Υπάρχει ακόμη πιθανότητα να σωθεί η παρτίδα στην οικονομία εφόσον κινηθούμε σωστά. Όχι όμως χωρίς απώλειες.
Όμως εκείνοι που θα βρεθούν με μεγαλύτερες απώλειες (συγκεκριμένα η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν από τον τουρισμό), εκ των πραγμάτων ζουν σε έναν ετήσιο κύκλο εποχικότητας που βασίζεται σε 6 μήνες εργασίας 7ήμερων 12ώρων με 6 μήνες περιστασιακής απασχόλησης και ταμείου ανεργίας. Ο κύκλος αυτός έσπασε για το σύνολο αυτών των ανθρώπων, με αποτέλεσμα η καθημερινότητά τους και η ζωή τους να έχει αποκτήσει έναν πολύ μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας αν όχι κινδύνου μέχρι την επόμενη τουριστική σεζόν του 2021 ή ίσως και τη μεθεπόμενη σεζόν αν το θέμα της πανδημίας δεν επιλυθεί οριστικά νωρίτερα.
Αν το χτύπημα στην εθνική οικονομία θα είναι 5% ή 7,5% ή 12% αποτελεί κάτι που για τους περισσότερους από μας αποτελεί ένα ποσοστό που είναι διαχειρίσιμο μεν δυσάρεστο δε.
Από την άλλη πλευρά αν αυτό μεταφραστεί σε απώλεια 50% ή 100% του εισοδήματος κάποιων που δεν θα έχουν να πληρώσουν το ενοίκιο, το φαγητό των παιδιών τους ή τη βενζίνη για πάνε να βρουν δουλειά είναι κάτι μη αποδεκτό για μια πολιτισμένη κοινωνία. Για αυτούς θα πρέπει να βρεθεί μια μεταβατική λύση που να διαφυλάξει τις βασικές τους ανάγκες ώσπου να επανέλθει μια νέα κανονικότητα ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, ή τουλάχιστον ώσπου να καταφέρουν να απορροφηθούν σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Εκ φύσεως το σημερινό πλαίσιο του επιδόματος ανεργίας δεν θα μπορούσε να καλύψει την έκτακτη κατάσταση στην οποία θα βρεθούν αυτοί οι άνθρωποι. Είναι αδιαμφισβήτητο επίσης ότι η συνδρομή του κράτους με τα άτοκα δάνεια προς τις επιχειρήσεις που τους απασχολούν και η συμπλήρωση μέρους των ασφαλιστικών εισφορών και μέρους του μισθού που χάνουν σε όσους βρεθούν να εργάζονται μειωμένες ώρες, θα βοηθήσει την κατάσταση για όσους εργάζονται σε επιχειρήσεις του τουρισμού θα μπορέσουν να λειτουργήσουν οριακά ζημιογόνα ώσπου να επανέλθει η νέα κανονικότητα.
Το μεγάλο δίλημμα είναι τί μπορεί να γίνει για τους υπόλοιπους, και ξεκάθαρα η θέσπιση ενός Εθνικού Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος για όσους θα βρεθούν στην ανεργία είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Όσα ξέρουμε ότι κατά πάσα πιθανότητα θα χάσουμε σαν εθνική οικονομία στους επόμενους μήνες ή χρόνια, ελπίζουμε να κερδίσουμε όμως επιταχύνοντας τις μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας που θα επιτρέψουν την άνοδο νέων τομέων απασχόλησης διευκολύνοντας τις διαδικασίες επενδύσεων στη χώρα και την κερδοφορία των υφιστάμενων επιχειρήσεων ώστε να καταφέρουν να περάσουν απέναντι με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες.
Η προσεκτική δρομολόγηση των σημαντικών αλλά πεπερασμένων πόρων που είναι διαθέσιμοι από την ΕΕ σε έρευνα, υποδομές και διευκόλυνση της υφιστάμενης επιχειρηματικότητας με ταυτόχρονα μαχαίρι στις συχνά παρανοϊκές διαδικασίες του ελληνικού δημοσίου θα δώσει σήμα σε εγχώρια και διεθνή κεφάλαια για να έρθουν προς επένδυση στη χώρα.
Κανείς δεν ξέρει αν μετά από λίγα χρόνια η Ελλάδα θα είναι κέντρο παραγωγής και παραμετροποίησης λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης, αν θα δημιουργηθούν εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων ή γεννητριών ΑΠΕ κάθε είδους και απόχρωσης, ή οτιδήποτε άλλο.
Αυτό που όλοι όμως ξέρουμε είναι ότι το κλειδί στο να περάσουμε απέναντι στον χείμαρρο που απειλεί να παρασύρει την οικονομία μας μετά τον κορονοϊό πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούμε ως σήμερα, και σίγουρα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργεί η κρατική μηχανή μας.
Δυστυχώς σε μια τόσο παγιωμένη κατάσταση όπως ο τρόπος λειτουργίας του ελληνικού δημοσίου στις τελευταίες δεκαετίες, μάθαμε με τον δύσκολο τρόπο ότι είναι σχεδόν αδύνατον να μεταβληθεί ουσιαστικά. Ο μόνος τρόπος έχει δείξει η παγκόσμια εμπειρία ότι λειτουργεί είναι να στήσεις έναν παράλληλο μηχανισμό που θα υποκαταστήσει τον υπάρχοντα όταν πάρει μπροστά. Αυτό σημαίνει μαζικό επανασχεδιασμό της λειτουργίας του δημοσίου, και σταδιακό roll-out αλλά με πολύ ταχείς διαδικασίες.
Τότε πιθανόν καταφέρουμε να κερδίσουμε το μέγιστο από αυτό που ελπίζουμε στα επόμενα λίγα χρόνια.
Διαφορετικά…
