Η εκκλησία της Παναγίας της Μαγγάνας είναι παλαιά κτητορική εκκλησία και ανήκε από παλαιοτάτων ετών στην Οικογένεια Μονόπωλη Μεταξάτων. Εικάζεται πως πήρε το όνομά της από την Ιερά Μονή Μαγγανών της Κωνσταντινουπόλεως από όπου πριν από 200 περίπου χρόνια από σήμερα κάποιος πρόγονος της Οικογένειας Μονόπωλη ερχόμενος εις την Κεφαλονιά έχτισε μιά μεγαλοπρεπή εκκλησία αφιερωμένη εις την Γέννησιν της Θεοτόκου εις ανάμνησιν της Ιεράς Μονής.
Από τότε και με το πέρασμα των χρόνων και των γενεών των Μονοπωλαίων, ανήκουσα πια στις τρείς οικογένειες αυτών δηλαδή στον Νικόλαο Βασιλείου Μονόπωλη, τον Νικόλαο Μιχαήλ Μονόπωλη και τον Χαράλαμπο Σπυρίδωνος Μονόπωλη καταστράφηκε από σεισμούς και ανοικοδομήθηκε αρκετές φορές με τελευταία την ανοικοδόμησή της από τον Νικόλαο Μιχαήλ Μονόπωλη το 1931. Η εκκλησία είχε μέχρι τότε δική της κτηματική περιουσία, κωδωνοστάσιο και καμπάνες, Ιερό Ευαγγέλιο, ιερά άμφια και σκεύη όπως καταμαρτυρεί και το Κτηματολόγιό της που διασώζεται μέχρι σήμερα.

Η προσεισμική εκκλησία

Μετά και αυτή την ανοικοδόμηση καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους σεισμούς του 1953, στη θέση της έμειναν ερείπια και τα υπάρχοντά της εκτός από ελάχιστα ιερά αντικείμενα που σώθηκαν, ελεηλατήθηκαν και χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου.
Με την ανοικοδόμηση των χωριών ο Παναγάκης Βεργωτής με τη μητέρα του Καλυψώ και την ευεργετική συνδρομή του Γεωργίου Βεργωτή, γνωστοί σε όλους για την ευαισθησία τους και τα ευεργετήματα που έχουν προσφέρει, έχτισαν το 1963 στη θέση του Ιερού αυτή τη μικρή εκκλησούλα, Τόπο λατρείας και προσευχής, εις δόξαν της Γέννησης της Θεοτόκου.
Μέσα στον περιαύλιο χώρο της σώζεται επίσης μικρό οικογενειακό νεκροταφείο με προγόνους της οικογενείας των Μονοπωλαίων.

Η οικογενειακή εκκλησία όπως χτίστηκε μετά τους σεισμούς

Η Παναγία Μαγγάνα Μεταξάτων γιορτάζει στις 8 του Σεπτέμβρη το Γενέθλιον της Παναγίας όπως μαρτυρεί, Η εικόνα του Θρόνου Της, αγνώστου καλλιτέχνη που σώθηκε από τους καταστρεπτικούς σεισμούς και απεικονίζει την Γέννηση της Θεοτόκου, αφιέρωμα του Μιχαήλ Νικ. Μονόπωλη το 1938.
Ευχή και παρακαταθήκη όλων των κτητόρων της, έως και του πρόσφατα αποβιώσαντος Ευάγγελου Νικ. Μονόπωλη, η Παναγία η Μαγγάνα (η Μαγγανούλα όπως την αποκαλούσε)) να μείνει για πάντα στη γαλήνη της και με τον οφειλόμενο σεβασμό από όλους μας, να λειτουργεί και να πανηγυρίζει κάθε χρόνο, εκεί που την έταξε η παράδοση, Μνημείο Λατρείας και Πολιτισμού του χωριού των Μεταξάτων.
(Πηγή από την οικογένεια Παναγή Βαλλιάνου)
Ακολουθεί πλούσιο φωτορεπορτάζ από τη Μαρία Χριστοφοράτος