Με αρκετή καθυστέρηση ενημερώθηκα για  το θάνατο του μεγάλου μαθηματικού –πανεπιστημιακού  και πρώτιστα Ανθρώπου- Δάσκαλου Σ.Π Ζερβού.(23/1/2015).
Σημείο τον καιρών; Η απώλεια ενός τόσο σημαντικού ανθρώπου στην εποχή της έκρηξης της πληροφορίας-πληροφόρησης  δεν αποτέλεσε καν είδηση. Από το βήμα αυτό δεν θα ήθελα να αναφερθώ στο πλούσιο βιογραφικό τόσο του ίδιου όσο και του πατέρα του Π. Ζερβού, επίσης μεγάλου μαθηματικού. Υπάρχουν αρκετές αναφορές σχετικά.
Είχα την τύχη να γνωρίσω το Δάσκαλο κατά τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων
(1990-1995) στο Μαθηματικό Αθηνών.  Η φήμη του Σπύρου Ζερβού ως «Δάσκαλος» αλλά και «ιδιαίτερος χαρακτήρας» ήταν διάχυτη στα πηγαδάκια των φοιτητών.  Παρότι διευθυντής του τομέα Άλγεβρας-Γεωμετρίας παρέδιδε μαθήματα ελεύθερης επιλογής .Κατά πολλούς ήταν οι ενδοπανεπιστημιακές κόντρες με το  πανεπιστημιακό  κατεστημένο που τον κράταγαν μακριά από τα υποχρεωτικά μαθήματα κορμού. Κατά άλλους ήταν επιλογή του Ζερβού να αποστασιοποιηθεί ώστε να διατηρεί περισσότερους βαθμούς αυτονομίας διατηρώντας την αντισυμβατικότητα του. Προσωπικά πιστεύω ότι και οι δυο προαναφερθέντες λόγοι είναι που οδήγησαν το Ζερβό στο να διδάσκει Καθολική Άλγεβρα, Διατεταγμένα Σώματα και Ιστορία των Μαθηματικών  (όλα μαθήματα επιλογής). Επέλεξα να παρακολουθήσω αυτά τα μαθήματα με απώτερο σκοπό να γνωρίσω από κοντά αυτό το ζωντανό μύθο του Μαθηματικού Αθηνών. Πρέπει να αναφερθεί  ότι οι ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων του, κάθε άλλο από βολικές ήταν, αφού απέκλειαν αν όχι άλλο κάθε βραδινή έξοδο. (Αν θυμάμαι καλά συνέπιπταν με τη βραδινή προβολή στο ideal).
Η εικόνα από την πρώτη φορά που είδα το Ζερβό θα μου μείνει ανεξίτηλη. Μισοσκόταδο (τι κρίμα ακόμη και σήμερα τα αμφιθέατρα στο Μαθηματικό Αθηνών τα λούζει το σκοτάδι) , λιγοστό το ακροατήριο και ξαφνικά εισβάλει στην αίθουσα ένας μικροκαμωμένος άνδρας ηλικιακά στα όρια της συνταξιοδότησης αλλά σβέλτος σαν έφηβος. Φορούσε ένα σακάκι που μαρτυρούσε την ηλικία του αλλά διατηρούσε  ένα βλέμμα τόσο σπινθηροβόλο.
Μας συστήθηκε ως σαν να ήταν ο νέος συμφοιτητής μας , χωρίς πομφόλυγες και περιαυτολογίες. «Σπύρος Ζερβός με καταγωγή από τα Ζερβάτα της Κεφαλονιάς».
Τώρα εξηγούνται όλα είπα, «δικός» μας είναι κάνοντας αυτόματα την αναγωγή της φήμης που τον ακολουθούσε ως ιδιόμορφος, στο Κεφαλονίτικο γονίδιο.
Η διδασκαλία του Ζερβού κάθε άλλο από παραδοσιακή μπορούσε να χαρακτηριστεί. Κάθε προσπάθεια να κρατήσει κανείς σημειώσεις ήταν αναποτελεσματική. Πραγματικός χείμαρρος. Η ευκολία με την οποία μεταπηδούσε από τον Ευκλείδη στον Poincare και πάλι πίσω στον Πυθαγόρα για να ξαναγυρίσει στο Riemann , θα άφηνε άφωνους όλους τους σύγχρονους υποστηρικτές της οργανωμένης διδασκαλίας  και του σχεδίου μαθήματος.
(Ο ίδιος βέβαια είχε προνοήσει ώστε να μας προμηθεύει πάντα με ιδιόχειρες σημειώσεις ).
