Ξεχωριστά λαϊκά έθιμα και κατανυκτικές θρησκευτικές εκδηλώσεις συναντώνται το Πάσχα στην Κεφαλονιά. Στο διάσημο νησί του Ιονίου, το Πάσχα έχει ψυχή – έχει νηστεία, προσευχή και πένθος, έχει γλέντι και τραγούδι, οβελία, λαμπρόψωμο και κόκκινα αυγά…
Οι Κεφαλονίτες την ημέρα του Πάσχα ψήνουν αρνιά και τρώνε κόκκινα αυγά. Παλαιότερα έψηναν το κρέας, το οποίο είχαν τοποθετήσει πάνω σε κληματόβεργες μέσα σε ταψί, στον φούρνο του σπιτιού.
Στο γιορτινό τραπέζι απαραίτητα υπάρχει η λαμπροκουλούρα ή λαμπρόψωμο. Σε παλιότερες εποχές, οι νοικοκυρές στην Κεφαλονιά την έψηναν τη Μ. Πέμπτη, ενώ τώρα την ετοιμάζουν οι φούρνοι το Μεγάλο Σάββατο. Το ψωμί της ημέρας αυτής είναι ζυμωμένο σε σχήμα σταυρού και μ’ ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο. Τα αυγά βάφονται με το «χορτάρι», ένα ειδικό φύκι της Κεφαλονιάς που φτιάχνει φυσική κόκκινη βαφή.
Οι εκκλησίες του νησιού στολίζονται με κλαδιά φοίνικα (σύμβολο νίκης πάνω στον θάνατο), μικροί σταυροί από φύλλα φοίνικα μαζί με κλαδιά ελιάς (σύμβολο ειρήνης), δάφνη (σύμβολο νίκης), δεντρολίβανο (συμβολίζει την ανάμνηση) και κάποιο φαρμακευτικό βοτάνι, όπως φασκόμηλο (σύμβολο σωτηρίας).
Το κερί από την Ανάσταση το κρατούν οι ντόπιοι ως πολύτιμο φυλαχτό για κάθε τους εμπόδιο.
Την ημέρα του Πάσχα, οι Κεφαλονίτες διασκεδάζουν και γλεντούν για να χαρούν την Ανάσταση του Κυρίου, τη νίκη της ζωής. Στο χωριό Αγία Ειρήνη της περιοχής των Πρόννων, οι κάτοικοι από παλιά χορεύουν γύρω από την εκκλησία και περνούν από μέσα. Είναι ένα έθιμο που δεν συναντάται πουθενά αλλού.
Το χωριό Βαλσαμάτα, εκεί όπου ο Άγιος Γεράσιμος αφουγκράζεται τις προσευχές μας, και γραφικά εκκλησάκια και μοναστήρια της Κεφαλονιάς δίνουν την ευκαιρία για ένα ξεχωριστό Πάσχα…
Μεγάλο Σάββατο -Ξέσπασμα χαράς στις εκκλησιές του νησιού
Στην Κεφαλονιά, η Ανάσταση τα παλιά χρόνια δεν γινόταν ποτέ Μ. Σάββατο το βράδυ. Οι τελετές στις κεντρικές πλατείες Αργοστολίου και Ληξουρίου, που επικράτησαν τον 20ό αιώνα, είναι άσχετες με τα έθιμα του τόπου. Στις μέρες μας όμως έχει κυριαρχήσει η τέλεση της Ανάστασης στην αλλαγή της μέρας, το βράδυ του Σαββάτου. Η αναστάσιμη ακολουθία αρχίζει περίπου στις 23:00, με τον Αρχάγγελο αυτήν τη φορά να έχει την τιμητική του.
Λίγα λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, ξεκινάει η πομπή από την εκκλησία με προορισμό την κεντρική πλατεία του Αργοστολίου. Το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο αναγιγνώσκεται ολόκληρο στην ανακαινισμένη πλατεία Βαλλιάνου, ενώ τα μεσάνυχτα ακριβώς με την πρώτη λέξη του παπά “Χριστός Ανέστη”, αρχίζουν ως ξέσπασμα χαράς και εκτοξεύονται εκατοντάδες βεγγαλικά, όπως επιβάλλει το έθιμο.
Μετά το πέρας της Αναστάσιμης Ακολουθίας, οι πιστοί επιστρέφουν στα σπίτια τους με το νέο φως, αυτό που μοιράστηκε κατά το «δεύτε λάβετε φως…». Επικρατεί η συνήθεια κατά την είσοδο στο σπίτι να χαράσσεται με τον καπνό από το κερί το σύμβολο του σταυρού στο κατώφλι. Αυτό σηματοδοτεί μια νέα αρχή, την αρχή της εποχής μετά την Ανάσταση του Χριστού. Οι περισσότεροι διατηρούν το φως λίγη ώρα μέσα στο σπίτι, ενώ αρκετοί ανάβουν με αυτό καντήλια, τα οποία συντηρούν ακόμη και ολόκληρο τον χρόνο…
