Ο Νίκος Καββαδίας και η ποίησή του εμπνέουν ακόμα ένα ταξίδι. “Το ταξίδι στον Σταυρό του Νότου”, που παρουσιάζεται από την Πέμπτη 21 Ιανουαρίου στο Θέατρο Badminton, γίνεται η αφορμή να συναντηθούν στη σκηνή ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Θέμης Μουμουλίδης και να επιχειρήσουν έναν διαφορετικό περίπλου στη ζωή και τη σκέψη του αγαπητού μαρκόνη της ελληνικής ποίησης. Η παράσταση παρακολουθεί κινηματογραφικά τη ζωή του Καββαδία. Η θάλασσα, τα λιμάνια, οι γυναίκες, η ζωή των ναυτικών, «το ταξίδι για το ταξίδι», ιστορικές αναφορές, μαρτυρίες αλλά και φανταστικές συναντήσεις σε υποθετικούς χρόνους και χώρους συνθέτουν καρέ – καρέ την αφήγηση, με τα κλασικά πλέον τραγούδια του Μικρούτσικου να αναδεικνύουν τις διαστάσεις και τη γοητεία του ποιητικού λόγου.
Ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Θέμης Μουμουλίδης, με αφορμή την παράσταση “Ταξίδι στον “Σταυρό του Νότου” ξαναδιαβάζουν τον Νίκο Καββαδία και καταθέτουν τις σκέψεις τους.
“Ο Νίκος Καββαδίας δεν είναι αυτό που λέμε θαλασσινός ποιητής. Το πλοίο στην ποίησή του επρόκειτο για πλοίο – κιβωτό που κουβαλούσε ψυχές που ζητούσαν το ταξίδι για το ταξίδι” επιμένει ο Θάνος Μικρούτσικος. “Η θάλασσα είναι η αφορμή για το ταξίδι στη ζωή, την ποίηση, τη φυγή” συμπληρώνει ο Θέμης Μουμουλίδης. Ξαναδιαβάζοντας τον Νίκο Καββαδία, οι δύο καλλιτέχνες καταθέτουν τις σκέψεις τους για την εκ νέου συνομιλία τους μαζί του, για την ποίησή του, τη μελοποίησή του, τον αντίκτυπο ποιημάτων και των τραγουδιών στην εποχή μας και τον εγκυβωτισμό τους εν τέλει σε μια παράσταση την οποία αφιερώνουν στη μνήμη του Μηνά Χατζησάββα, που δεν πρόφτασε να ενσαρκώσει τον ποιητή επί σκηνής.
Θάνος Μικρούτσικος: Το πλοίο – κιβωτός
Ο Καββαδίας, έτσι όπως εγώ τον αντιμετώπισα, είτε στην εποχή της παράνοιας όπως η σημερινή, είτε σε μια πιο φυσιολογική εποχή, έχει έναν εξαιρετικό τρόπο να βλέπει και να ψηλαφίζει την ουσία των πραγμάτων. Πολύ πριν μπαρκάρει, στα 18 του, είχε γνώση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και μέσα απ’ αυτό τον μηχανισμό έκανε μια βουτιά στις ψυχές των απλών ανθρώπων. Δεν είναι αυτό που λέμε θαλασσινός ποιητής. Βεβαίως, η θάλασσα του είναι απαραίτητη, γιατί είναι το αχανές και το ατελείωτο. Αλλά, πέρα από την ανάγκη για επιβίωση που έκανε τους ναυτικούς να μπαρκάρουν, σχεδόν αμέσως είδε την πραγματική ανάγκη γι’ αυτό το μεγάλο ταξίδι. Η φράση του “το καράβι το πάμε ή μας πάει” αυτό ακριβώς αποδεικνύει. Από την άλλη μεριά, παρ’ ότι δεν τον γνώρισα προσωπικά, νομίζω πως τον ενδιέφερε η ουσιαστική συνομιλία με τους νέους. Ο περίφημος στίχος του “Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία” υπενθυμίζει διαρκώς ότι δικαιώνουμε την παρουσία μας στον κόσμο αυτό όταν ξεπεράσουμε τις δυνατότητές μας, όταν κατακτήσουμε το αδύνατο. Βεβαίως, αυτό αποκαλύφθηκε με τον τρόπο που τον μελοποίησα. Η μελοποίηση δικαιώνεται όταν φωτίζει τις κρυμμένες πλευρές που ένα μεγάλο ποίημα πάντοτε έχει. Νομίζω πως αυτό ήταν το απαραίτητο κλειδί για να κατανοήσει η, κάθε φορά, νέα γενιά την ουσία της ποιητικής του.
