Ο ΟΗΕ ορίζει την ερημοποίηση ως την υποβάθμιση της γης, στις ξηρές, ημίξηρες και ύφυγρες περιοχές, ως αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Η ερημοποίηση ή απερήμωση (desertification) είναι με απλά λόγια η απώλεια του εδάφους το οποίο αποτελεί τη βάση για τη διατροφή των ανθρώπινων κοινωνιών σε συνδυασμό με τους υδάτινους πόρους και κατά συνέπεια για τη ζωή στο χερσαίο χώρο.
Κάθε χρόνο, στον πλανήτη μας, χάνονται δισεκατομμύρια τόνοι γόνιμου εδάφους ενώ λίγες είναι οι περιπτώσεις ανάκτησης του. Οι αιτίες, εκτός από την κλιματική αλλαγή είναι οι βλαπτικές ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η κακές γεωργικές πρακτικές, η υπερβόσκηση, η διάσπαρτη δόμηση, η αποψίλωση των δασών, οι πυρκαγιές, η διάβρωση του εδάφους η υφαλμύρωση των υδροφορεων κ.ά.
Στη Μεσόγειο και την Ελλάδα ειδικότερα, το φαινόμενα αυτά είναι ιδιαίτερα έντονα με αποτέλεσμα πάνω από το ένα τρίτο της έκτασης της χώρα μας να βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης με ότι αυτό συνεπάγεται για την βιώσιμη ανάπτυξη και το περιβάλλον.
Η δράση για την καταπολέμηση της ερημοποίησης είναι το αντικείμενο διεθνούς σύμβασης την οποία είχε υπογράψει και είχε επικυρώσει (1997) η χώρα μας αναλαμβάνοντας την υποχρέωση -όπως και οι άλλες χώρες – για την εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου δράσης.
Το θέμα της εφετινής Παγκόσμιας Ημέρας για την καταπολέμηση της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας είναι: «Τροφή. Διατροφή. Ίνες – Η σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης και Γης» (Food. Feed.Fibre. – the links between consumption and land). Για τη νησιωτική γεωργία, το θέμα αυτό αποτελεί αποτελεί μια πρόκληση στην εποχή της πανδημίας και της δραματικής αλλαγής των συνθηκών ζωής και παραγωγής.
Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) έχει επισημάνει και στο παρελθόν την ανάγκη εγρήγορσης για το σοβαρό θέμα της ερημοποίησης ειδικά στις ορεινές ζώνες των νησιών μας και έχει διανείμει σχετικό ενημερωτικά έντυπα. Θεωρούμε ότι αποτελεί υποχρέωση όλων των δημόσιων και κοινωνικών φορέων αλλά και των ιδιωτικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών, να εφαρμόσουν τα μέτρα αποτροπής του καταστροφικού φαινομένου προτού να είναι πολύ αργά.
Για το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης
Ηλίας Μπεριάτος
