ΠΡΟΣ: ΔΗΜΑΡΧΟ ΔΗΜΟΥ ΣΑΜΗΣ κ. Γερ. Μονιά
ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΗΜΟΥ ΣΑΜΗΣ
Τοποθετήσεις μας, σχετικά με την μελέτη για την Πλατεία στην Άσσο
Ο Πολιτιστικός Σύλλογός μας «Η ΆΣΣΟΣ», μετά και την παρουσίαση της μελέτης που αφορά την πλατεία του χωριού, επιθυμεί να λάβετε υπόψη σας τα παρακάτω:
Καταρχάς χαιρετίζουμε την μεθοδολογική σας προσέγγιση αναφορικά με την ισόπεδη παρέμβαση στο χώρο, προκειμένου αυτός να μη κατακερματίζεται καθώς και την σχεδιαστική αρχή που εφαρμόζετε για το «άνοιγμα» του δημοσίου χώρου προς τον κόλπο και το Κάστρο της Άσσου. Επίσης συμφωνούμε ότι η διάστρωση των υλικών σε ενότητες θα προσδώσει αισθητικά στο αποτέλεσμα «ορίζοντας» παράλληλα και τις χρήσεις.
Με δεδομένη την ιδιαίτερα «βαριά» χρήση της πλατείας κατά τη θερινή περίοδο, προσδοκούμε στην μελέτη σας να έχει προβλεφθεί ικανός αριθμός καθιστικών και καλαθιών αχρήστων αστικού τύπου προκειμένου, λόγω και των γνωστών θεμάτων υποστελέχωσης στους Δήμους, να μη δημιουργείται μια εικόνα γεμάτη σκουπίδια η οποία υποβαθμίζει όχι μόνο τον οικισμό αλλά και το έργο ανάπλασης. Επίσης, χρήσιμο είναι να προβλεφθούν φυτεύσεις ανθεκτικών δένδρων και φυτών και να ενταχθεί στο έργο σύστημα αυτόματου ποτισμού.
Από την πλευρά μας ως Πολιτιστικός Σύλλογος θέλουμε να επιμείνουμε σε δύο σημεία που θεωρούμε καίρια αναφορικά με την προτεινόμενη μελέτη.
Το πρώτο αφορά στην ποιότητα / απόχρωση / ανθεκτικότητα των υλικών (κυρίως στα σημεία που θα περνούν τα διερχόμενα οχήματα, οχήματα τροφοδοσίας κτλ. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης στις 19 Ιουνίου έγινε αναφορά σε μελλοντική κυκλοφοριακή μελέτη που σχεδιάζει ο Δήμος Σάμης και προσβλέπουμε σε αυτή προκειμένου να θεραπεύσει τα έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα που παρουσιάζονται το καλοκαίρι. Αν μια τέτοια μελέτη προκρίνει τη μονοδρόμηση του εν λόγω τμήματος αντιλαμβάνεστε ότι η φθορά των υλικών θα είναι σαφώς μεγαλύτερη και ταχύτερη από ότι αν αποδοθεί ο χώρος αποκλειστικά στους πεζούς. Παρακαλούμε όπως λάβετε υπόψιν τον παράγοντα αυτό τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην προκήρυξη του έργου.
Το δεύτερο σημείο αφορά σε μια σειρά παραδοχών που έχετε κάνει αναφορικά με τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού αλλά και την υπερβολική -κατ’ εμάς- χρήση του σκυροδέματος στις παρεμβάσεις σας. Υπενθυμίζουμε για άλλη μια φορά ότι ο οικισμός της Άσσου είναι χαρακτηρισμένος ως παραδοσιακός με το ΦΕΚ Δ-594 α/ 13.11.1978. Ο ορισμός αυτός δεν είναι θεωρητικός αλλά περιγράφει μια σειρά αρχών και πολιτικών που πρέπει να εφαρμόζονται για να επιτευχθεί ο κατά τον νόμο στόχος που είναι η διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα στο διηνεκές. Παραπέμπουμε δε στο πρόγραμμα του ΕΟΤ 1975- 1995 που ξεκίνησε υπό τον Άρη Κωνσταντινίδη για την προστασία 6 παραδοσιακών οικισμών (μεταξύ των οποίων συγκαταλέγετο το κοντινό μας Φισκάρδο) αναφορικά με το είδος και το ύφος των επεμβάσεων.
