Ναπολέων Λιναρδάτος

Την Κυριακή το «Βήμα» είχε, για μια ακόμα φορά, μια συνέντευξη του Πολ Κρούγκμαν, «του διακεκριμένου οικονομολόγου», που ήταν στην Αθήνα με αφορμή το συνέδριο του Economist. Σε αυτό το σημείο, οι συνεντεύξεις Κρούγκμαν είναι σαν το «Βήμα» να έχει μεταφέρει τη στήλη με τα ζώδια από τις πίσω στις μπροστά σελίδες της εφημερίδας.

Οι λανθασμένες προβλέψεις του Κρούγκμαν είναι τόσες πολλές, που ακόμα και το «Βήμα» έχει αναγκαστεί κατά καιρούς να γράψει κάτι γι’ αυτό το θέμα. Όπως στο «Το «mea culpa» για τον πληθωρισμό σε 5 ‘τιτιβίσματα’», «[ο] νομπελίστας οικονομολόγος παραδέχεται ότι έκανε λάθος σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις του στον πληθωρισμό.» (Βήμα 17.11.21) Η αγαπημένη μου πρόβλεψη Κρούγκμαν ήταν όταν είχε πει ότι «περίπου το 2005 , θα γίνει σαφές ότι ο αντίκτυπος του διαδικτύου στην οικονομία δεν θα είναι μεγαλύτερος από αυτόν της συσκευής φαξ.»

Οι προβλέψεις Κρούγκμαν εκτός από γενικά λάθος έχουν και ένα άλλο χαρακτηριστικό: όταν έχουν πολιτικές προεκτάσεις, πάντα φαίνεται να συνεπικουρούν και να επιβεβαιώνουν τις πολιτικές του προτιμήσεις. Για παράδειγμα το 2016 είχε προβλέψει ότι οι χρηματαγορές δεν θα ανέκαμπταν από το σοκ της εκλογής Τραμπ. Οι χρηματαγορές δεν συμμορφώθηκαν προς τας υποδείξεις Κρούγκμαν· και έτσι σημείωσαν νέα και σημαντικά ρεκόρ την περίοδο Τραμπ.

Το Φεβρουάριο, πέρα από γενικά γελοίες προβλέψεις, είχε πει και καταφανή ψέματα. Στο άρθρο του «Γιατί ανησυχώ έντονα για την Αμερική», είχε γράψει: «[ό]μως, παρακολουθώντας τη φρενίτιδα για την ηλικία του Προέδρου Μπάιντεν, ανησυχώ, για πρώτη φορά, βαθιά για το μέλλον του έθνους.» Η γνωστική εξασθένιση του Μπάιντεν ήταν εμφανής ήδη από το 2019. Μιας και η γήρανση είναι μια επιταχυνόμενη διαδικασία, αυτή η γνωστική εξασθένιση είχε γίνει ιδιαίτερα εμφανής τα δύο τελευταία χρόνια. Σχεδόν κάθε δημόσια εμφάνιση του Μπάιντεν δημιουργούσε πλειάδα βίντεο που καταμαρτυρούσαν την δραματικά φθίνουσα φυσική και πνευματική κατάσταση του. Αλλά για τον Κρούγκμαν: «Όπως μπορεί να σας πει οποιοσδήποτε που έχει κάνει παρέα πρόσφατα με τον Μπάιντεν (όπως εγώ), έχει σώας τας φρένας — εντελώς διαυγής και με εξαιρετική κατανόηση κάθε λεπτομέρειας.»

Για τον Κρούγκμαν η οφθαλμοφανής αδυναμία του Μπάιντεν ήταν μια ακόμα επίθεση στη δημοκρατία, μια θεωρία συνωμοσίας, διαδικτυακή παραπληροφόρηση, μέχρι που φθάσαμε στο τελευταίο ντιμπέϊτ και έτσι ο τίτλος στο άρθρο του Κρούγκμαν τη Δευτέρα ήταν: «Σας παρακαλώ, κύριε Πρόεδρε, κάντε το σωστό», ζητώντας την απόσυρση του «σώας τας φρένας — εντελώς διαυγής και με εξαιρετική κατανόηση κάθε λεπτομέρειας.» Το πρόβλημα δεν ήταν η κατάσταση του Μπάιντεν, που ήταν βασικά γνωστή πολύ πριν το ντιμπέϊτ, αλλά το γεγονός πως πλέον θα ήταν εντελώς γελοίος κάποιος να προσποιείτε ότι δεν υπάρχει θέμα.

Όταν κάποιος αρθρογραφεί είναι προφανές ότι το κάνει από μια ιδεολογική σκοπιά ― όπως αυτό εδώ το κείμενο. Όταν όμως ψεύδεσαι και προσπαθείς να προσαρμόσεις την πραγματικότητα στην υπηρεσία συγκεκριμένων πολιτικών επιδιώξεων, δεν είσαι πλέον ένας αρθρογράφος γνώμης άλλα ένας προπαγανδιστής. Αν δεν κάνω λάθος, ο επιστημονικός όρος είναι κομματόσκυλο. Και αυτή είναι η χρησιμότητα του Κρούγκμαν για το «Βήμα». Δεν έχει σημασία που πέφτει συνεχώς έξω. Σημασία έχει που δίνει τη «σωστή» γραμμή σε κάθε περίσταση.

Ευτυχώς που στη εποχή του διαδικτύου ως αναγνώστες έχουμε τη δυνατότητα να καταδεικνύομε περιπτώσεις βαριεστημένης προπαγάνδας όπως η παραπάνω. Που κάνει το διαδίκτυο να έχει λιγουλάκι μεγαλύτερο αντίκτυπο από τη συσκευή του φαξ.