είναι αναγκασμένη επιπροσθέτως να αντιμετωπίσει και τη στέρηση πόρων από παλιές αμαρτίες (κακοδιαχείριση, σπατάλες κλπ) αρκετών προηγούμενων χρόνων που «σκάνε» σήμερα, ήταν άραγε εφικτό να πραγματοποιηθεί κανονική εκλογική διαδικασία σε εκατοντάδες εκλογικά τμήματα, με αποζημιώσεις δικαστικών αντιπροσώπων και γραμματέων, κληρώσεις εφορευτικών επιτροπών, εκτύπωση ψηφοδελτίων, εκλογικών εντύπων, χρησιμοποίηση υπηρεσιακού μηχανισμού και τεχνολογικού εξοπλισμού συγκέντρωσης και μετάδοσης αποτελεσμάτων; Υπήρχαν τα εκατομμύρια ευρώ που θα χρειάζονταν για κάτι τέτοιο; Θα υπήρχε η δέουσα μετακίνηση των ψηφοφόρων προς τα εκλογικά τμήματα, ενώ είναι κουρασμένοι από τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που έλαβαν χώρα μέσα σε οκτώ μήνες;

3). Πλήττεται η καθολικότητα της ψηφοφορίας από τον ηλεκτρονικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος; Κατοχυρώνονται  η μυστικότητα της ψηφοφορίας και η προστασία των στοιχείων των πολιτών;

Στην εποχή της πληροφορίας και των τεχνολογιών, σχεδόν σε κάθε σπίτι υπάρχει ηλεκτρονικός υπολογιστής και πρόσβαση στο διαδίκτυο. Εξίσου εύκολη είναι και η χρήση των κινητών τηλεφώνων που δίνουν παρόμοια πρόσβαση. Οι νέοι σε ηλικία συμπατριώτες μας μπορούν κάλλιστα να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους συγγενείς ή γείτονές τους ώστε να μπορέσουν να λάβουν μέρος στο δημοψήφισμα. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που ούτε αυτό είναι εφικτό, οι πολίτες μπορούν να προσέλθουν στα αρμόδια Τμήματα της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στο κτίριο της κάθε Περιφερειακής Ενότητας, ώστε τα στελέχη αυτών να τους βοηθήσουν. Όχι απλώς, λοιπόν, κατοχυρώνεται η καθολικότητα της ψηφοφορίας, αλλά η δυνατότητα των Επτανησίων να συμμετάσχουν είναι ακόμα μεγαλύτερη και από τις κανονικές εκλογές, αφού δεν χρειάζεται να διανύσουν χιλιόμετρα για να μεταβούν στα εκλογικά τμήματα αλλά απλώς και μόνο να πατήσουν τα πλήκτρα του υπολογιστή στο χώρο κατοικίας τους ή εργασίας τους.

Ως προς τη μυστικότητα, τα αρμόδια στελέχη της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης που δημιούργησαν και έθεσαν σε λειτουργία τις παραμέτρους της σχετικής ιστοσελίδας, διαβεβαίωσαν για την τήρηση όλων των δικλείδων προστασίας της μυστικότητας της ψήφου, αφού δεν υπάρχει συσχέτιση των στοιχείων του χρήστη με την ψήφο που έθεσε. Τα προσωπικά στοιχεία ζητούνται μόνο στον απαραίτητο βαθμό ώστε απλώς να εξακριβωθεί αν ο χρήστης περιλαμβάνεται στους εκλογικούς καταλόγους των Ιονίων Νήσων και άρα αν έχει δικαίωμα ψήφου.