Γνώρισα την ποίηση του Καββαδία από την παιδική μου ηλικία. Ήταν στη δεκαετία του ’50 που ο πατέρας μου, λάτρης των ποιητών, σχεδόν κάθε βράδυ στο σπίτι μας, στην Πάτρα, μου διάβαζε και μείζονες και ελάσσονες ποιητές. Όταν όμως στη δεκαετία του ’70 ασχολήθηκα με τη μελοποίηση των ποιημάτων του, εκεί κατάλαβα την αλήθεια που κρύβει η ποίησή του, την άλλη φιλοσοφία που δεν είχαν δει ακόμα και αξιόλογοι κριτικοί. Είχαν μπερδέψει τον Καββαδία με τα λιμάνια ως λιμάνια, με τους θερμαστές ως θερμαστές, με το στόκολο και την πρύμνη και τους διέφυγε ότι το πλοίο στην περίπτωσή του επρόκειτο για πλοίο – κιβωτό που κουβαλούσε ψυχές που ζητούσαν το ταξίδι για το ταξίδι.
Μετά από 37 χρόνια είμαι ευτυχισμένος και κάθε φορά συγκινημένος όταν, στην επικοινωνία που πάντα έχω μέσα απ’ αυτά τα τραγούδια με τα νέα παιδιά, διακρίνω στο βλέμμα τους αυτό το πλοίο – κιβωτό. Χαίρομαι ιδιαίτερα που, παρακολουθώντας τις πρόβες της παράστασης, βλέπω στους ηθοποιούς την ίδια πρωτόγνωρη συγκίνηση.
Μία από τις εμμονές μου είναι να ανακαλύπτω τον εσωτερικό ρυθμό του ποιήματος το οποίο μελοποιώ. Στον Καββαδία τον βρήκα. Όπως βρήκα και όλες τις ανατροπές του.
Μια νύχτα είδα ένα όνειρο. Ήμουν ζωγράφος και με καλούσαν να ζωγραφίσω ένα από τα ποιήματά του. Έφτιαξα λοιπόν ένα πλοίο με απόλυτη ακρίβεια, τοποθέτησα πάνω τους ναύτες -τύφλα να ‘χει ο Τσαρούχης- ζωγράφισα τα κύματα -ήρεμη θάλασσα- και ανάμεσα στους γλάρους έβαλα να πετάει μια τσιπούρα κι ένα δελφίνι. Το πρωί ήμουν πολύ ευχαριστημένος που είχα ανακαλύψει την ουσία της ποίησης του Καββαδία και στη ζωγραφική.
Info:
Θέατρο Badminton: Θάνος Μικρούτσικος – Νίκος Καββαδίας “Ταξίδι στον Σταυρό του Νότου”. Πρεμιέρα 21 Ιανουαρίου. Σκηνοθεσία – σενάριο Θέμης Μουμουλίδης, σκηνικό – κοστούμια Γιώργος Πάτσας, χορογραφία Σελίλ Μικρούτσικου, μουσική επιμέλεια Θύμιος Παπαδόπουλος.
Ερμηνεύουν οι: Θάνος Mικρούτσικος, Στέλιος Μάινας, Σταύρος Ζαλμάς, Ελισάβετ Μουτάφη, Νίκος Αρβανίτης, Μαριάννα Πολυχρονίδη, Μιχάλης Μαρίνου, Ιωάννης Παπαζήσης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Κώστας Φαλελάκης κ.ά. Μαζί τους οι Ρίτα Αντωνοπούλου, Κώστας Θωμαϊδης και Γιάννης Μαθές.
