*Του Παναγή Καππάτου

Το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Ελλάδα σήμερα, ιδιαίτερα για τις απομακρυσμένες περιοχές, όπως τα νησιά μας, την Κεφαλονιά και την Ιθάκη. Η γήρανση του πληθυσμού, η μείωση των γεννήσεων και η φυγή των νέων προς τα μεγάλα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό αποτελούν σημαντικές απειλές για την οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα των τοπικών κοινοτήτων. Οι επιπτώσεις αυτές γίνονται αισθητές σε κάθε πτυχή της ζωής στα νησιά, από την οικονομική ανάπτυξη έως τις κοινωνικές δομές και την καθημερινότητα των κατοίκων.

Η απογραφή του 2021 ανέδειξε τη σοβαρότητα της κατάστασης, καθώς σχεδόν όλες οι περιφέρειες της χώρας παρουσίασαν μείωση πληθυσμού. Η Κεφαλονιά και η Ιθάκη δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς οι νέοι αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες αλλού, αφήνοντας πίσω τους μια γηρασμένη κοινωνία, όπου η διατήρηση βασικών υπηρεσιών, όπως σχολεία και κέντρα υγείας, γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Η ανεργία, η έλλειψη ευκαιριών και η απομόνωση επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση, αποθαρρύνοντας τους νέους από το να παραμείνουν και να δημιουργήσουν οικογένειες στον τόπο τους.

Παρά τη γενική εικόνα της δημογραφικής συρρίκνωσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι με τη σωστή προσέγγιση η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί. Η περίπτωση του Δήμου Σάμης στην Κεφαλονιά είναι χαρακτηριστική, καθώς παρατηρήθηκε μικρή αύξηση του πληθυσμού, κυρίως λόγω της εγκατάστασης νέων οικογενειών που αναζητούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Αυτή η μικρή θετική αλλαγή δείχνει ότι με στοχευμένες πολιτικές και επενδύσεις τα νησιά μας μπορούν να προσελκύσουν ανθρώπους και να αντιστρέψουν την πληθυσμιακή τους συρρίκνωση.

Για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης, η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από μέτρα με στόχο την ενίσχυση των περιφερειών και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις απομακρυσμένες περιοχές. Μεταξύ των πρωτοβουλιών αυτών είναι η αύξηση του επιδόματος γέννησης, η παροχή φορολογικών κινήτρων για οικογένειες με περισσότερα από δύο παιδιά, και η εφαρμογή προγράμματος προσιτής στέγασης για νέες οικογένειες. Το πρόγραμμα «Σπίτι Μου», για παράδειγμα, στοχεύει να προσφέρει οικονομικά προσιτές λύσεις στέγασης σε νέες οικογένειες που επιθυμούν να εγκατασταθούν στις περιφέρειες.

Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των υποδομών σε απομακρυσμένες περιοχές. Η βελτίωση των οδικών δικτύων, η ανάπτυξη λιμενικών υποδομών και η επέκταση των ευρυζωνικών υπηρεσιών, όπως το δίκτυο 5G, στοχεύουν να μειώσουν την απομόνωση και να διευκολύνουν την καθημερινότητα των κατοίκων. Η αναβάθμιση των κέντρων υγείας και των σχολικών μονάδων αποτελεί επίσης προτεραιότητα, με στόχο να εξασφαλιστεί πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης για όλους τους κατοίκους των νησιών.

Η προσέλκυση επενδύσεων είναι εξίσου σημαντική για την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας. Η πρόσφατη πρωτοβουλία της Amazon να εγκαταστήσει ένα κέντρο Cloud στην Κεφαλονιά αποτελεί ένα θετικό παράδειγμα, καθώς αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να προσελκύσει εξειδικευμένο προσωπικό. Τέτοιες επενδύσεις είναι κρίσιμες για την αναστροφή του φαινομένου της φυγής των νέων (brain drain), που ταλανίζει την περιφέρεια εδώ και χρόνια.

Η κυβέρνηση, επίσης, εστιάζει στην ανάπτυξη της αγροτικής και νησιωτικής οικονομίας, προσφέροντας κίνητρα στους νέους αγρότες και προωθώντας την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως η έξυπνη γεωργία. Με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων για την παρακολούθηση των καλλιεργειών και την αυτοματοποίηση της παραγωγής, οι νέοι αγρότες μπορούν να μειώσουν τα κόστη και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα των τοπικών προϊόντων. Η ανάπτυξη του αγροτικού και θαλάσσιου τουρισμού μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας για τους κατοίκους.

Η ψηφιακή μετάβαση και η καινοτομία αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την οικονομική ανάκαμψη των νησιών μας. Η υποστήριξη των ψηφιακών νομάδων και η ανάπτυξη κέντρων καινοτομίας στις περιφέρειες μπορούν να βοηθήσουν στην προσέλκυση νέων ανθρώπων και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Επιπλέον, η δημιουργία κέντρων καινοτομίας σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα θα υποστηρίξει την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θα προσφέρει νέες ευκαιρίες στην τοπική κοινωνία.

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια και υποστήριξη από την Πολιτεία, τις τοπικές αρχές και την κοινωνία. Η ενίσχυση των υποδομών, η στήριξη των νέων οικογενειών, η προσέλκυση επενδύσεων και η ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας είναι τα βασικά βήματα που πρέπει να γίνουν για να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο και ελκυστικό περιβάλλον διαβίωσης για όλους τους κατοίκους.

Η Κεφαλονιά και η Ιθάκη έχουν όλες τις προοπτικές να γίνουν παράδειγμα επιτυχημένης αναγέννησης, αρκεί να τους δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες. Με αποφασιστικές και τολμηρές πολιτικές, η περιφέρεια μπορεί να αναδειχθεί σε πηγή ανάπτυξης και ανανέωσης για την Ελλάδα, διασφαλίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Η δημογραφική κρίση δεν είναι ένα αναπόφευκτο πεπρωμένο – είναι μια πρόκληση που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με συνεργασία, καινοτομία και επιμονή.

Παναγής Καππάτος
Βουλευτή ΝΔ Κεφαλονιάς και Ιθάκης,
-Αν. Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Διοίκησης,
Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης ΚΟ ΝΔ,
-Αντιπροέδρου Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης