Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που αφορά στις Δημόσιες Υπαίθριες Συναθροίσεις και ψηφίστηκε χθες, αποτελεί μία παρέμβαση πολιτικής, εμβληματική, που προκάλεσε σειρά δημοσίων διαφωνιών αλλά και συγκλίσεων.
Πώς θα γινόταν άλλωστε διαφορετικά, όταν η συζήτηση αφορά στη δημόσια έκφραση των πολιτών και την προστασία του δικαιώματός τους από τον κίνδυνο της κρατικής αυθαιρεσίας και τον σφετερισμό της ανησυχίας τους από ομάδες με συγκεκριμένα κίνητρα και προθέσεις;
Είναι αλήθεια πως διαχρονικά, η μαζικότητα της οργάνωσης και η επιτακτικότητα των αιτημάτων της, ήταν για τα κοινωνικά κινήματα η δύναμη εκείνη που καθιστούσε τη δημόσια διαμαρτυρία πραγματικά παρεμβατική και ουσιώδη.
Από όποιο φάσμα του δημοκρατικού μας πολιτικού συστήματος και αν προερχόταν, η κοινωνική διαμαρτυρία πετύχαινε την επιδιωκόμενη αλλαγή μόνο όταν το πολιτικό, κοινωνικό και θεσμικό διακύβευμα ήταν ξεκάθαρο.
- Όταν τα αιτήματα συνοδεύονταν από την ερμηνεία της αναγκαιότητάς τους.
- Όταν από στείρα συνθηματολογία μετατρέπονταν σε φορείς ιδεών και πολιτικών προταγμάτων.
- Όταν η μαζικότητα του κοινωνικού κινήματος δεν περιοριζόταν στον χαρακτηρισμό της ως τέτοιας αλλά προχωρούσε στην ουσία των συναθροίσεων και των λόγων που τις υπαγόρευαν.
- Όταν προέτασσαν κοινωνικό πρόγραμμα, πρόταση πολιτικής και προγραμματικές κατευθύνσεις που υπηρετούν το οπλοστάσιο ιδεών που το κάθε κίνημα ανέπτυσσε.
Το πλαίσιο αυτό αρχικά έφθειρε και σταδιακά εκφυλίστηκε. Η κοινωνική διαμαρτυρία έδωσε τη θέση της στον εκβιασμό με την κοινωνία να εγκλωβίζεται από μειοψηφίες χωρίς συμπαγή χαρακτηριστικά.
Μειοψηφίες για τις οποίες σημασία δεν έχει το διακύβευμα αλλά το σύνθημα – σε μια λογική αμφισβήτησης των πάντων χωρίς εναλλακτική πρόταση. Μειοψηφίες που αρκούνται στην απλοϊκή ισοπέδωση του άλλου χωρίς να απαντούν επί της ουσίας σε κοινωνικά προβλήματα και αιτήματα. Μειοψηφίες που παρεμποδίζουν, τελικά, το δημοκρατικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι παραμένοντας προσκολλημένες σε νοοτροπίες και στάσεις περασμένων δεκαετιών. Είναι, άλλωστε, παραπάνω από προφανές πως οι καιροί έχουν αλλάξει. Κοινωνικά αιτήματα, προγραμματικές διαφωνίες και εναλλακτικές προτάσεις εκφράζονται, πλέον, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.
Η πηγή πληροφόρησης των πολιτών και η δυνατότητά τους να προτείνουν μέτρα και πολιτικές προσφέρεται με πολλαπλές διεξόδους.
Είναι, επομένως, εύλογο να αναρωτηθούμε εάν δύναται η συνάθροιση 20 ή 30 πολιτών να αποτελεί μαζική έκφραση αιτημάτων.
Εάν είναι ηθικό να δεσμεύεται η καθημερινότητα μεγάλου ποσοστού των συμπολιτών μας από συνθήκες που αλλοιώνουν τη φύση του δικαιώματος στη διαμαρτυρία. Η θεσμοθέτηση ενός νομικού πλαισίου σύγχρονου και ενιαίου απαντά στις ανησυχίες αυτές που κάθε δημοκρατικός πολίτης θέτει.
Αντικαταστήσαμε το προηγούμενο, αναχρονιστικό νομοθέτημα συγκεντρώνοντας διατάξεις διάσπαρτες μα καίριες, ταυτόχρονα, σε ένα ενιαίο κείμενο! Διασφαλίσαμε την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι δημοσίως και εν υπαίθρω στο ακέραιο! Εναρμονίσαμε με τις επιταγές της Αρχής της Αναλογικότητας, το Σύνταγμα της Ελλάδας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου! Προστατεύσαμε τη δημόσια ασφάλεια, την ομαλότητα της κοινωνικοοικονομικής ζωής και το δικαίωμα των πολιτών να εκφράζονται δημοκρατικά.
Και κυρίως, θωρακίσαμε το δικαίωμα του Συνέρχεσθαι έναντι εκείνων των λίγων, που εκλαμβάνουν ως δικαίωμά τους το διαλύεσθαι!
Με τιμή,
Παναγής Καππάτος
Βουλευτής Κεφαλονιάς και Ιθάκης