Κάποιοι άνθρωποι φεύγουν από τη ζωή, αλλά δε γίνεται να φύγουν από το νου και την καρδιά μας. Σε κάποιους ανθρώπους κόβεται το νήμα της ζωής, αλλά η ζωή τούς κρατά σφικτά κοντά της, μέσα της.
Τέτοια είναι η περίπτωση του Αγγελο-Διονύση Δεμπόνου. Μας «φεύγει» στα 99 του, αλλά το παρόν και το μέλλον θα πορεύονται μαζί του. Γιατί ο Αγγελο-Διονύσης έγραψε για το παρελθόν, αλλά οι σημερινοί και οι αυριανοί θα τον διαβάζουν, θα παραπέμπουν στο έργο του.
«Έφυγε» ο Αγγελο-Διονύσης, αφού πρώτα μας άφησε παρακαταθήκη το πλούσιο συγγραφικό του έργο. Βιβλία με θέματα ιστορικά, λαογραφικά, πολιτισμικά. Βιβλία που ήταν το αποτέλεσμα πολύχρονης και εξαντλητικής αρχειακής έρευνας, καθώς έκανε δουλειά «μυρμηγκιού». Τα βιβλία, οι μελέτες και οι επιστημονικές του ανακοινώσεις χαρακτηρίζονταν για την τεκμηρίωσή τους και τον κατανοητό τους λόγο. Η σκέψη του διαλεκτική και η ανάλυσή του ουσιαστική.
Πλούτισε τις γνώσεις μας για ποικίλα θέματα της Κεφαλονιάς. Πέρα από την προβολή σημαντικών προσωπικοτήτων του νησιού μας, τον ενδιέφεραν κυρίως οι απλοί άνθρωποι μέσα από τη συλλογική τους δράση. Θέλησε να αναδείξει τον καθημερινό τρόπο ζωής τους, τις αγωνίες και τους κοινούς αγώνες τους. Ειδικά για το Αργοστόλι, ο Δεμπόνος παραμένει ο βασικός ιστορικός του. Πολύ λίγα θα γνωρίζαμε γι’ αυτήν την πόλη, αν έλειπε ο Αγγελο-Διονύσης. Με τα βιβλία του βοήθησε όχι μόνο τους μελετητές της τοπικής ιστορίας, αλλά και τους τοπικούς άρχοντες, οι οποίοι πάντοτε ανέτρεχαν σε αυτά.
Ακούραστος μελετητής, επίμονος ερευνητής, αφοσιωμένος στο πνευματικό του έργο. Χωρίς πανεπιστημιακά πτυχία και ανούσιες περγαμηνές, με το επιστημονικό και συγγραφικό του έργο «έβαλε τα γυαλιά» σε πολλούς από εμάς τους «διπλωματούχους». Έγινε για μας ο Δάσκαλός μας. Πάντοτε ήταν πρόθυμος να απαντήσει σε απορίας και ερωτήματα, πάντοτε ήταν ανοικτός σε συζητήσεις, ενώ συμβούλευε και καθοδηγούσε διακριτικά τους νέους επιστήμονες, που ζητούσαν τα φώτα του.
Γόνιμη ήταν η επικοινωνία του με το μαθητικό κοινό. Όποτε τον καλούσαμε στο Σχολείο, γοήτευε τους μαθητές με την απλότητα και την αμεσότητα του λόγου του. Αλλά κι όταν μαθητές τον επισκέπτονταν στο σπίτι του, για να τους βοηθήσει στις εργασίες τους, αποκόμιζαν στέρεα γνώση για τοπικά ιστορικά και λαογραφικά ζητήματα.
Ο Αγγελο-Διονύσης Δεμπόνος, παράλληλα με τη συγγραφική του δουλειά, δεν έπαψε να γνοιάζεται για την οικογένειά του, δεν αμέλησε, στα χρόνια που έπρεπε, τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις. Υπήρξε σωστός οικογενειάρχης και έντιμος επαγγελματίας. Ποτέ δεν έχασε το μέτρο στις σχέσεις του με τους συμπολίτες του, με τους τοπικούς άρχοντες, με τους συνερευνητές του. Είχε κατακτήσει το σεβασμό και την εκτίμηση της αργοστολιώτικης κοινωνίας. Πάντοτε απλός και προσιτός, σταθερός στις αρχές του και ενεργός πολίτης, καθώς είχε προσφέρει τόσο μέσα από τη θέση του δημοτικού συμβούλου, όσο και του μέλους της Διοίκησης Κληροδοτημάτων και των Διοικητικών Συμβουλίων επιστημονικών φορέων. Με υποδειγματικό ήθος πορεύτηκε σε όλη τη ζωή του.
Θεωρούσε τίτλο τιμής τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, με ξεχωριστή τη δραστηριότητά του στον τομέα της ενημέρωσης και της διαφώτισης. Ωστόσο, με πολύ πόνο κουβαλούσε μέσα του την εμφύλια σύγκρουση, που ακολούθησε μετά την Απελευθέρωση. Αν και ο ίδιος συνειδητά δεν είχε καμιά εμπλοκή σε αυτήν τη σύγκρουση, τον βασάνιζε μέχρι την τελευταία περίοδο της ζωής του. Σε μια από τις τελευταίες επισκέψεις μου στο σπίτι του, 15 περίπου μέρες πριν από την «αναχώρησή» του, ξαναφέρνοντας την κουβέντα στην Απελευθέρωση και τον Εμφύλιο, κατέληξε σ’ ένα ανέλπιστο κλάμα, που με συντάραξε. Επανέφερε στο μυαλό του πολλούς από τους συναγωνιστές του της Αντίστασης, που χάθηκαν στα χρόνια του Εμφυλίου…
Και δίπλα του η κυρία Ιωάννα, μια ευγενική παρουσία, που χρόνια τώρα τον συντρόφευε σε κάθε του βήμα, σε κάθε του γράψιμο. Και σε αυτήν οφείλουμε πολλά. Ας μην το ξεχνάμε.
Σε αποχαιρετάμε, αγαπημένε μας Αγγελο-Διονύση. Πολλά μας πρόσφερες. Μάθαμε να αγαπάμε τον Τόπο μας μέσα από τα γραπτά σου. Και περιμένουμε να μάθουμε κι άλλα από το αδημοσίευτο υλικό σου. Θα σε μνημονεύουμε στις συνάξεις μας, θα παραπέμπουμε στα βιβλία σου.
Σ’ ευχαριστώ για τις πολύωρες συζητήσεις μας και τη δημιουργική μας συνεργασία. Σ’ ευχαριστώ για όσα έμαθα δίπλα σου.
Καλό σου ταξίδι.
Αργοστόλι, 24-4-2021
Πέτρος Πετράτος
