Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός

Ο άγιος Βασίλειος είναι άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και η λατρεία του πέρασε σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για το Μεγάλο Ιεράρχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας που η μορφή του και η δράση του τόν ανέβασαν στη χορεία των μεγάλων αγίων της Ορθοδόξου Πίστεώς μας. ..

Στο πρόσωπό του διεθνοποιημένου αϊ Βασίλη προστέθηκαν και κρύβονται αρχέτυπες μορφές της ιστορίας, διάφορες φιγούρες, αρσενικές και θηλυκές, τροφαντοί άντρες, ζουμερά πρόσωπα, όψεις γενειοφόρων καλοφαγάδων, αλλά και ανά τον κόσμο διαφημιστικές καμπάνιες από τις πιο απλές έως της Coca cola.

Οι αρχέτυπες αυτές ιδιότητες συμπλέκονται μοναδικά στην προσωπικότητα του αγίου, «απομακρύνοντάς τον» από την πραγματική του αγιότητα, εφόσον οι ιδιότητες που του δίνουν ανάγονται στα θεϊκά πρότυπα αρχαίων μυθολογιών : της σκανδιναβικής-γοτθικής, της ρωμαϊκής, της ελληνικής, της αιγυπτιακής, της βαβυλωνιακής, της κινεζικής, ινδικής και ιαπωνικής.
Επίσης, τον ταυτίζουν με τον άγιο Νικόλαο, θέμα παρμένο και ταυτισμένο με τον τρομερό τευτονικό θεό Hold Nicκar θεό της θάλασσας και προστάτη των ναυτικών .. που όργωνε τον χειμωνιάτικο ουρανό με τα άρματα και τους ακόλουθούς του, χαράζοντας την παγωνιά του χειμώνα με την υπερφυσική του θέρμη και μαγεία, αρπάζοντας τους κακούς , διαλύοντας το κακό και φέρνοντας ένα είδος υπερκόσμιας δικαιοσύνης, γι’ αυτό και καθιερώθηκε και αργότερα στην χριστιανική εκδοχή του ως προστάτης όχι μόνο των ναυτικών, αλλά και των δικαστών, των εμπόρων των φτωχών και των παιδιών.
Το θέμα για «το πώς βλέπουμε σήμερα τον άγιο Βασίλη.. και η διεθνοποίησή του…» είναι τεράστιο και σ’ αυτό το άρθρο θα παρουσιαστεί μια αναφορά, Λασκαράτειας ποιητικής, κεφαλονίτικης «υφής», που συνέβαινε πραγματικά τα περασμένα χρόνια και «εν μέρει» συμβαίνει και σήμερα…
Ο Ανδρέας Λασκαράτος μας σκιαγραφεί σατιρικά ποιητικά τη λαογραφική εικόνα μιας εποχής, υμνώντας τη μεγάλη προσωπικότητα του Ορθοδόξου Αγίου και αυτό που συνέβαινε κατά τον 19ον αιώνα στην Κεφαλονιά με την άκρατη χαρτοπαιξία και τα κοινωνικά και οικογενειακά προβλήματα, που αυτή δημιουργούσε. Βέβαια, υπάρχει και δεύτερη ποιητική σατιρική έκφραση του Λασκαράτου για τον άγιο Βασίλη με τίτλο «Ο Αης –Βασίλης του χριστιανώνε» που και σ’ αυτήν «ζωγραφίζει» καλύτερα τη χαρτοπαιξία και το πρόβλημα που δημιουργεί σε μια οικογένεια. Ας μείνουμε όμως στο πρώτο, ποίημα με τίτλο «Βασίλη , πως σ’ εκάμανε» που δείχνει τη βαθιά εσωτερική καθαρή πίστη του Λασκαράτου απέναντι στη χριστιανική θρησκεία. Στις δυο εικόνες του άρθρου είναι το άλλο ποίημα του Λασκαράτου «Ο Αης –Βασίλης του χριστιανώνε».

Το θέμα «Ο Λασκαράτος και οι Τρεις Ιεράρχες» πρέπει να μελετηθεί με επιστημονικό τρόπο, χωρίς προκαταλήψεις , εφόσον εκτιμούσε ιδιαιτέρως το έργο τους και μετέφρασε από την αγγλική το «Βίος του Ιωάννου Χρυσοστόμου» , προσθέτοντας εγκώμια γι’ αυτόν…

«Βασίλη, πώς σ’ εκάμανε»

«Βασίλη πως σ’ εκάμανε
οι χριστιανοί τση ημέρας,
και πως σε εκαταντήσανε,
και πως σε προσκυνούνε!

Δεν είσαι πληο στα μάτια τους
Εκείνος ο Άης Βασίλης
όπου έκανε κ’ ετρέμανε
οι Βασιλείς εμπρός του.

Μόν’ είσαι ένας μεθύστακας,
Λειχούτσης χαρτοπαίχτης!…
Βασίλη, πως σ’ εκάνανε
οι χριστιανοί του Διαόλου!

Νάθε’ το ξέρεις τότενες
Πώς εδίδασκες τον κόσμο.
Πώς ήθε’ αποτελειόσουνε
οι θείες σου ομιλίες
Είς σε κρεπάλες, και άτιμα
Χαρτοπαιχτεία, και μέθες!…

Βασίλη, ματαγύρισε
Στον κόσμο πάλε τώρα,
Να ιδής για ποιους εκόπιαζες
Για ποιους επροσπαθούσες!
Έλα να ιδής το θρήσκευμα
το ηθικό, το θείο,
Πώς δα το εκαταντήσανε
οι χριστιανοί τση ημέρας.
Τόχουνε για ξεφάντωμα.
Δέτο, και πίστεψέ το,

Εσένα σ΄ εορτάζουνε
Με φαραό, πασέτα,
Δείπνα, φαητά, γλυκίσματα ,
Μεθύσια, και βλαστίμιες
και με τα ξυλοπαίχνιδα
που δίνουν’ τουν παιδιώνε.

Στην εκκλησιά πηγαίνουνε
μα ποιος στη λειτουργία
προσέχει σ’ ό,τι γίνεται;
Πάνε για το συνήθειο
για να περνούν την ώρα τους,
Για να ιδοθούνε αντάμα.

Βασίλη, πως σου αλλάξανε
Τον θείον σου χαραχτήρα,
Και πώς σ’ εκαταντήσανε
Οι χριστιανοί τση ημέρας!