Των αντιθέσεων η Ελλάδα, ακόμα και στα καιρικά φαινόμενα. Από το τσουχτερό κρύο και την παγωνιά του Βορρά, στις ηλιόλουστες μέρες του Νότου, ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο. Και από τη βροχερή δυτική Ελλάδα στην πολύ πιο στεγνή ανατολική χώρα. Για παράδειγμα, την προηγούμενη Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου, ενώ το θερμόμετρο στη Μακεδονία είχε κατρακυλήσει αρκετά κάτω από το μηδέν, στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα, ακόμα και στην Πελοπόννησο οι θερμοκρασίες ανέβηκαν σε υψηλά για την εποχή επίπεδα: 16 βαθμοί Κελσίου στην Παλαιόχωρα Χανίων και στη Λίνδο της Ρόδου, 15° C στην Ιεράπετρα, 14 °C σε Αγιο Νικόλαο, Καλαμάτα και Πύργο Ηλείας.
Στον αντίποδα, στη Bόρεια Ελλάδα δρούσε ο χιονιάς, με -11° C στον Αγιο Παύλο Ημαθίας, -8° C στα Γρεβενά, -7° C στην Κερασιά Πέλλας, στο Νευροκόπι και στην Πτολεμαΐδα. Εντυπωσιακό είναι πως και οι μέγιστες θερμοκρασίες στις συγκεκριμένες περιοχές δεν ανέβηκαν πολύ, φτάνοντας τους 2° C σε Γρεβενά και Κερασιά Πέλλας, τον 1° C σε Πτολεμαΐδα και Νευροκόπι, μένοντας στους -3° C στον Αγιο Παύλο Ημαθίας. Μάλιστα, στα ορεινά των νομών η θερμοκρασία έπεσε κάτω των -10° C.
Η παραπάνω εικόνα, όσο κι αν είναι ξεχωριστή (όπως ο καιρός κάθε μέρας) δεν αποτελεί εξαίρεση. Οι μέσες μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας των τελευταίων ετών για το τρίτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου –το εορταστικό– είναι στη Φλώρινα 5,7 βαθμοί Κελσίου, στη Θεσσαλονίκη 10,6° C, στην Αθήνα 13,8° C και στο Ηράκλειο της Κρήτης 16,4° C. «Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των μέσων θερμοκρασιών της Φλώρινας και του Ηρακλείου δεν οφείλεται μόνο στα διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη. Η απόσταση από τη θάλασσα και το ορεινό του εδάφους παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο. Είναι προφανές ότι πίσω από τις μεγάλες διαφορές στις μέσες τιμές κρύβονται οι μεγάλες ημερήσιες θερμοκρασιακές διαφορές που συνήθως παρατηρούνται μεταξύ της βόρειας ηπειρωτικής Ελλάδας και των νοτιότερων νησιωτικών περιοχών της χώρας, όχι μόνο τις ημέρες των Χριστουγέννων αλλά γενικότερα στη διάρκεια του χειμώνα», σημειώνει στην «Κ» ο μετεωρολόγος κ. Δημήτρης Ζιακόπουλος.
Οι χιονοπτώσεις
«Τα ρεκόρ χαμηλών θερμοκρασιών του Δεκεμβρίου έχουν σημειωθεί από 19 έως 22 Δεκεμβρίου 2001 στην Καστοριά (-22,8° C) και στη Λάρισα (-20,2° C). Οι παραπάνω θερμοκρασίες είναι αδιανόητες για τις νότιες περιοχές της χώρας», συμπληρώνει ο κ. Ζιακόπουλος.
Οι μετεωρολογικές αυτές τάσεις αποτυπώνονται και στις χιονοπτώσεις. Σύμφωνα με τις στατιστικές καταγραφές, ο μέσος αριθμός ημερών χιονόπτωσης τον Δεκέμβριο είναι στη Φλώρινα 5,9 ημέρες, στη Θεσσαλονίκη 1,2 ημέρες και στην Αθήνα 0,4 ημέρες. Αυτό σημαίνει πως η πιθανότητα για χιονισμένα Χριστούγεννα στην Αθήνα είναι πολύ μικρή, όπως έχει φανεί και στην πραγματικότητα, η οποία δεν συμβαδίζει με τον μύθο που θέλει Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά να στολίζονται με κατάλευκες νιφάδες.
