Του Γεράσιμου Γαλανού

Ο περίφημος ναός της Αγίας Θέκλης της περιοχής Ανωγής της Παλικής Κεφαλονιάς  βρίσκεται στο μέσω του ομώνυμου χωριού  και  είναι ένας από τους παλιούς ναούς της επαρχίας Πάλλης,  συνδέεται δε  άμεσα με της ιστορικής οικογένειας  των Λοβέρδων  Λιβιεράτων.

Ο ναός είναι παλαιότατο κτίσμα με «πλακέ» πετρόκτιστο καμπαναριό δίπλα στην είσοδο του ναού και μάλιστα η καμάρα της βάσης του, οδηγεί στο κοιμητήριο του χωριού, που είναι ενοριακό, δηλαδή, βρίσκεται στον  αύλειο χώρο της εκκλησίας.  Σύμφωνα με τις νεότερες έρευνες  ο ναός και η αρχική ύπαρξη των οικογενειών που φέρονται ως κτήτορές του, ήρθαν από την Ιταλία ως απομεινάρια κυνηγημένων  αρχόντων, εφόσον κάηκε η τότε Μητρόπολη του Μιλάνου,  η μεγάλη εκκλησία της Αγίας Θέκλης, το 1085 μ. Χ. κατά την Πρώτη Σταυροφορία  και σε  ανάμνηση του γεγονότος φτιάχτηκε στο μέρος της Κεφαλονιάς που ήρθαν  ναός  αφιερωμένος στην ίδια Αγία.

Η εκκλησία αυτή είναι παλαιότατη πριν από το σεισμό του 1867, που τότε φυσικά αναφέρεται πως έπαθε κάποιες ζημιές. Επισκευάσθηκε (αποπερατώθηκε) το 1891 και συνέχισε την πορεία της μέσα στο χρόνο αντέχοντας και στους σεισμούς του 1953.

Το 1955 ο ναός έτυχε κάποιας  επισκευής από τον τότε Νομομηχανικό Κεφαλληνίας, συντηρώντας τον με υλικά τσιμέντο και σιδερένιο οπλισμό όπου χρειαζόταν. Τη μελέτη επισκευής πραγματοποίησε ο μηχανικός Μιχαήλ  Κραψίτης και την πραγματοποίησε το γραφείο του  τότε Νομομηχανικού  του νησιού.   Στα 1993 πραγματοποιήθηκαν στο ναό εργασίες ανανέωσης εξωτερικών επιχρισμάτων,   αλλά με την τελευταία σεισμική δραστηριότητα τον Φεβρουάριο του 2014 έπαθε μεγάλες ζημιές και  κρίθηκε ακατάλληλος για να λειτουργήσει.

Επίσης, στο σεισμό του Φεβρουαρίου του 2014  μεγάλες ζημιές υπέστη και το κοιμητήριο, όπου κατέρρευσε ο ανατολικός τοίχος με αποτέλεσμα να παρασύρει κάποια  μνήματα και να τεθεί εκτός λειτουργίας και αυτό.

Χωρίς υπερβολή, αυτός ο ιστορικός ναός είναι από μόνος του ένα μουσείο, λόγω που φιλοξενεί μέσα στην παλαιότητά του  σπουδαία  έργα ντόπιων και όχι μόνο, καλλιτεχνών.

Οι εσωτερικοί τοίχοι είναι κοσμημένοι με ρεστάμπολα (μεγάλες εκκλησιαστικές αγιογραφικές συνθέσεις σε μουσαμά) έργα του Κωνσταντίνου Λιώκη, λαμπρού Κεφαλλονίτη αγιογράφου και προσωπογράφου, καθώς ο ίδιος είχε επιμεληθεί αγιογραφικά και την ουρανία του ναού, που είναι καλυμμένη εξ’ ολοκλήρου  με Αγίους  της Καινής Διαθήκης.  Η διακόσμηση και η προσεγμένη αγιογραφική εργασία που οι παλαιοί επιτέλεσαν σ’ αυτόν το ναό τον καθιστούν εξαιρετικό   μνημείο, δείγμα επτανησιακού πολιτισμού.

Πέρα από τη μεγάλη  αγιογραφική εικονογράφηση στο εσωτερικό του, ο ναός έχει γυναικωνίτη, τέμπλο ξυλόγλυπτο τύπου «ρουμανικού» και στα αριστερά του υπάρχει προσκυνητάρι με την ολόσωμη παράσταση του Αγίου  Γερασίμου, έργο του Κωνσταντίνου Λιώκη. Το έργο αυτό θεωρείται μοναδικό, λόγω που εικονίζει τον Άγιο σε στάση που προσεύχεται  κοιτώντας  προς τον ουρανό και κρατά στα χέρια του  ανοικτό το Ευαγγέλιο. Ακόμη, και σε ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι ευρίσκεται η περίφημη εικόνα  της Αγίας Θέκλης (1850)  κοσμημένη με μικρογραφίες από το μαρτύριο της Αγίας, έργο του καταγόμενου από αυτό το χωριό, αγιογράφου   Γεωργίου Στελλακάτου –Λοβέρδου.

Ο ιστορικός ναός άντεξε και σε αυτούς τους σεισμούς του 2014 παρ’ όλες τις ζημιές που υπέστη από τη φοβερή  σεισμική επιτάχυνση, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα λειτουργικά καθήκοντα των πιστών, λόγω που είναι εμφανείς οι ρηγματώσεις  εξωτερικά και εσωτερικά.

Εν κατακλείδι ο ναός αυτός είναι από τα μνημεία που πρέπει πάση θυσία να κρατηθούν, να αποκατασταθούν οι ζημιές του, γιατί  είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη βασική ιστορία του τόπου  μας τόσο από θρησκευτική πλευρά, όσο και  την κοινωνική, η οποία είναι  γεμάτη με αγώνες για ελεύθερη και δημοκρατική δράση των κατοίκων αυτού  του χωριού.

(Το σύντομο αυτό ιστορικό γράφτηκε αμέσως μετά τους σεισμούς του 2014. Εργασίες προς αποκατάσταση του ναού δεν έχουν ακόμη πραγματοποιηθεί, παρόλο που υπάρχουν μελέτες και μεγάλη προσπάθεια από τους κατά καιρούς επιτρόπους. Το καμπαναριό και το εξωτερικό τοιχίο αποκαταστάθηκαν. Αναμένονται σύντομα εργασίες και για το ναό, που αποτελεί ένα μνημείο όχι μόνο για το χωριό της  Αγίας Θέκλης, αλλά και για όλο το νησί μας).