Θεωρούμε απολύτως άστοχη τη σύγκριση της Άσσου με άλλες βενετσιάνικες ή ιταλικές πόλεις οι οποίες έχουν διατηρήσει συμπαγή τον οικιστικό του ιστό και συνεπώς σύγχρονες αισθητικά παρεμβάσεις μπορούν να δημιουργήσουν ένα «διάλογο – αντίστιξη» μεταξύ παραδοσιακού και μεταμοντέρνου σχεδιασμού. Στην περίπτωση της Άσσου όμως έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν ημικατεστραμμένο από τους σεισμούς του 1953 οικιστικό ιστό, στον οποίο επιβλήθηκε μεν καθεστώς προστασίας αλλά στην πράξη υπάρχουν λειτουργικές, αισθητικές και μορφολογικές παρεκκλίσεις κατά την φάση της ανοικοδόμησης. Ως Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος εκτιμούμε ότι έπρεπε να είναι κεντρική σχεδιαστική αρχή το να λειτουργήσει το έργο ως στοιχείο συνεκτικό, που θα ανατάξει και θα δημιουργήσει μια αίσθηση συμπαγούς πυρήνα στο μέχρι σήμερα αδιάφορο χώρο της πλατείας, υπηρετώντας παράλληλα το όνομα «Φόρο» ως παραφθορά της λατινικής λέξης για την αγορά.
Αντί των παραπάνω δυστυχώς γίναμε μάρτυρες μιας παρουσίασης που περιελάμβανε σύγχρονα φωτιστικά σώματα, τσιμεντένια παγκάκια και ξύλινα decks τα οποία μάλιστα ανήχθησαν και σε θεωρητικό επίπεδο ως απολύτως συμβατά ωσάν να πρόκειται για την αποκατάσταση κάποιου βιομηχανικού κελύφους.
Θεωρούμε ότι μια σύγχρονη παρέμβαση με τέτοια υλικά όχι μόνο δεν υπακούει στο πνεύμα του νομοθέτη του 1975 αλλά επιπλέον δίνει και ένα μήνυμα ηθικής τάξης αναφορικά με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας, με τους ιδιώτες να τηρούν και το «ιώτα» και τους ΟΤΑ να σχεδιάζουν κατά το δοκούν. Ως Σύλλογος έχουμε δώσει μεγάλη μάχη με τους συγχωριανούς μας προκειμένου να πείσουμε ότι η τήρηση του νόμου συμβάλλει στην αισθητική και μορφολογική ενοποίηση του χωριού και άρα αναβαθμίζει και την περιουσία του. Η ζύμωση αυτή δεν ήταν απλή, ούτε εύκολη, ιδίως κατά την φάση τουριστικής ανάπτυξης του χωριού όπου κάθε ιδιώτης αποσκοπούσε στην αύξηση του συμφέροντος του. Εκεί λοιπόν που η Κοινωνία των Πολιτών κάλυψε την «ελαστικότητα» των νόμων έρχεται τώρα ο Δήμος Σάμης ως ΝΠΔΔ να την αγνοήσει κατά την εκτέλεση του πιο σημαντικού έργου ανάπλασης;
Αντιλαμβανόμαστε τον κατεπείγοντα χαρακτήρα των δρομολογούμενων παρεμβάσεων ωστόσο πρέπει να είναι σαφές προς όλους τους εμπλεκόμενους πως κάθε τι πρέπει να γίνει με τη δέουσα σοβαρότητα και τον σεβασμό που απαιτεί η ιστορία και η θέση της Άσσου. Η οριστικοποίηση της μελέτης και η έγκριση της από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής δείχνει ότι τα πραγματικά περιθώρια παρέμβασης και ζύμωσης με την τοπική κοινωνία – που αποτελούμε και τους τελικούς χρήστες του έργου- είναι αν όχι ανύπαρκτα τουλάχιστον περιορισμένα. Οι κάτοικοι της Άσσου δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως ιθαγενείς ούτε μπορεί να βρίσκονται σε ψευτοδιλήμματα μεταξύ διατήρησης της υπάρχουσας κατάστασης και εφαρμογής μόνης αυτής της μελέτης.
Σεβόμαστε απολύτως την επιστημονική διαδρομή της μελετήτριας, την ευαισθησία της και την αισθητική της και ευελπιστούμε ότι θα συμπεριλάβει τις προτεινόμενες αλλαγές προς την κατεύθυνση που υποδείξαμε. Αντιλαμβανόμαστε ότι για έναν αρχιτέκτονα δεν είναι εύκολο να «υποχωρήσει» από την δουλειά που παρουσίασε, ωστόσο η δημόσια αρχιτεκτονική και πολεοδομία ασκούνται επ’ ωφελεία του συνόλου και στην εποχή μας η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται ανοικτά, συμπεριληπτικά και με σεβασμό στην επιθυμία των τελικών χρηστών που βιώνουν και απολαμβάνουν τα εν λόγω έργα.
Αναμένουμε να μας ενημερώσετε, για το τελικό σχέδιο.
Με εκτίμηση & με πολύ καλή διάθεση συνεργασίας, εκ μέρους του ΔΣ του Συλλόγου μας
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Σπύρος Κοκκόλης
Τηλ. Επικοινωνίας 6944465990
