Πραγματοποιήθηκαν την Tρίτη 24 Απριλίου, 2018 στις 17:30 στο Μουσείο του Βανκούβερ (Museum of Vanvouver, Vanier Park) στην αίθουσα Joyce Walley τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κεφαλλονίτη θαλασσοπόρου Ιωάννη Απόστολου Φωκά Βαλεριάνου, γνωστού με το ισπανόφωνο όνομα Juan de Fuca. Η προτομή, έργο του γνωστού Έλληνα γλύπτη κ. Ιωάννη Μπάρδη, φέρει την ελληνική σημαία και κοσμεί ως μόνιμο πλέον έκθεμα εσωτερικού χώρου το Μουσείο του Βανκούβερ.

Η εκδήλωση αυτή διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Κεφαλλήνων & Ιθακησίων “ΟΔΥΣΣΕΥΣ”, την Ιόνιο Πολιτιστική Ομοσπονδία Αμερικής και το Stavros Niarchos Foundation Centre for Hellenic Studies at Simon Fraser University.
Ο Ιωάννης Φωκάς, ένα από τα οδυσσειακά σύμβολα του διαιώνιου ελληνισμού, είναι, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα ο πρώτος Ευρωπαίος που έφθασε στον Ν.Δ. Καναδά καθώς, το 1592, υπηρετώντας την Ισπανία, ανακάλυψε τα στενά μεταξύ της νήσου Βακνούβερ και της χερσονήσου Ολυμπίας των ΗΠΑ. Τα στενά αυτά αποτελούν σήμερα το φυσικό όριο μεταξύ του Καναδά και των ΗΠΑ.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρέσβης της Ελλάδας στο Βανκούβερ κ. Θάνος Ιωάννου, το μέλος της Καναδικής Βουλής κ. Peter Φραγκισκάτος, ο κ. Βασίλης Ματαράγκας Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου, ο Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων σε θέματα τουρισμού κ. Σπύρος Γαλιατσάτος, ο τ. πρόεδρος του συλλόγου Κέφαλος Ν. Υ. κ. Νίκος Αλυσανδράτος, ομογενείς μέλη συλλόγων αλλά και Έλληνες κάτοικοι Καναδά και ΗΠΑ.
Tην εκδήλωση συντόνισε η Κεφαλλονίτισσα καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Simon Fraser Ιστορικός δρ. Ειρήνη Κοτσοβίλη και το έργο που ήταν καλυμμένο με την ελληνική και την καναδική σημαία αποκάλυψαν από κοινού ο κ. Ιωάννου, ο βουλευτής κ. Φραγκισκάτος, ο καθηγητής δρ. Ανδρέας Γερολυμάτος και ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας ΟΔΥΣΣΕΥΣ κ. Βλάχος.

Ο Διευθυντής του Μουσείου του Βανκούβερ δρ. Mauro Vescera καλοσώρισε τους παρισταμένους και μίλησε για το γεγονός της τοποθέτησης της προτομής εντός του χώρου του Μουσείου.

Ακολούθησε ο Πρέσβης κ. Ιωάννου ο οποίος αφού αναφέρθηκε στην τοποθέτηση της προτομής στο κεντρικό λιμάνι Αργοστολίου που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2017, τόνισε την εθνική σημασία της τοποθέτησης της δίδυμης προτομής ως μόνιμο έκθεμα στο Μουσείο στο Βανκούβερ. Μετέφερε ακόμη τους χαιρετισμούς του Υπουργού Εξωτερικών κ. Κοτζιά και του Υφυπουργού κ. Κουϊκ.

Ο βουλευτής της Καναδικής Βουλής κ. Φραγκισκάτος μίλησε για την σημασία της γνώσης της ιστορίας, αλλά και την δύναμή της να μπορεί να μεταφέρει τις αξίες του έθνους των Ελλήνων. «Η ιστορία του θαλασσοπόρου Ιωάννη Φωκά μάς θυμίζει ποιοι είμαστε» τόνισε. Και συνέχισε μιλώντας για τους Ελληνο-Καναδούς. «Μπορούμε να είμαστε Έλληνες και Καναδοί τον ίδιο καιρό. Σήμερα είναι μεγάλη μέρα για όλους τους Έλληνες» τόνισε και εξέφρασε τα θερμά του συγχαρητήρια σε όλους όσοι αγωνίστηκαν για να επιτευχθεί το έργο αυτό.

Τον λόγο πήρε ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας «ΟΔΥΣΣΕΥΣ» κ. Δ. Βλάχος. «Ο στόχος μας έγινε πραγματικότητα. Πετύχαμε ένα όνειρο χρόνων. Η τοποθέτηση της προτομής θα στολίζει την πολιτεία του Βανκούβερ μετά από τόσους αιώνες και θα ξαναγυρίζει στον τόπο αυτόν τον συμπατριώτη μας. Αυτό που πετύχαμε είναι εθνικό επίτευγμα».
Στην συνέχεια μίλησε ο Γ. Γραμματέας της Ομοσπονδίας κ. Κώστας Βαγγελάτος. Αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Ομοσπονδίας για την προβολή και ανάδειξη του θέματος του μεγάλου θαλασσοπόρου και για τις όποιες προσπάθειες έγιναν μέχρι σήμερα για την υπόθεση αυτή. Ανακοίνωσε δε τέσσαρες υποτροφίες με το όνομα του Ιωάννη Φωκά (« Ιοannis Focas Exploring Kefallonia Prize») που θα δοθούν σε ισάριθμούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Simon Fraser. Κι έκλεισε τον σύντομο χαιρετισμό του λέγοντας πως “Δεν σταματάμε εδώ. Αλλά θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας αυτές».

