Θυμάμαι πριν 3 χρόνια, όταν πέθανε ο Θανάσης Βέγγος ότι με κατέλαβε για μια βδομάδα μια ανεξήγητη ευσυγκινησία. Και μόνον στο άκουσμα του ονοματός του απο τα ΜΜΕ που κάλυπταν τότε την κηδεία, έκλαιγα!!
Δεν μπορούσα να συνηδειτοποιήσω ότι είχε φύγει ο “καλός μας άνθρωπος”.
Τα δάκρυα στα μάτια μου έρχονταν αστραπιαία και ήταν αδύνατον να ελέγξω την συναισθηματική φόρτιση που ένιωθα.
Με τον καιρό όπως ήταν φυσικό όλο αυτό καταλάγιασε και ο Θανάσης Βέγγος έμεινε στο θυμικό μου ως ένας γλυκός και γνώριμος άνθρωπος.
Πρόσφατα και με αφορμή ένα αφιέρωμα για την ζωή του, ξαναθυμήθηκα αυτήν μου την ευσυγκινησία.
Τι κρυβόταν αλήθεια πίσω απο αυτήν;
Κι άλλοι μεγάλοι ηθοποιοί πέθαναν αλλά ποτε δεν είχα νιώσει έτσι.
Τι το ξεχωριστό είχε ο Θανάσης Βέγγος και η απώλεια του με κατέβαλε συναισθηματικά;
Ο πρώτος λόγος είναι ότι τον ένιωθα σαν “δικό μου άνθρωπο”.
Είχα δει τόσες πολλες ταινίες του και τόσες πολλές φορές την καθεμία απο αυτές, από μικρό παιδάκι ακόμα, που η φιγούρα του χοντρούλη και φαλακρού Βέγγου είχε χαρακτεί στο συνειδητό μου ως κάτι εξαιρετικά γνώριμο και οικείο.
Έίχε μπει στο σπίτι μου, στο παιδικό μου δωμάτιο, στο φοιτητικό μου δωμάτιο, στο καψιμί στο στρατό, στο δωμάτιο εφημερίας στο νοσοκομείο και όπου αλλού υπήρχε τηλεόραση.
Δεν θα ξεχάσω την δεκαετία του ’70 την απίστευτη χαρά μου όταν στην πλατεία της γειτονιάς μου ερχόταν μία φορά τον μήνα κινητός υπαίθριος κινηματογράφος (ναί υπήρχε και τέτοιος) και μαζευόμασταν όλα τα παιδιά για να δούμε ταινίες κυριως του Βέγγου.
Η φωνή του, οι κινήσεις του, οι γκροτέσκες εκφράσεις του προσώπου του, το ασταμάτητο τρεχαλητό του ήταν για μένα πράγματα τόσο οικεία που θεωρούσα ότι ο ανθρωπος αυτός ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια μου.
Όταν λοιπόν χάνεις ένα “συγγενικό” σου πρόσωπο δεν μπορείς παρά να είσαι συγκινημένος.
Ο δεύτερος και πιο σημαντικός λόγος της ξεχωριστής θέσης του Βέγγου στην συναισθηματική μου δυναμική είναι ο εξής: ο Θανάσης Βέγγος μέσα απο την πλειονότητα των ταινιών του προσπάθησε να σκιαγραφήσει τον Έλληνα όπως έπρεπε να είναι και όχι όπως ήταν!
Στις περισσότερες ταινίες του ήταν καλοκάγαθος, σωστός οικογενειάρχης και επαγγελματίας, δουλευταράς και μάλιστα αγόγγυστος, ρομαντικός, αφελής, δίκαιος, σεμνός, κόντρα στο βόλεμα και την καλοπέραση, ήταν αγνός.
Δεν θεωρούσε τον εαυτό του κάτι περίτρανο και σπουδαίο, δεν γύριζε ο κόσμος γύρω απο αυτόν.
Δεν είχε εμπάθειες με τους συνανθρώπους του, αντίθετα προσπαθούσε να είναι συμφιλιωτικός και αρωγός στις τυχόν δυσκολίες τους.
Δεν εξέφραζε συχνά την ανάγκη να αποκτήσει χρήματα, δόξα ή εξουσία.Συμβιβαζόταν με την ταπεινή του καταγωγή και προσπαθούσε να βελτιώσει την μίζερη τις περισσότερες φορές πραγματικότητά του.
Ήταν αγωνιστής και έτρεχε κυριολεκτικά όλη μέρα για να επιβιώσει (το χαρακτηριστικό του τρεχαλητό σε όλες σχεδον τις ταινίες του εμπεριέχει τον συμβολισμό της αέναης πάλης και αγωνίας για την τίμια εξασφάλιση του επιούσιου).
Φρόντιζε την οικογένεια (χαρακτηριστικη η ταινία του ως θυρωρός με τις ανύπαντρες 7 αδερφές) και τους φίλους του.
Δεν υποτιμούσε καμμιά δουλειά(τον έχουμε θαυμάσει ως σερβιτόρο,φωτογράφο, αστυνόμο, διαιτητή, ιδιοκτήτη καταστήματος, πλασιέ, φορτηγατζή, καφετζή, θυρωρό, δημόσιο υπάλληλο, κουρέα) την οποία και εκτελούσε πάντα με απόλυτη ευσυνειδησία.
Το πιο χαρακτηριστικό του όμως στοιχείο που διαφαίνεται σε όλες του τις ταινίες, είτε εξόφθαλμα είτε υπογείως είναι η ανάγκη του να προσφέρει χαρά και ευτυχία στους γύρω του.Παρά τα προβλήματα του πάντα ήταν ανοιχτός στο να συνδράμει τον φίλο, την αδερφή, τον γείτονα ακόμα και έναν παντελώς άγνωστο που έτυχε να βρεθεί στον δρόμο του.Δεν βαρυγκομούσε, θεωρούσε την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια ως αρετές αυτονόητες και μή διαπραγματεύσιμες. Η χαρά στα χείλη του συνανθρώπου του ήταν γι’αυτόν διπλή χαρά.
Έιναι φανερό πως προσπαθούσε μέσα απο την φιλμογραφία του να μας σηματοδοτήσει την σωστή κοινωνική συμπεριφορά του νεοέλληνα των επόμενων δεκαετιών…προσπαθούσε να μας δείξει με τον δικό του, γραφικό πολλές φορές τρόπο, τον σωστό και συνάμα απλό δρόμο που πρέπει να πορευτούμε εμείς οι επόμενες γενιές.
Η χαρακτηριστική του ατάκα “καλέ μου άνθρωπε” που δέσποζε στις ταινίες του δεν ήταν τίποτε περισσότερο απο μια απλή υπενθύμιση…
Στην ζωή ήρθαμε για να γίνουμε καλοί άνθρωποι…τόσο απλά.
Ο ίδιος και στην προσωπική του ζωή δεν διέφερε από την κινηματογραφική…εξαιρετικά ευαίσθητος, ανιδιοτελής, δημιουργικός, ανήσυχος, με τρύπια χέρια όπως έλεγαν οι συνεργάτες του…τα χρήματα δεν ήταν ποτέ η προτεραιότητά του.
Για όλα τούτα λοιπόν τα δάκρυα μου θεώρω ότι ήταν μάλλον δικαιολογημένα.
Όταν ακούω την έκφραση “ποιός Θανάσης;” αμέσως στο μυαλό μου έρχεται ο υπέροχος αυτός “καλός μας άνθρωπος”….ο ανυπέρβλητος και αναντικατάστατος Θανάσης Βέγγος..
Μαρκάτος Αναστάσιος