Με βάση τα στοιχεία του Αστεροσκοπείου Αθηνών από το 1930 ώς σήμερα, ανήμερα Χριστούγεννα στην Αθήνα χιόνισε μόνο δύο φορές: το 1949 και το 1968. Σε ό,τι αφορά τις χιονοπτώσεις την παραμονή των Χριστουγέννων, χιόνισε επίσης δύο φορές: το 1962 και το 1992. Με βάση τα στοιχεία της ΕΜΥ από τον σταθμό της Νέας Φιλαδέλφειας (1955-2016), ανήμερα Χριστούγεννα στην Αθήνα χιόνισε για λίγο και χωρίς να το στρώσει μόνο το 1986. Την επομένη των Χριστουγέννων χιόνισε στην Αθήνα το 1991, σε έναν Δεκέμβριο που είχε ρίξει χιόνι στην πρωτεύουσα οκτώ φορές (ημέρες). Την Πρωτοχρονιά χιόνια στην Αθήνα έπεσαν το 1983 και το 1992.
Αναμφισβήτητα, η πιο δραματική και παγωμένη Πρωτοχρονιά στην Αθήνα ήταν του 1942, με την Κατοχή και τον λιμό να κάνουν ακόμα πιο αβάσταχτο το κρύο. Στις 30/12/1941 στην Αθήνα (νοσοκομείο «Σωτηρία») καταγράφηκε ελάχιστη θερμοκρασία -6,2° C, ενώ στις 2/1/1942 το θερμόμετρο στη Ν. Φιλαδέλφεια έδειξε -10,4° C! Πρόκειται για το απόλυτο χαμηλό θερμοκρασιακό ρεκόρ της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών από το 1891 (είχε παρατηρηθεί και στον Βοτανικό στις 16/2/1934).
Δεν είναι λίγες οι χρονιές που στην Αθήνα και ευρύτερα στη νότια Ελλάδα καταγράφονται αρκετά ζεστά Χριστούγεννα, λαμβάνοντας υπόψη βέβαια πως μιλάμε για τέλη Δεκεμβρίου. Με βάση τα κλιματολογικά στοιχεία της Αθήνας (από τον σταθμό της ΕΜΥ στη Νέα Φιλαδέλφεια), από το πάντα πλούσιο αρχειακό υλικό του κ. Ζιακόπουλου, τα τελευταία 60 χρόνια ανήμερα τα Χριστούγεννα η μεγαλύτερη μέγιστη θερμοκρασία ήταν 19 βαθμοί Κελσίου και σημειώθηκε το 1958, το 1995 και το 2010.
Τα ρεκόρ… ζέστης
Επισημαίνεται ότι το διήμερο 25-26/12/1995 ήταν εξαιρετικά θερμό σε όλη τη χώρα και μάλιστα στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη το θερμόμετρο κατέγραψε θερμοκρασίες υψηλότερες ακόμα και των Αθηνών, φτάνοντας τους 23,2° C στη Λάρισα και τους 22,6° C στη Θεσσαλονίκη. Το ρεκόρ της Αθήνας για το τρίτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου είναι 22,6 °C και σημειώθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1963.
Αλλά και η πρώτη μέρα του χρόνου σημαδεύεται συχνά από σχετικά υψηλές θερμοκρασίες στην Αθήνα και ευρύτερα στον νότο. Με βάση τα κλιματολογικά στοιχεία της πρωτεύουσας, τα τελευταία 60 χρόνια ανήμερα την Πρωτοχρονιά η μεγαλύτερη μέγιστη θερμοκρασία ήταν 22 βαθμοί Κελσίου και σημειώθηκε το 2010. Κι όπως θυμίζει ο κ. Ζιακόπουλος, η Πρωτοχρονιά του 2010 έχει μείνει στη μετεωρολογική ιστορία του τόπου μας λόγω των 29,8 βαθμών που σημειώθηκαν στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η θερμοκρασία αυτή είναι η υψηλότερη θερμοκρασία όλων των χειμώνων και όλων των σταθμών της ΕΜΥ από τότε που λειτουργούν.
Πηγή: kathimerini.gr
