Γράφει ο Γεράσιμος Γαλανός
Λόγω της πανδημία του Κορονοϊού, έσυρα από τους φακέλους μου που αφορούν στην ιστορία του Ληξουρίου, το κάτωθι μονόφυλλο, το οποίο αφορά τις ευχαριστίες των Ποταμίων Ληξουρίου προς τον ιατρό Λεωνίδη Ν. Κατσαϊτη για τη βοήθειά του και τη μεγάλη συμπαράσταση που πρόσφερες στους αρρώστους της χολέρας, που τότε στα 1850 ενέσκηψε στην Κεφαλονιά.
Ήτανε στα 1850, που η αρρώστια της χολέρα χτύπησε και την Κεφαλονιά. Έχουν γραφεί πολλά γι’ αυτή την αρρώστια (Βλ. Ηλίας Τσιτσέλης, τόμος 2ος, σελ 453, -Αναφορά για το Ληξούρι και το Αργοστόλι που πλήγηκαν από χολέρα).
Ο τόπος του Ληξουρίου δεινοπάθησε, ιδιαίτερα οι άνθρωποι κοντά στο Ποτάμι, όπου τότε λίμναζαν τα νερά του, με αποτέλεσμα τα κουνούπια να είναι πολλά και η αρρώστια « να βοσκεί» σ’ αυτά, χτυπώντας για τα καλά τους Ποταμίτες. Από τους θαρραλέους ιερείς οι οποίοι στάθηκαν κοντά στο λαό ήταν ο ιερέας, μετέπειτα άγιος Παναγής Μπασιάς ( ο παπα – Μπασιάς) και ο ιερέας Ιωαννίκιος Ζαφειρόπουλος, που φρόντιζαν τους αρρώστους, χωρίς να φοβούνται μήπως κολλήσουν την άτιμη αρρώστια.
Μάλιστα, ο παπα-Μπασιάς, πέρα από τη βοήθειά του στους αρρώστους, πέρα την οικονομική και υλική αρωγή προς τους ασθενείς της χολέρας, τα βράδια, πήγαινε στο ξωκλήσι της Αγίας Άννας στα Λέπεδα, που τον αύλειο χώρο του είχαν επιλέξει οι Άγγλοι για να θάβουν όπως – όπως τους νεκρούς της αρρώστιας και διάβαζε για τις ψυχές των πεθαμένων.
Στην αρχή οι Άγγλοι, που έβλεπαν φως στο κοιμητήριο, λόγω της επιτήρησης του χώρου, (ήταν χρόνιες επαναστάσεων εναντίων τους και έλεγχαν την κάθε κίνηση του λαού), αναστατώθηκαν, αλλά σύμφωνα με τις χειρόγραφες μαρτυρίες για τη ζωή του αγίου, αυτοί έμεναν άφωνοι όταν διαπίστωναν πως ο μικρόσωμος ιερέας διάβαζε με ένα λαδοφάναρο τους πεθαμένους και μάλιστα ,παρόλο που έβρεχε, αυτός ήταν στεγνός!
Μαζί με τους τολμηρούς ιερείς προς βοήθεια των όσων είχαν πληγεί από τη χολέρα, υπήρξε και ο περίφημος ιατρός Λεωνίδης Νικολάου Κατσαΐτης, ο οποίος στάθηκε φιλάνθρωπος, βοήθησε τους ασθενείς, έθεσε τον εαυτός του στην υπηρεσία του Ιπποκράτη τηρώντας τον όρκο του αφιλοκερδώς, έχοντας χάσει δυο δικούς του ανθρώπους από τη χολέρα, κινδυνεύοντας κι αυτός να πεθάνει, όπως πολλοί τότε έφυγαν από το κακό της χολερικής αρρώστιας. Στην έκκληση των ασθενών για βοήθεια δεν βρέθηκαν κοντά τους όσοι θα μπορούσαν να υπηρετήσουν τους ασθενείς, αλλά η τόλμη, το θάρρος, η ανθρωπιά, η επιστήμη και η προσφορά βρήκαν το νόημά τους στη ψυχή και στη δράση του ιατρού Λεωνίδη Ν. Κατσαΐτη.
Όσοι δέχτηκαν τη βοήθειά του δεν ξέχασαν τη μεγάλη θυσία που έκανε για να σώσει τους πληγέντες και όταν το κακό πέρασε τον τίμησαν με έναν χρυσό Σταυρό Τιμής, ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης.
Το μονόφυλλο ανήκει στη συλλογή της Κοργιαλενείου Βιβλιοθήκης και θεωρείται σημαντικό, όχι μόνο για την έκφραση ευγνωμοσύνης και την αντιμετώπισης μιας βαριάς χολερικής επιδημίας, αλλά ακόμη και για τον τρόπο πράξης και τον κατάλογο των ονομάτων που συλλογικά έπραξαν την έκφραση ευχαριστίας.
Η τύχη αυτού του χρυσού Σταυρού Τιμής προς τον ιατρό Λεωνίδη Κατσαΐτη, πουλήθηκε στην Κατοχή για να στηρίξει την οικογένεια, που ωστόσο πολλά μέλη της έχοντας ενδοοικογενειακά προβλήματα μετοίκισαν στο Αργοστόλι και στη Λειβαθώ. Το δε προσεισμικό αρχοντικό της οικογένειας Κατσαΐτης στο Αργοστόλι , ήταν εκεί που σήμερα υπάρχει το 2ο Δημοτικό της πόλης αυτής.
