Υστερα από έναν ήπιο χειμώνα, υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες την άνοιξη και αρκετές βροχοπτώσεις, δεν αποκλείεται οι οχλήσεις από τα κουνούπια να διαμορφωθούν σε υψηλά επίπεδα, εκτιμούν οι ειδικοί.
Υπάρχουν σε μεγάλους πληθυσμούς στην Ελλάδα και ιδιαίτερα σε υδάτινα περιβάλλοντα και αποστολή τους είναι να καταπολεμούν τα κουνούπια.
Βατράχια, σκαθάρια, μύγες και λιβελούλες, αλλά και οι οργανισμοί με την ονομασία copepops αφθονούν στα ελληνικά νερά και ουσιαστικά αποτελούν τα αρπακτικά των κουνουπιών, επομένως βοηθούν με φυσικό τρόπο στον έλεγχο των πληθυσμών τους. Συνεπώς θα πρέπει να προστατεύονται και να μην σκοτώνονται από τη δράση των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται στους ψεκασμούς για τα κουνούπια.
«Προς το παρόν, στην Ελλάδα υπάρχει ένα κενό στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί και να αντιμετωπιστεί» επισημαίνει ο Καθηγητής Γενικής και Εφαρμοσμένης Ακαρολογίας και Εντομολογίας του ΑΠΘ, Δημήτρης Κωβαίος, με αφορμή την πραγματοποίηση σχετικής ημερίδας για την καταπολέμηση των κουνουπιών στη Μακεδονία.
Κλειδί οι ψεκασμοί
Ο κ. Κωβαίος χαρακτηρίζει ως ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα στους ψεκασμούς που διενεργούνται κάθε χρόνο για την καταπολέμηση των κουνουπιών το ζήτημα των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται. Όπως εκτιμά, θα πρέπει να αξιολογείται η αποτελεσματικότητά τους, η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεών τους στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον, η ενδεχόμενη ανθεκτικότητα που αναπτύσσουν οι πληθυσμοί των κουνουπιών σε αυτά αλλά και η επίδρασή τους σε οργανισμούς που συνιστούν φυσικούς εχθρούς των κουνουπιών.
«Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει συστηματική συνεργασία των ερευνητικών κέντρων και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων προς την παραπάνω κατεύθυνση πέραν των περιστασιακών δειγματοληψιών που έχει πραγματοποιήσει κατά καιρούς το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)» σχολιάζει.
Ερωτηματικό η αποτελεσματικότητα
Ειδικότερα, αναφέρει ότι από μελέτες που έγιναν στο Πανεπιστήμιο έχει διαπιστωθεί ότι, κάποιες φορές, η αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται δεν είναι η αναμενόμενη, ενώ υπήρξαν περιπτώσεις που οι πληθυσμοί των κουνουπιών ανέπτυσσαν ανθεκτικότητα στο φάρμακο, με αποτέλεσμα να χρειάζονται διαφορετικά σκευάσματα ή μεγαλύτερες δόσεις. “Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιολογούνται τα αποτελέσματα των ψεκασμών” σχολιάζει.
Το θέμα των σκευασμάτων θέτει, από την πλευρά του, και ο γεωπόνος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, Λάζαρος Παρασκευαϊδης, αναφέροντας ότι τα βιοκτόνα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στην καταπολέμηση των κουνουπιών είναι πολύ λίγα σε αριθμό και είναι υψηλού κόστους αγοράς, γεγονός που “ανεβάζει” το κόστος του προγράμματος με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιμηκυνθεί και να καλύψει όλη την περίοδο εμφάνισης των κουνουπιών.
«Επιπλέον δημιουργούνται και προβλήματα αποτελεσματικότητας γιατί τα σκευάσματα αυτά δεν έχουν αξιολογηθεί, ούτε στην ελάχιστη δυνατή δόση που πρέπει να χρησιμοποιείται και όλα αυτά δημιουργούν προβλήματα εφαρμογής καθώς ένα μεγάλο κομμάτι της θερινής περιόδου είναι απαγορευτικό σε οποιαδήποτε παρέμβαση» προσθέτει.
Ο κ. Παρασκευαΐδης θέτει και άλλα θεσμικά ζητήματα που αφορούν το θέμα της καταπολέμησης των κουνουπιών υπογραμμίζοντας την ανάγκη διευκρίνισης του θεσμικού πλαισίου που δίνει αρμοδιότητες, άλλοτε στους Δήμους, άλλοτε στις Περιφέρειες και άλλοτε στις Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας, τη στιγμή που τις λεπτομέρειες του εκάστοτε προγράμματος ρυθμίζουν εγκύκλιοι του υπουργείου υγείας.
Η φετινή σεζόν ίσως είναι… δύσκολη
Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για τις οχλήσεις από τα κουνούπια φέτος αλλά και τον ιό του Δυτικού Νείλου αναφέρει ότι γενικά οι προβλέψεις είναι παρακινδυνευμένες και θα πρέπει πάντα να στηρίζονται στα κλιματολογικά και θερμοκρασιακά δεδομένα κάθε εποχής καθώς και στη συχνότητα των βροχοπτώσεων. Ωστόσο, εκτιμά ότι φέτος, ύστερα από έναν ήπιο χειμώνα, υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες την άνοιξη και αρκετές βροχοπτώσεις δεν αποκλείεται οι οχλήσεις από τα κουνούπια να διαμορφωθούν σε υψηλά επίπεδα.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Κωβαίος σχολιάζει ότι οι επιστήμονες μπορούν να εξετάζουν κάθε χρόνο τα εν λόγω δεδομένα ώστε να προσδιορίζουν το χρόνο, στον οποίο θα πρέπει να γίνονται παρεμβάσεις μέσω ψεκασμών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται, κατά τον ίδιο, και στην πραγματοποίηση εναέριων ψεκασμών για την καταπολέμηση των ακμαίων κουνουπιών ώστε να επιλέγονται ως λύση μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου λόγω της ιδιομορφίας του περιβάλλοντος (για παράδειγμα σε ορυζώνες) δεν υπάρχει διαφορετικός τρόπος καταπολέμησης των κουνουπιών.
Σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες για την έναρξη του φετινού προγράμματος στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Γενικός Διευθυντής Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Γιώργος Γιουφτσίδης επισημαίνει ότι ξεκίνησαν αρκετά νωρίτερα, με αποτέλεσμα ήδη να έχουν κατατεθεί προσφορές για τους σχετικούς διαγωνισμούς. “Το μόνο σίγουρο είναι ότι είμαστε έναν μήνα νωρίτερα από πέρσι” σχολιάζει.