4). Γιατί εκτός από το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο και το έτος γέννησης δεν ζητούνται και ο αριθμός δελτίου ταυτότητας, ο Α.Φ.Μ. και ο Α.Μ.Κ.Α.;

Ενδεικτικό της υποκρισίας κάποιων επικριτών της πρωτοβουλίας του δημοψηφίσματος, είναι ότι οι ίδιοι άνθρωποι που δήθεν προβληματίζονται ως προς τη μυστικότητα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, την ίδια στιγμή ισχυρίζονται ότι τα στοιχεία που ζητούνται είναι λίγα και θα έπρεπε να ζητούνται και ο αριθμός δελτίου ταυτότητας, ο αριθμός φορολογικού μητρώου και ο αριθμός μητρώου κοινωνικής ασφάλισης, έτσι ώστε να είναι πιο σίγουρη η διαδικασία ελέγχου ταυτοπροσωπίας! Σε μια εποχή που ο κόσμος φοβάται και τον ίσκιο του με όλα αυτά που ακούει να γίνονται καθημερινά με την κατάχρηση των τεχνολογικών εξελίξεων, είναι δυνατό να λέγονται στα σοβαρά τέτοια πράγματα; Πώς γίνεται οι ίδιοι που προσπαθούν να φοβίσουν τον κόσμο ως προς τη μυστικότητα της ψήφου για να τον κάνουν να μην συμμετάσχει, την ίδια στιγμή να λένε ότι οι χρήστες πρέπει να  θέσουν όλους τους αριθμούς της προσωπικής τους κατάστασης και όλο το γενεαλογικό τους δέντρο για να είμαστε σίγουροι για την ταυτοπροσωπία; Προφανώς για να τεθούν τόσα εμπόδια ώστε από φόβο να μην ψηφίσει κανείς.

5). Γιατί δεν τέθηκε το ερώτημα «ναι ή όχι στην ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων» αλλά τέθηκε με περιφραστικό τρόπο η θέση της Περιφερειακής Αρχής ως προς το ζήτημα και καλείται ο κόσμος να τοποθετηθεί θετικά ή αρνητικά επ’ αυτής;

Η εύκολη επιλογή για την Π.Ι.Ν. θα ήταν πράγματι να τίθετο στην κρίση του κόσμου, με απλό ερώτημα, η συμφωνία για την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, στην οποία κατέληξαν με τους δανειστές οι προηγούμενες κυβερνήσεις και την οποία συνεχίζει έστω με κρύα καρδιά και η σημερινή. Στην περίπτωση αυτή θα προτεινόταν βέβαια στους πολίτες των νησιών μας να τοποθετηθούν αρνητικά. Η Περιφερειακή Αρχή είχε, όμως, το σθένος και την αυτοπεποίθηση να θέσει στην κρίση των Επτανησίων τη δική της άποψη για το θέμα, η οποία εμπεριέχει και την αντίθεση στην παραχώρηση των αεροδρομίων στη Fraport-Slentel, αλλά και τη δημιουργική, οραματική τοποθέτηση για τη δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης με δημόσιο έλεγχο και τη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών παραγωγικών φορέων, δηλαδή των ίδιων των πολιτών των νησιών μας. Είναι, λοιπόν, δυνατό να κατηγορείται η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων επειδή δεν αρκέστηκε στην ξερή άρνηση αλλά προχώρησε και στη δική της, δημιουργική αντιπρόταση;

6). Για ποιο λόγο στο κείμενο του ερωτήματος χαρακτηρίζεται «επιζήμια» η παραχώρηση;

Θα χρειάζονταν πολυσέλιδα άρθρα για να αναλύσει κανείς όλα τα αρνητικά σημεία της συμφωνίας. Για την οικονομία της συζήτησης, ας περιοριστούμε στα πιο κραυγαλέα:

Είναι ή όχι επιζήμια για το δημόσιο συμφέρον μια συμφωνία βάσει της οποίας το Ελληνικό Δημόσιο θα εισπράττει ετησίως ως μίσθωμα και για τα 14 αεροδρόμια μαζί, το ποσό που μέχρι σήμερα εισπράττει ως ετήσιο κέρδος μόνο από το 1 από τα 14, αυτό της Κέρκυρας;

