Τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα γίνεται λόγος για την ψυχική νόσο.

Τι είναι όμως αυτή η περιβόητη ψυχική νόσος?

Η ιατρική χαρακτηριζει ψυχικά νοσούντες όλους όσους παύουν να είναι λειτουργικοί στην καθημερινότητα τους εξαιτίας νοσημάτων που αφορούν την ψυχική σφαίρα.

Τα πιο συχνά απο αυτά τα νοσήματα είναι η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή(μανιοκατάθλιψη), η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η σχιζοφρένεια  και οι ποικίλες νευρώσεις και φοβίες.

Το παρόν άρθρο δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει τον ρόλο του ψυχιάτρου, ούτε να ερμηνεύσει την ψυχική νόσο.

Απλά να θίξει ορισμένα παράδοξα της ψυχικής νόσου και του τρόπου που η σύγχρονη κοινωνία την αντιμετωπίζει.

Οι άνθρωποι που ταλανίζονται απο ασθένειες της ψυχής αποτελούσαν πάντα ένα μεγάλο ερωτηματικό.

Τις περισσότερες φορές ζούσαν στο  περιθώριο, αποκλεισμένοι και στιγματισμένοι από τους υπόλοιπους.

Ιδρυματοποιημένοι σε άσυλα και ψυχιατρεία με μάλλον κακές έως χείριστες υγειονομικές παροχές.

Πίσω απο κλειστές πόρτες και παράθυρα οι οικογένειές τους προσπαθούσαν να περιχαρακώσουν το πρόβλημα και την συνεπακόλουθη δυστυχία που αυτό έφερνε μαζί του.

Η ιατρική φροντίδα του καταθλιπτικού ή του σχιζοφρενή τις προηγούμενες δεκαετίες σχεδόν ανύπαρκτη…..αφενός λόγω των ελλειπών γνώσεων της επιστημονικής κοινότητας και αφετέρου λόγω της άρνησης για ιατρική βοήθεια.

Ο ψυχοπαθής πρέπει να παραμείνει έγκλειστος γιατί ο γείτονας δεν πρέπει να το μάθει, ο δάσκαλος δεν πρέπει να γνωρίζει και οι φίλοι πρέπει να μείνουν μακριά.

Ο συνδυασμός λοιπόν ανεπαρκούς εως μηδενικής ιατρικής υποστήριξης και κοινωνικού εκφοβισμού οδηγούσε τους περισότερους ψυχοπαθείς σε άσυλα και ψυχιατρικά ιδρύματα χειρίστης ποιότητας, όπου και ξεχνιόντουσαν μόνοι και αβοήθητοι.

Σήμερα τα πράγματα έχουν σαφώς αλλάξει προς το καλύτερο.

Η ψυχιατρική είναι πλέον μία από τις σπουδαιότερες ειδικότητες και η φαρμακοβιομηχανία δρώντας υποστηρικτικά, έχει πραγματοποιήσει άλματα προόδου.

Οι νευροεπιστήμονες, οι βιοχημικοί και άλλοι μελετητές του ανθρώπινου εγκεφάλου, μας βοήθησαν ώστε να κατανοήσουμε την παθοφυσιολογία των ψυχικών νοσημάτων.

Από την κατανόηση περάσαμε στην παρασκευή φαρμάκων και έτσι μπορούμε σήμερα να υπερηφανευόμαστε ότι έχουμε θεραπεύσει τις περισσότερες από τις ψυχικές νόσους.

Ως εδώ όλα ωραία!

Είναι όμως έτσι?

Δυστυχώς ενώ η επιστημονική κοινότητα έκανε ότι  έπρεπε, δηλαδή κατανόησε και έλεγξε φαρμακευτικά την ψυχικη νόσο, η κοινωνία δυστυχώς εξακολουθεί να υστερεί.

Ο ψυχικά πάσχων παραμένει σχετικά στιγματισμένος και με σαφώς λιγότερες ευκαιρίες προσαρμογής στον ευρύτερο κοινωνικό του περίγυρο.

