Πολλές φορές οι γονείς προβληματίζονται για τη συμπεριφορά του παιδιού τους, καθώς τείνει να είναι ανεξέλεγκτη ή δύσκολα διαχειρίσιμη. Συγκεκριμένα, αναφέρουν εντάσεις, εκνευρισμό και έλλειψη ηρεμίας από την πλευρά του παιδιού, τα οποία αδυνατούν να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά. Όλα τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά τους τόσο η οικογένεια, όσο και το παιδί. Οι εντάσεις συχνά σχετίζονται με το ότι οι γονείς δεν έχουν δημιουργήσει ρουτίνες, δηλαδή έναν καθημερινό «ρυθμό» για τα παιδιά τους, ώστε να υπάρξει η απαιτούμενη για τα παιδιά σταθερότητα του περιβάλλοντος.
Ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει διάφορες χρονικές και διαδικαστικές «σταθερές», όπως το πρωινό ξύπνημα, το σχολείο, το μεσημεριανό φαγητό, οι δραστηριότητες εκτός σπιτιού, η μελέτη, το μπάνιο, το βραδινό φαγητό, η ώρα του ύπνου, είναι πολύ σημαντικό. Οι σταθερές αυτές βοηθούν το παιδί να αρχίσει σιγά-σιγά να οργανώνει το χρόνο του, γνωρίζοντας παράλληλα πότε έχει ελεύθερο χρόνο, για να ασχοληθεί με ελεύθερες δραστηριότητες και το κάνουν επίσης να αισθάνεται συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία. Παράλληλα, τα παραπάνω δίνουν στην οικογένεια την ευελιξία να αντιμετωπίσει περιστασιακές δυσκολίες και προβλήματα χωρίς να αποδιοργανωθεί συνολικά.
Παρ’ όλα αυτά, εξίσου σημαντικό είναι να ξεχνάμε κατά καιρούς τα καθημερινά «πρέπει» του προγράμματος και πρόσκαιρα να τα ανατρέπουμε προς χάριν των παιδιών αλλά και της συνολικής αποφόρτισης της οικογένειας. Η ανατροπή της ρουτίνας που συνοδεύεται από κάποια δημιουργική, διασκεδαστική κοινή δραστηριότητα γονιών και παιδιών ενισχύει τους δεσμούς αγάπης και τα παιδιά αντιλαμβάνονται πόσο σημαντικά είναι για τους γονείς τους. Παράλληλα εμβαθύνει τη σχέση γονιών και παιδιών, προκειμένου τα παιδιά να μπορούν να εκφράζουν στους γονείς ελεύθερα τα αιτήματά τους και να τους εμπιστεύονται οτιδήποτε τυχόν τα προβληματίζει. Μερικές ευχάριστες δραστηριότητες ανατροπής της ρουτίνας θα μπορούσαν να είναι οι εξής:
- Μεταμφιεστείτε χωρίς να είναι απόκριες: Φορέστε ένα αστείο καπέλο, ένα ψεύτικο μουστάκι, κάτι που θα κάνει τα παιδιά να σκάσουν στα γέλια μόλις σας δουν, δείχνοντας τους ότι η οικογενειακή καθημερινότητα μπορεί να είναι αστεία!
- Μαγειρέψτε κάτι διαφορετικό: Φτιάξτε κάποια από τις αγαπημένες τους λιχουδιές και -γιατί όχι- μπορείτε να μετατρέψετε ακόμα και το σαλόνι σας σε χώρο για πικ-νικ.
- Πηγαίνετε μια εκδρομή ανατρέποντας το πρόγραμμα: Μπορείτε κάποιες φορές να «κλέψετε» χρόνο από κάποιες εξωσχολικές δραστηριότητες ή και την απογευματινή μελέτη και να πάτε κάπου για να παίξετε μαζί με τα παιδιά σε μια παραλία ή ένα πάρκο.
- Κάντε κάποιο πάρτι – έκπληξη: Δεν είναι ανάγκη να έχει γενέθλια το παιδί για να κάνετε κάποιο πάρτι. Μπορείτε κάποιο σαββατοκύριακο να καλέσετε κάποιους φίλους του, να τους φτιάξετε ποπ κορν για να δουν μια ταινία ή και για να παίξουν.
- Μοιραστείτε τις εμπειρίες σας: Μπορείτε να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας και τις αναμνήσεις σας μαζί τους, καθώς είναι κάτι που δομεί και ενισχύει περαιτέρω τον δεσμό με το παιδί σας.
Μια άλλη παράμετρος που προβληματίζει ιδιαίτερα τους γονείς είναι η επιστροφή από τις διακοπές, καθώς όταν το παιδί είναι σε διακοπές ακολουθεί εκ των πραγμάτων πολύ πιο χαλαρούς ρυθμούς. Καλό είναι λίγες μέρες περίπου πριν αρχίσουν οι σχολικές υποχρεώσεις του παιδιού να υπάρχει μια μεταβατική περίοδος. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, καλό είναι σταδιακά να οριστούν πιο σταθερά ωράρια ύπνου, τα οποία ιδανικό είναι να ακολουθούνται από όλη την οικογένεια προκειμένου οι γονείς να είναι υποστηρικτικοί. Τέλος, καλό είναι να ετοιμάζεται ο χώρος στον οποίο θα γίνεται η μελέτη ζητώντας από τα παιδιά να συμμετέχουν σε αυτήν την οργάνωση του χώρου τους, δείχνοντάς τους έτσι ότι σταδιακά θα πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα τους καθημερινότητα.
Εν κατακλείδι, η ρουτίνα, όσο εύθραυστη και αν είναι, προσφέρει όλα τα απαραίτητα εχέγγυα για την ομαλή ροή της καθημερινότητας του παιδιού. Ο τρόπος με τον οποίο θα δομηθεί εναπόκειται στους γονείς, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι να την μεταδίδουν στα παιδιά, ενίοτε όμως την ανατρέπουν για χάρη τους.
Η υπηρεσία μας είναι πάντοτε στη διάθεσή σας για συμβουλευτική υποστήριξη αναφορικά με ζητήματα που αφορούν στην καθημερινότητα των παιδιών, στην εκπαιδευτική τους πορεία και σε άλλα σχετικά ζητήματα.
Φεβρουάριος 2018
Ιωάννης Γκούθας
Ψυχολόγος ΠΕ 23 του ΚΕΔΔΥ Κεφαλληνίας