Ο Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου κ. Μπιλ Ματαράγκας ταυτοποίησε τον Juan de Fuca με τον κάθε έναν απόδημο που φεύγει, δημιουργεί, και πάντα έχει μέσα του την πατρίδα του.

Τον χαιρετισμό του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων μετέφερε ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Ιονίων κ. Σ. Γαλιατσάτος. Μεταξύ άλλων είπε: «Θερμά συγχαρητήρια στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Οδυσσεύς, στην Ιόνιο Πολιτιστική Ομοσπονδία Αμερικής, στο Πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέιζερ και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που συνεχίζει την προσπάθεια για την διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και ιστορίας» και αναφέρθηκε στην σημασία της ύπαρξης εκθέματος για τον Φωκά στο Μουσείο.

Ο γλύπτης κ. Ιωάννης Μπάρδης ευχαρίστησε όλους για την συμβολή τους και διένειμε δώρα σε όσους συνέβαλαν στην δημιουργία του έργου αυτού.

Ο καθηγητής κ. Γερολυμάτος δήλωσε πως η σπουδαία αυτή εκδήλωσε οφείλεται στους «εξαιρετικούς Κεφαλλονίτες» και ευχαρίστησε όλους που βοήθησαν στην τοποθέτηση του εκθέματος αυτού στο Μουσείο.

Η εκδήλωση αυτή δεν θα πραγματοποιείτο εάν δεν είχε προηγηθεί η ιστορική έρευνα από την συγγραφέα Ευρυδίκη Λειβαδά Ντούκα η οποία άρχισε το 1992 και συνεχίζεται. Η έρευνα αυτή έφερε στο φως τόσα στοιχεία, ώστε κατέστησαν αδιαμφισβήτητο τον Ιωάννη Φωκά και την ανακάλυψή του αυτή, στοιχεία που αμφισβητούνταν από ιστορικούς μέχρι και σήμερα. Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε πλήρως η συγγραφέας κι ερευνήτρια στην κεντρική ομιλία της. Εκτός από τα ήδη γνωστά στοιχεία που ανέφεραν οι παλαιότεροι ιστορικοί, στοιχεία που περιλαμβάνονται μόνον σε όσα αναφέρει ο Samuel Purchas, τα νεώτερα στοιχεία για τον θαλασσοπόρο είναι ο γάμος του στο Palos de la Frontera, οι εξετάσεις του για να γίνει πιλότος, η κατηγορία εναντίον του και το αίτημά του για απόδοση δικαιοσύνης στο πρόσωπό του, κάποια από τα ταξίδια του μεταξύ Ισπανίας και Νέας Ισπανίας με την Αρμάδα της Τιέρα Φίρμε και αυτήν της Νέας Ισπανίας, η συμμετοχή του στην Ναυμαχία της Ναυπάκτου, οι απόγονοί του τον 19ο αι., η πιθανή κατοικία του και το πιθανό σημείο ταφής του, και ένα σημαντικό σημείο που τον ενώνει με τον Τσάρο της Ρωσίας και που θα ανακοινωθεί σε προσεχές διεθνές επιστημονικό συνέδριο τον επόμενο μήνα.

Στην συμβολή της κ. Λειβαδά αναφέρθηκαν όλοι οι ομιλητές. «Η εκδήλωση αυτή δεν θα πραγματοποιείτο εάν δεν είχε προηγηθεί η έρευνα από την συγγραφέα» τόνισαν όλοι, ενώ η ίδια ευχαρίστησε τα Ιδρύματα Μαρία Τσάκος και Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για την χορηγία που έκαναν για την αγγλική και την ισπανική μετάφραση, καθώς και τους δυο βραβευμένους μεταφραστές κ. Ουρανία Κρεμμύδα και Pedro Olalla. Επίσης ευχαρίστησε τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Κοτζιά, τον ΥΦΥΠΕΞ κ. Κουϊκ, την Γ.Γ. Α. Ε. και τους κ.κ. Κόκκινο, Πλευράκη και κ. Παπαδάτου για την συμβολή τους στην προώθηση της υπόθεσης του θαλασσοπόρου Ιωάννη Φωκά καθώς και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία για την έκδοση γραμματοσήμου αφιερωμένου σε αυτόν. Ευχαρίστησε την Ομοσπονδία ΟΔΥΣΣΕΥΣ την κ. Α. Χιόνη, τους κ.κ. Κ. Βαγγελάτο και Δ. Βλάχο, την Ιόνιο Πολιτιστική Ομοσπονδία Αμερικής και τον κ. Ν. Μπάρδη, τον διευθυντή του Μουσείου κ. Vescera και τον καθηγητή κ. Γερολυμάτο γιατί προωθεί τον ελληνικό πολιτισμό.

Τέλος ο Πρόξενος της Ελλάδας στο Βανκούβερ κ. Ιωάννου προσέφερε στο Μουσείου του Βανκούβερ, στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Κεφαλλήνων και Ιθακησίων ΟΔΥΣΣΕΥΣ και στον δρ. Α. Γερολυμάτο αναμνηστικές κασετίνες με το γραμματόσημο de Fuca.

Ευρυδίκη Λειβαδά