Πολλά θα μπορούσα να θυμηθώ από τη μετέπειτα σχέση μου με αυτό τον υπέροχο άνθρωπο «Δάσκαλο» . Θα αναφέρω μόνο ορισμένα χαρακτηριστικά περιστατικά.
Ένα απόγευμα ο Ζερβός εμφανίστηκε στο αμφιθέατρο, ξυρισμένος κατά το ήμισυ. Με περιπαικτική διάθεση (ήταν πάντα δεκτικός στα πειράγματα) του λέω: «Δάσκαλε ξεμείναμε από ξυραφάκια;» μετά από παύση λίγων δευτερολέπτων και αφού ψηλαφίστηκε μου απαντά « Κεφαλονίτη ας όψεται ο Baire  και η γενίκευση του θεωρήματος του, θα ολοκληρώσω όταν επιστρέψω»  . Ποτέ δεν κατάλαβα αν θα ολοκλήρωνε τη γενίκευση ή το ξύρισμα αλλά το σίγουρο είναι ότι θα επέστρεφε στο παλαιό ψυχικό , Αγίου Δημητρίου και Π. Ζερβού . Εκεί βρίσκονταν το χτυπημένο από το χρόνο  αρχοντικό της οικογένειας Ζερβού. Ο δρόμος φέρει ακόμη και σήμερα  τιμητικά το όνομα του πατέρα του  ο οποίος είχε διατελέσει Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σε προσωπική μας συζήτηση μου είχε αναφέρει ως παράπονο και με παράκληση να μην το δημοσιοποιήσω , ότι η γενέτειρα του πατέρα του Κεφαλονιά ουδέποτε τίμησε τον Π. Ζερβό. Ο ίδιος είχε πάει ιδιωτικά στο νησί όπου με δάκρυα αντίκρυσε τα χαλάσματα από την οικία της οικογένειας Ζερβού στα Ζερβάτα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά το χαμόγελο του όταν του αντέτεινα ότι ο Ζερβός ήταν μεγέθους εθνικής οδού ενώ στην Κεφαλονιά έχουμε μόνο σοκάκια .
Οι μέρες στο μαθηματικό πέρναγαν ώσπου μια ιδιόχειρη πρόσκληση στον πίνακα ανακοινώσεων γραμμένη από τον ίδιο το Ζερβό ήρθε να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά.
«Ο Καθηγητής Σ.Π Ζερβός εισέρχεται εις γάμου κοινωνία με την εκλεκτή της καρδιάς  του Ρία. Καλεσμένοι όλοι οι φοιτητές, δώρα δε θα γίνονται δεκτά».
Περιττό να πω ότι η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στο Ψυχικό πλημύρισε από φοιτητές.
Ο Δάσκαλος , ο απόλυτα αφοσιωμένος στην επιστήμη του , είχε κάνει για άλλη μια φορά την έκπληξη. Έκπληξη ήταν επίσης ο τρόπος που ο Ζερβός εξέταζε. Στις γραπτές εξετάσεις δεν υπήρχε χρονικός περιορισμός . « Έχετε όσο χρόνο χρειάζεστε» .Στις δε προφορικές εξετάσεις δε μπορώ να ξεχάσω ότι ξεκίνησε να με εξετάζει (στο παλιό αρχοντικό που προανέφερα) πρωί Κυριακής και καταλήξαμε ξημερώματα Δευτέρας να τον πηγαίνω με το αυτοκίνητο στην Κυψέλη όπου διέμενε με τη σύζυγο του. Στο ερώτημα μου « πως και δεν έχετε αγοράσει ένα αυτοκίνητο τόσα χρόνια;» η απάντηση του ήταν αποστομωτική. « Δεν έχω χρήματα. Όλα μου τα χρήματα τα διέθεσα στις εκδόσεις των βιβλίων μου και σε ανθρώπους που έχουν πραγματική ανάγκη, τι άλλο να τα έκανα;»
Αυτός ήταν ο Σ.Π Ζερβός μέσα από τα μάτια ενός νεαρού τότε φοιτητή των μαθηματικών.
Για όποιον αναρωτιέται  τι έμαθες από αυτό το μεγάλο Δάσκαλο , οφείλω να απαντήσω:
Να αγαπώ τα μαθηματικά με τις δυσκολίες και τα ανυπέρβλητα εμπόδια τους, να επιμένω ναι να υπομένω προκειμένου να ανακαλύψω τη γνώση , μα πάνω από όλα να μην ξεχνώ ότι ο Δάσκαλος οφείλει να παραμένει  «Άνθρωπος»
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει Δάσκαλε.