Είναι ή όχι επιζήμια για το δημόσιο συμφέρον μια συμφωνία που προβλέπει ότι πριν παραχωρηθούν, τα αεροδρόμια θα πρέπει να καταστούν κατάλληλα για πιστοποίηση με δαπάνες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ του Ελληνικού Δημοσίου, άρα ακόμα και το προβλεπόμενο γλίσχρο αρχικό τίμημα των 1,2 δις ευρώ που δήθεν θα εισπράξει το Δημόσιο σχεδόν θα συμψηφιστεί με τις δαπάνες στις οποίες θα χρειαστεί πρώτα να προβεί;

Είναι ή όχι επιζήμια για τη χώρα μας μια συμφωνία με την οποία παραχωρεί τα φιλέτα των περιφερειακών αεροδρομίων της ως «έρμαιο» στα χέρια μίας μόνης επιχειρηματικής οντότητας από την οποία θα εξαρτάται ο τουρισμός και η όλη οικονομική αναπτυξιακή διαδικασία των περιοχών, ενώ την ίδια στιγμή η Fraport-Slentel θα διαχειρίζεται «πακέτο» και τα 14 αεροδρόμια, πετυχαίνοντας οικονομίες κλίμακας και μεγιστοποιώντας τα δικά της κέρδη;

7). Για ποιο λόγο αναφέρεται ότι η διεκδικούσα εταιρεία είναι γερμανικών συμφερόντων;

Τι προτείνεται, δηλαδή, από τους υποστηρικτές της ανωτέρω άποψης; Να κρύψουμε την πραγματικότητα από τους συντοπίτες μας; Να κρύψουμε την εθνικότητα της εταιρείας που φιλοδοξεί να λάβει τον έλεγχο των περιφερειακών αεροδρομίων; Γιατί άραγε; Για να μην διαπιστώσουν οι πολίτες ότι ενώ επί χρόνια προβάλλεται στη χώρα μας η νεοφιλελεύθερη καραμέλα ότι όλα πρέπει ιδιωτικοποιηθούν, σε άλλα κράτη το Δημόσιο όχι μόνο δεν διώχνει από πάνω του τις επιχειρήσεις και υποδομές που κατέχει αλλά επιπλέον επιδιώκει να θέσει υπό τον έλεγχό του και τις αντίστοιχες υποδομές και επιχειρήσεις του Δημοσίου Τομέα άλλων κρατών; Αποτελεί, άραγε, ιδιωτικοποίηση και «πρόοδο» το να χαρίσει το Ελληνικό Δημόσιο την περιουσία του στο Δημόσιο ενός άλλου κράτους;

Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, στα Γραφεία του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων και των Αντιπεριφερειαρχών υπάρχει καταιγισμός τηλεφωνημάτων και από άλλες περιοχές της πατρίδας μας, από κόσμο που συμφωνεί με την προσπάθεια, δηλώνει τη διαθεσιμότητά του να βοηθήσει με κάθε τρόπο αλλά και εκφράζει το παράπονό του για το γεγονός ότι δεν μπορεί να ψηφίσει γιατί δεν είναι δημότης των Ιονίων Νήσων. Αυτό που πολλοί, λοιπόν, θα επιθυμούσαν διακαώς ως δυνατότητα, είναι μια χειροπιαστή πραγματικότητα για εμάς τους Επτανησίους με το πάτημα μερικών πλήκτρων. Ας αδράξουμε την πολύτιμη ευκαιρία και ας τοποθετηθούμε για ένα ζήτημα που θα καθορίσει το οικονομικό, κοινωνικό, τουριστικό, αναπτυξιακό μέλλον των νησιών μας για πολλές δεκαετίες.

Χαμένη μάχη είναι μόνο αυτή που κάποιος δεν δίνει. Δίνουμε, λοιπόν, μαζικά το «παρών» στην ηλεκτρονική κάλπη www.pin.gov.gr/poll. Ψηφίζουμε ΝΑΙ στην πρόταση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης με δημόσιο έλεγχο και τη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών παραγωγικών φορέων των νησιών μας. Με υπερηφάνεια και σεβασμό στην ιστορία μας. Με πίστη στις δυνάμεις μας για ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Ως γνήσιοι Επτανήσιοι.