Μπορεί να μην ζει κλειδαμπαρωμένος μέσα σ’ ένα σπίτι ζει όμως μια ζωή με αμπάρες στην ψυχή του, αφου δύσκολα θα κάνει φίλους, παρέες, θα βρει αξιοπρεπή δουλειά ή θα δημιουργγσει μια ερωτική σχέση.

Η ερώτηση είναι γιατί???.

Αφού με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ο ψυχικά ασθενής είναι απόλυτα λειτουργικός, γιατί δεν έχει ίσες ευκαιρίες με τους άλλους?.

Η απάντηση δεν είναι εύκολη.

Όλες αυτές οι δεκαετίες παραπληροφόρησης, σκοταδισμού, άγνοιας, δεισιδεμονιών και αναπαραγωγής γελοίων πρωτοτύπων(θυμηθείτε πως παρουσιάζονται οι ψυχασθενείς στις ταινίες του παλιού κινηματογράφου, άλλοτε ως Ναπολέοντες, άλλοτε ως κόκκορες, άλλοτε με φτερα και πούπουλα και χιλιάδες τικ συνοδευόμενα απο ακατάληπτα λόγια) έχουν ριζώσει βαθιά στο υποσυνείδητο της σύγχρονης κατά τ’άλλα νεοελληνικής κοινωνίας.

Σήμερα πολύ πιο εύκολα αποδεχόμαστε αυτούς που έχουν καλύψει όλο το σώμα τους με τατουάζ ή έχουν 50 σκουλαρίκια ή κυκλοφορούν με ροζ μαλλιά παρά εκείνον που θα τολμήσει να πει ότι τον παρακολουθεί ψυχίατρος.

Η ψυχική νόσος δεν είναι κολλητική!

Μπορεί να χτυπήσει την πόρτα του καθένα από εμάς.

Δεν πρέπει να την φοβόμαστε και κυρίως δεν πρέπει να διστάζουμε να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια εάν αντιληφθούμε ότι κάτι δεν πάει καλά.

Η ψυχικη νόσος ξέρει δυστυχώς να καμουφλάρετε άψογα.

Δεν κάνει πυρετό, δεν προκαλεί σωματικό πόνο, δεν εμφανίζεται με εξανθήματα, δεν κάνει εμφανή την ύπαρξη της.

Δρά υπογείως, κατατρώει το θυμικό και τελικά σε οδηγεί στην κατάρρευση.

Παύεις να είσαι λειτουργικός και γίνεσαι ένα κακέκτυπο του παλιού εαυτού σου.

Μην διστάσεις λοιπόν ούτε στιγμή να καταφύγεις στους ειδικούς.

Γιατί όταν έχεις πνευμονία ή ουρολοίμωξη παίρνεις με ανακούφιση το αντιβιοτικό, αλλά όταν πάσχεις από κατάθλιψη αρνείσαι να πάρεις  το αντικαταθλιπτικό?.

Μην αφήνεις τις κοινωνικές χαζοσυμβάσεις να σου χαλάσουν την ζωή.

Εσύ θα βασανίζεσαι άδικα μες την δίνη της ψυχασθένειας κι όχι ο κριτής γείτονας που σε κοιτάει υποτιμητικά.

Μην φοβάσαι την ψυχική νόσο.

Αποδέξου την, θεραπευσέ την και συνέχισε απρόσκοπτα την ζωή σου.

Υ.Γ1 Οι ψυχίατροι λένε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μιά σούπα από αμέτρητες ουσίες(ντοπαμίνη, σεροτονίνη κ.α).Αν λοιπόν η σούπα είναι ανάλατη(λείπει π.χ ντοπαμίνη) γιατί να ντρέπεσαι να προσθέσεις αλάτι?

Υ.Γ2 Αφορμή για το άρθρο οι δεκάδες ασθενείς που βλέπω στο ιατρείο μου με ψυχοσωματικά συμπτώματα και σθεναρή άρνηση προσφυγής στους κατάλληλους θεραπευτές.

Μαρκάτος Αναστάσιος

Ακτινολόγος