Εντυπωσιακά πλατάνια άρρηκτα συνδεδεμένα με τα ιστορικά μοναστήρια μας, με τις κεντρικούς εισόδους των χωριών μας, με τις πλατείες μας όπου κάτω από την δροσιά τους στήνονται αμέτρητα πανηγύρια, πλατάνια αιώνων που βρίσκονται ριζωμένα και παρατηρούν τις όποιες αλλαγές έχει φέρει ο χρόνος, κινδυνεύουν από την ασθένεια, που αργά ή γρήγορα, αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, τείνουν να καταστραφούν, να ξεψυχήσουν, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στις καρδιές όλων μας.
Δεν είναι μόνο οι φοίνικες που προσβλήθηκαν από σκαθάρι και σιγά – σιγά τους έφαγε το σαράκι. Σειρά έχουν τα πλατάνια, τα οποία έχουν αρχίσει να κινδυνεύουν από έναν μύκητα, που δυστυχώς, δεν υπάρχουν αποτελεσματικά μέσα για να καταπολεμηθεί, αφότου προσβάλει το δέντρο.
Η ασθένεια που έχει καταβάλει τα πλατάνια ονομάζεται «μεταχρωματικό έλκος πλατάνου» και προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis fimbriata. F. sp. Platani, που έκανε την εμφάνιση του πρώτη φορά το 1945 στη Γαλλία και σήμερα παρατηρείται περισσότερο σε μεσογειακές χώρες Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα.
Μία ασθένεια που απειλεί με αφανισμό τα πλατάνια με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα πουλιά που φωλιάζουν, τα άγρια ζώα, τα έντομα και τους μικροοργανισμούς κάθε περιοχής, αλλά και για τον ίδιο τον άνθρωπο.
Η άγνοια αλλά κυρίως η κρατική ολιγωρία, επειδή στην αρχή κάποιοι υποτίμησαν την ασθένεια, οδήγησε στο σημερινό χάλι. Το 2005, ο καθηγητής Τομ Χάρινγκτον του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα, επιστήμονας διεθνούς κύρους, έστειλε επιστολή στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, επισημαίνοντας τους κινδύνους από την ασθένεια, αλλά δεν ελήφθη κανένα μέτρο για την αποτροπή της επέκτασης του παθογόνου.
Η άμεση ενεργοποίηση των αρμοδίων περιφερειακών και δημοτικών υπηρεσιών, η ανάληψη δράσης και ο αποτελεσματικός συντονισμός για την επίλυση τέτοιων σοβαρών προβλημάτων, αποτελεί υποχρέωση κάθε πολιτικού σε θέση ευθύνης. Δυστυχώς, φαίνεται ότι στα θέματα φυτοϋγείας και εισβολικών οργανισμών δεν έχει δοθεί μέχρι τώρα η απαραίτητη βαρύτητα.
Είναι σοκαριστικό να μαθαίνει κανείς ότι υπάρχει πιθανότητα σε λίγα χρόνια να βλέπουμε τα υπεραιωνόβια πλατάνια της Κεφαλονιάς μόνο σε αναμνηστικές φωτογραφίες. Αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να συμβεί!
Δεδομένου ότι οι πλάτανοι, αυτά τα μεγαθήρια δένδρα, αποτελούν σιωπηλούς μάρτυρες της βυζαντινής, νεότερης και σύγχρονης ιστορίας μας και κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς την οποία οφείλουμε να τη διατηρήσουμε, προτείνω την ανακήρυξη των ιστορικών πλατανιών μας σε Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης ώστε να προστατευθούν (τοποθέτηση προστατευτικών κατασκευών για τη στήριξη κορμού αλλά και κλαδιών), να αναδειχθούν (τοποθέτηση ειδικού φωτισμού καθώς και πινακίδες ερμηνείας με αναγραφή πληροφοριών λαογραφικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, κλπ) και να παραμείνουν στο διηνεκές ως φυσική κληρονομιά για την κάθε περιοχή του Νησιού μας και για τις μέλλουσες γενιές.
Δρ. Σπυρίδων Α. Θεοτοκάτος
