Διαβάζω την ανακοίνωση της ΕΛΜΕΚΙ για την 28η Οκτώβρη 1940. Προτρέπει να παιδιά να αναλύσουν τα γεγονότα … να μην λένε “ίσως να είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε” … να δουν τα γεγονότα από διαφορετικές οπτικές …
Διότι σαφέστατα η υπεραπλουστευμένη ανάγνωση της ιστορίας είναι άκρως επικίνδυνη. Και αν δεν αναλύονται σε βάθος, και υπό διαφορετικές προσεγγίσεις τα ιστορικά γεγονότα, τότε πραγματικά δημιουργούμε όλες τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία τυφλών εθνικιστικών τάσεων που ουδέν έχουν να προσφέρουν.
Η ανάγνωση της ιστορίας με έναν “τρελλό Χίτλερ” και έναν “κορόιδο Μουσολίνι”, ταιριάζει σε μία προσέγγιση της ιστορίας που μοιάζει με παραμύθι για μικρά παιδιά. Να λησμονούμε τα αίτια που οδήγησαν την ίδια εποχή, πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, να εδραιωθούν φασιστικά καθεστώτα σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, αυτό δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις η Ιστορία να επαναληφθεί …
Να λησμονούμε τους χαφιέδες και μαυραγορίτες, που ήτο και αυτοί Ελληνες, και που οδήγησαν τα χρόνια της Κατοχής χιλιάδες ομοεθνείς μας στο θάνατο, τότε πραγματικά η λήθη [η λησμονιά] είναι που αποτελεί την προσβολή στη μνήμη όσων αγωνίσθηκαν για την ελευθερία.
Το να θεωρούμε καταδικαστέα την προτροπή Δασκάλων στους μαθητές να σκεφθούν, να αναλύσουν τα ιστορικά γεγονότα, με ποικιλία θεωρήσεων, σημαίνει μόνον ότι θέλουμε ¨μουγγούς¨ δασκάλους και ¨τυφλά¨ παιδιά που δεν θα μάθουν να σκέφτονται, που δεν θα μάθουν να ¨βλέπουν¨ σε βάθος, αλλά απλά να κοιτούν … στο κενό.
Οι πρόγονοί μας θεμελίωσαν το δικαίωμα έκφρασης, που κατοπινά σε παγκόσμιο επίπεδο πήρε συνοπτικά το σχήμα ¨διαφωνώ με όσα λές, αλλά θα υπερασπίζομαι μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λές¨.
Το να θεωρούμε ότι λ.χ. η Κερκόπορτα ήταν η αιτία της άλωσης της Κωνσταντινουπόλεως, αυτό αποτελεί μια υπεραπλουστευμένη ανάγνωση της Ιστορίας, και αν δεν αναλυθούν τα αίτια, η Ιστορία θα επαναλαμβάνεται.
Και ουδείς λογικός αμφισβητεί το γεγονός που αναφέρει η επίμαχη ανακοίνωση, και είναι ντροπή να μην το λέμε στα παιδιά: ¨ …. σήμερα ετοιμάζονται νέοι πόλεμοι στην περιοχή μας … Με πρωταγωνιστές πολυεθνικές που για την εξασφάλιση νέων ενεργειακών πηγών, εμπλέκουν την χώρα μας σε μεγάλους ανταγωνισμούς και επικίνδυνα αδιέξοδα μέσα σε ιμπεριαλιστικά σχέδια …¨.
Το είχε πει εξάλλου πριν, προφητικά, ο ποιητής Ι. Ρίτσος:
“Δύσκολες ώρες, στον τόπο μας.
Κι αυτός ο περήφανος,
γυμνός, ανυπεράσπιστος, ανήμπορος,
αφέθηκε να τον βοηθήσουν·
εγγράψαν υποθήκες πάνω του·
πήραν διακιώματα·αξιώνουν·
μιλάνε για λογαριασμό του·
του ρυθμίζουν την ανάσα, το βήμα·
τον ελεούν·
τον ντύνουν μ’ άλλα ρούχα ξέχειλα, χαλαρωμένα·
του σφίγγουν μ’ ένα καραβάσκοινο τη μέση.
Εκείνος,
μέσα στα ξένα ρούχα, ούτε μιλάει κι ούτε πια χαμογελάει
μη και φανεί που ανάμεσα στα δόντια του κρατάει (ως και την ώρα
του ύπνου)
σφιχτά σφιχτά, σαν ύστατο οβολό του, ( μόνο τώρα βιος του)
γυμνό, απαστράπτοντα κι ανένδοτο, το θάνατό του.”
Ετσι απλοϊκά
Γεράσιμος Βασ. Θεοδωράτος
