Για τρίτη συνεχή φορά – από τότε που έδωσε την δυνατότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση – ενεργοποιήθηκε στη χώρα μας το μέτρο της πρώιμης συγκομιδής των οινοστάφυλων, γνωστό και ως “πράσινος τρύγος”.
Στα νησιά μας τον “πράσινο τρύγο”, που ουσιαστικά είναι το αραίωμα των σταφυλιών πριν ωριμάσουν, τον εφαρμόζουν ανέκαθεν οι ντόπιοι αμπελουργοί, για να παράγουν ποιοτικά κρασιά, μειώνοντας τις αποδόσεις.
Το ευρωπαϊκό, όμως, αμφιλεγόμενο χρηματοδοτούμενο μέτρο με την ονομασία “πράσινος τρύγος” προϋποθέτει βάσει Κανονισμού την κατά 100% συγκομιδή του σταφυλιού πριν ωριμάσει, με αποτέλεσμα τον μηδενισμό των αποδόσεων, για τα αμπέλια που θα ενταχθούν σε αυτό. Το μέτρο αυτό μπορεί μεν να πετύχει την αποσυμφόρηση των αποθεμάτων μιας χρονιάς με υψηλά αποθέματα αλλά στις περιπτώσεις που διατηρείται ως μέτρο κάθε χρόνο, δημιουργεί μία κουλτούρα επιδότησης και σταθερού εισοδήματος στους αμπελουργούς. Δηλαδή καλλιεργούμε ένα αμπέλι για να μην παράγει καθόλου σταφύλι, και να πάρουμε την επιδότηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων υπήρξε μηδενική συμμετοχή των ντόπιων αμπελουργών στο εν λόγω μέτρο ώστε να εξασφαλίσουν ένα εγγυημένο εισόδημα, ακολουθώντας την τυπική λογική της αποδοχής επιδότησης, γεγονός που δικαιολογείται από παράγοντες που σχετίζονται με την αποφασιστικότητα τους, την επιχειρηματική κουλτούρα και ηθική.
Αυτό που ζητά σήμερα ο ΘιακοΚεφαλονίτης αμπελουργός είναι ενθάρρυνση με γενναία οικονομική στήριξη, κίνητρα και διευκολύνσεις που θα ελαχιστοποιήσουν τις επιφυλάξεις του για τη συνέχιση της αμπελοκαλλιέργειας, την απασχόληση νέων στην αμπελουργία, την διατήρηση ενιαίας εκμετάλλευσης και την αποφυγή πολυτεμαχισμού και περαιτέρω κατακερματισμού της, την ενδυνάμωση της καλλιεργητικής κατάστασης του ντόπιου αμπελώνα με ολοκληρωμένη προσέγγιση, με τεχνικές βελτίωσης της αμπελοκαλλιέργειας σύμφωνα με το οικοσύστημα των νησιών μας και με τις απαιτήσεις της αγοράς, με την απόδοση χαρακτηριστικών πρωτοτυπίας και ελκυστικότητας στα παραγόμενα προϊόντα υψηλής ποιότητας, με τη διατήρηση της παραδοσιακής μορφής του ντόπιου αμπελώνα, με την μεγαλύτερη εφαρμογή του προγράμματος αναδιάρθρωσης και μετατροπής αμπελώνων για την αντικατάσταση γερασμένων και μη αποδοτικών αμπελώνων ή εγκατάσταση νέων, έτσι ώστε να γίνει εφικτή η ανασύνθεσή τους, με την ενσωμάτωση εργαλείων τεχνολογιών αιχμής (όπως χρήση τηλεπισκόπισης, αμπελουργίας ακριβείας κλπ) για τη λήψη σωστών αποφάσεων στον σωστό χρόνο ως προς τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους και τις εισροές (νερό, θρεπτικά στοιχεία κλπ) και με την σταθερή και συνεχή ενημέρωση στις απαιτήσεις συμμόρφωσης στα προγράμματα και τις δράσεις, θέματα επιδοτήσεων, τήρηση της ιχνηλασιμότητας (από το χωράφι στο ράφι) και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.
Πρωταρχικό ρόλο για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων και για την περαιτέρω ανάπτυξη της ντόπιας αμπελοκαλλιέργειας και της θετικής επίδρασής της από την όποια πολιτική παρέμβαση και τα όποια θεσμικά μέτρα, έχει, η συναίνεση του κόσμου των νησιών μας και ο προσανατολισμός στην ανάδειξη των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών του ντόπιου αμπελώνα, ώστε να διατηρηθούν οι παραδοσιακές αξίες, οι συνήθειες του τόπου μας, η βελτίωση του περιβάλλοντος της υπαίθρου χωρίς κατασπατάληση των φυσικών πόρων, με προστασία της παραγωγικής γεωργικής γης, η διατήρηση και περαιτέρω ενίσχυση της απασχόλησης και η αύξηση της σύνδεσης του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευαίσθητο νησιωτικό περιβάλλον και η φέρουσα ικανότητα των νησιών μας, περιορίζουν την κλίμακα, την μορφή και την ένταση των δραστηριοτήτων και των δράσεων.
Δρ. Σπυρίδων Α. Θεοτοκάτος
