Γράφει ο Γαβριήλ Μανωλάτος
Στοιχεία νέου παγκοσμίου πολέμου διαφαίνονται εντονότατα σε κοινωνικό και ανθρώπινο επίπεδο, με τους μαζικούς θανάτους, συνέπεια της γνωστής πανδημίας της κόβιντ 19 (covid 19). Σε επίπεδο οικονομικών επιπτώσεων και παραγωγής, καλπάζουμε προς μία νέα παγκόσμια ύφεση μεγαλύτερη ίσως από τη Μεγάλη Ύφεση του 2019. Οι συνέπειες και τα αποτελέσματα απρόβλεπτα. Θα πρέπει η παγκόσμια κοινότητα να δράσει άμεσα, με σχέδιο, ενωμένη και αποφασιστικά. Είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε μια καθολική κατάρρευση. Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που δεν επιτρέπονται ολιγωρίες ούτε ερασιτεχνισμοί και πολύ περισσότερο δεν χωρά αναποφασιστικότητα. Χρειάζεται χθες και τώρα να δράσουμε τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα μέτρα πρόληψης κρίνουν και το ρυθμό αλλά και το μέγεθος εξάπλωση και γενίκευσης τόσο του κορονοϊού όσο και της οικονομικής ύφεσης.
Σε εθνικό επίπεδο, δυστυχώς, μέχρι σήμερα, νωχελικά και αναποφάσιστα, λαμβάνονται ημίμετρα για την αντιμετώπιση του δικέφαλου θεριού, που απειλεί με εκατόμβες τον πληθυσμό μας αλλά και με κατάρρευση την πάσχουσα, ήδη, οικονομίας μας.
Χρειάζονται μέτρα δραστικά και επείγοντα, για να προλάβουμε (αν προλάβουμε) την κατάρρευση της κοινωνίας και της οικονομίας. Αυτά τα μέτρα θα πρέπει να είναι μια «ενδοφλέβια ένεση» στην οικονομία της τάξης του 2-4% του Εθνικού Εισοδήματος και Προϊόντος (ΑΕΠ). Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να εκτίνονται από την επείγουσα ενίσχυση του συστήματος υγείας μέχρι τη γενναία στήριξη των επιχειρήσεων που βάλλονται αλλά και την χρηματική ενίσχυση των ίδιων των νοικοκυριών για να κρατηθεί η ζήτηση ενεργή. Ο κύριος στόχος όμως, θα πρέπει να είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης της Κόβιντ-19 κατά τρόπο που θα προσφέρει εμπιστοσύνη, ότι το οικονομικό σοκ θα είναι προσωρινό. Η παρέμβαση της πολιτείας και του κράτους, να είναι με ξεστό χρήμα στην αγορά και την οικονομία και όχι με τη μορφή αναβολής είσπραξης φορολογικών ή άλλων υποχρεώσεων των πολιτών προς την πολιτεία. Θα πρέπει επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, να μειωθεί δραστικά η άμεση και έμμεση φορολογία προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Τα 10 δισεκατομμύρια που εξάγγειλε η κυβέρνηση δεν είναι μια άμεση ροή χρημάτων στην οικονομία αλλά μία διαχείριση 10 δισεκατομμυρίων. Μόνο ένα ανεπαρκές ποσό, νέου χρήματος, εισέρχεται στην οικονομία. Παράδειγμα, η καθυστέρηση πληρωμής του δώρου του Πάσχα, που αντί να πληρωθεί τον Απρίλιο θα πληρωθεί τον Ιούνιο, δεν αποτελεί ροή νέου χρήματος στη οικονομία. Αν δεν ληφθούν, χωρίς άλλη καθυστέρηση, τα αναγκαία μέτρα που αναφέρομαι, σίγουρα θα βρεθούμε σε μία μείωση του Εθνικού Προϊόντος και Εισοδήματος (ΑΕΠ) που θα ξεπερνά το 10%. Το πλεόνασμα του 2019 είναι αρκετό για τη λήψη των μέτρων που χρειάζονται άμεσα.
Τράπεζες και κυβέρνηση να λάβουν δραστικά μέτρα για να παρέχουν ρευστότητα στις αγορές και να τις κρατήσουν σε λειτουργία. Τα βήματα αυτού του είδους, θα πρέπει να συντονιστούν διεθνώς για να ενισχυθεί η επίδρασή τους.
Να κάνουμε πρώτα απ’ όλα ότι χρειάζεται η δημόσια υγεία και ο άνθρωπος. Όλα τα άλλα είναι στην υπηρεσία του ανθρώπου.
Να εξασφαλίσουμε ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Να ενισχύσουμε τα εισοδήματα των εργαζομένων και των νοικοκυριών στους κλάδους που πλήττονται.
Να πάρουμε τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
ΟΧΙ άλλες ολιγωρίες και ημίμετρα. Όταν η κατάσταση είναι τραγική και τα χειρότερα είναι μπροστά μας όπως λέει η κυβέρνηση και οι φορείς, δεν συνιστούμε εις τους πολίτες μέτρα αλλά λαμβάνουμε μέτρα και μάλιστα αυστηρά μέτρα.
Υ.Γ 1: Ερωτώ και αναρωτιέμαι, γιατί η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς δεν εκτιμούν τον πραγματικό αριθμό των φορέων του νέου κορονοϊού στην Ελλάδα; Απλά μαθηματικά και στοιχειώδεις στατιστικές γνώσεις υπαγορεύουν ότι για να γνωρίσουμε τον πραγματικό αριθμό των προσβληθέντων με τον νέο κορονοϊό αρκεί να πάρουμε ένα τυχαίο και αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού και να το εξετάσουμε. Υπάρχει κάποιος ειδικός λόγος που δεν γίνεται αυτό; Ή μήπως έχει γίνει και παραμένει για κάποιους λόγους «μυστικό στα συρτάρια»; Με βάση τον ρυθμό αύξησης των κρουσμάτων στην Ελλάδα, εκτιμώ, ότι οι φορείς του κορονοϊού στη χώρα μας θα πρέπει να είναι από 6.000 έως 60.000 φορείς. (Η μέθοδος της εκτίμησής μου δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη και γιαυτό έχουμε και μεγάλη διασπορά). Η γνώση του μεγέθους του προβλήματος υπαγορεύει τα μέτρα πρόληψης. Αυτά με τη σειρά τους, κρίνουν και το ρυθμό και το μέγεθος εξάπλωση και γενίκευσης τόσο του κορονοϊού όσο και της οικονομικής ύφεσης.
Μεγάλη ολιγωρία σημειώθηκε με τα σχολεία, τα γήπεδα, τις εκκλησίες και την κυκλοφορία των πολιτών και των μέσων. Γιατί;
Υ.Γ 2: Γιατί οι αρμόδιοι φορείς συνιστούν στους πολίτες να μη προσέρχονται στα νοσοκομεία τα ελαφρά περιστατικά αλλά να παραμένουν στο σπίτι; Θα πρέπει να μετατραπούν σε βαριά περιστατικά για να νοσηλευτούν; Μα τότε, οι πιθανότητες ίασης είναι πολύ μικρές έως ελάχιστες…
*O Γαβριήλ Μανωλάτος είναι καθηγητής Διεθνούς Οικονομίας και Ανάπτυξης