Πολλάτος Γεράσιμος
Μαθηματικός

Ιδιόχειρο σημείωμα του Σ.Π Ζερβού πάνω σε ένα σύγγραμμα Απειροστικού Λογισμού του πατέρα του Π.Σ Ζερβού  το οποίο διεσώθη (κυριολεκτικά) από ένα κάδο απορριμμάτων.

Βιογραφικά

Σ.Π. Ζερβός (1930-2015 )
Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και με υποτροφία του ΙΚΥ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Γαλλία όπου έλαβε Doctorat d’État. Εξελέγη καθηγητής Μαθηματικών στην Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Απελύθη το 1968 από την Δικτατορία και επανήλθε με την Μεταπολίτευση. Διετέλεσε Διευθυντής του Τομέα Άλγεβρας-Γεωμετρίας του τμήματος Μαθηματικών και πρόεδρος της ΕΜΕ. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα ήταν πολλά μεταξύ των οποίων η Θεωρία Σωμάτων και η Τοπολογία.

Π.Σ Ζερβός  (1878 – 1952)

Kεφαλονίτης µαθηµατικός µε διεθνές κύρος, καθηγητής Πανεπιστηµίου και ακαδηµαϊκός. Ως πανεπιστηµιακός δάσκαλος εισήγαγε για πρώτη φορά τη θεωρία των συνόλων που αποτέλεσε βασικό θεµέλιο της διδασκαλίας του.

Kεφαλονίτης µαθηµατικός µε διεθνές κύρος, καθηγητής Πανεπιστηµίου και ακαδηµαϊκός. Ως πανεπιστηµιακός δάσκαλος εισήγαγε για πρώτη φορά τη θεωρία των συνόλων που αποτέλεσε βασικό θεµέλιο της διδασκαλίας του.

Aπό το σύγγραµµά του «Aπειροστικός Λογισµός» (1926) µορφώθηκε πλειάδα Eλλήνων µαθηµατικών. Στο εξωτερικό έκανε ήδη αίσθηση από τα φοιτητικά του χρόνια, όταν η Aκαδηµία Eπιστηµών του Παρισιού ανακοίνωσε δηµόσια εργασίες του. Iδιαίτερα σηµαντικά, όµως, ήταν τα επιτεύγµατά του πάνω στη µελέτη ενός φηµισµένου προβλήµατος που είχε θέσει από τον περασµένο αιώνα ο διάσηµος Γάλλος µαθηµατικός Γκασπάρ Mονζ και για το οποίο εξέδωσε αυτοτελή µονογραφία.

O Zερβός εργάστηκε δραστήρια και για τη δηµιουργία διαβαλκανικής µαθηµατικής συνεργασίας. Πρωτοστάτησε στη σύγκληση του πρώτου σχετικού συνεδρίου, όπως και στην έκδοση του πρώτου διαβαλκανικού µαθηµατικού περιοδικού «Mαθηµατική Eπιθεώρηση».

Aξιόλογος µαθηµατικός αναδείχτηκε και ο γιος του Σπυρίδων Zερβός ακολουθώντας τα ίδια παριζιάνικα βήµατα σπουδών µε τον πατέρα του και την ίδια πανεπιστηµιακή διδακτική πορεία στην Aθήνα.