Eνας αυστηρός πολίτης θα έλεγε ότι ένας εκπρόσωπος της οικογενειοκρατίας, ο Κώστας Μπακογιάννης, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τον Δήμο Αθηναίων, δηλαδή για το δεύτερο πιο διακοσμητικό αξίωμα μετά την Προεδρία της Δημοκρατίας. Oμως, ένας μετριοπαθής παρατηρητής θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι ένας πολιτικός σαράντα ετών που πρεσβεύει ένα διαφορετικό ήθος και ύφος εξουσίας, έπειτα από εννέα δημιουργικά χρόνια στην Αυτοδιοίκηση –τέσσερα στον Δήμο Καρπενησίου και πέντε στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας– αποφάσισε να επιστρατεύσει την πείρα και τη γνώση που αποκόμισε για να προτείνει και να εφαρμόσει ρηξικέλευθες λύσεις στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας.

Ποιες είναι αυτές οι λύσεις; Ας αναφέρουμε ενδεικτικά δύο: Από τη μια πλευρά θα προωθήσει τη μετατροπή του ιστορικού κτιρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη σε Μουσείο και από την άλλη θα δημιουργήσει κλειστούς χώρους ελεγχόμενης και εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών. Ευλόγως θα αναρωτηθεί κανείς: Μα μπορούν να γίνουν αυτά στην Αθήνα; Οι αντιδράσεις από όλες τις πλευρές θα είναι σφοδρές και εκκωφαντικές. Γνωρίζει ο υποψήφιος το πραγματικό βάθος των αντιστάσεων στις αλλαγές; Είναι έτοιμος για τόσο μεγάλες συγκρούσεις; Οι απαισιόδοξοι, έχοντας πικρή εμπειρία από προηγούμενους δημάρχους με μεγάλα όνειρα, προεξοφλούν ότι εάν κατορθώσει να εκλεγεί, θα διαπιστώσει σύντομα ότι η μεταρρυθμιστική ορμή του θα περιοριστεί δραστικά από τους παντοδύναμους νόμους της ελληνικής στασιμότητας. Ο ίδιος, όμως, έχει αντίθετη άποψη και δεσμεύεται ότι θα ρίξει γροθιά στο μαχαίρι.

– Σας καταλογίζουν ότι είστε εκπρόσωπος της οικογενειοκρατίας…
– Ναι, το ακούω. Ξέρετε όμως κάτι; Το να περιορίζεται η κριτική στο πρόσωπό μου, στην καταγωγή μου, είναι και φτηνό και προσβλητικό απέναντι στις εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που με έχουν εμπιστευθεί όλα αυτά τα χρόνια να τους υπηρετήσω. Να τα λέγαμε αυτά τον πρώτο χρόνο στο Καρπενήσι, το καταλαβαίνω. Επειτα από 9 χρόνια συστηματικής δουλειάς στην Αυτοδιοίκηση, όμως, οι πολίτες γνωρίζουν ποιος είμαι. Τώρα, έχω την ικανοποίηση να μπορώ να απαντήσω: Ελάτε μια βόλτα πάνω για να ακούσετε και κυρίως να δείτε τα θετικά και τα αρνητικά μου. Τα σκουπίδια στο Καρπενήσι δεν τα μάζεψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και τα έργα στη Στερεά δεν τα έκανε η Ντόρα. Σε ό,τι με αφορά, διεκδικώ την εμπιστοσύνη των πολιτών. Δεν διεκδικώ διορισμό. Και σε κάθε περίπτωση θέλω να πιστεύω πως με το έργο που έχει καταγραφεί όλα αυτά τα χρόνια, όποιος κι αν ήταν πρόεδρος της Ν.Δ. θα έβλεπε μάλλον θετικά την υποψηφιότητά μου. Κανείς δεν προκύπτει από παρθενογένεση. Oλοι έχουμε τη διαδρομή μας με τα συν και τα πλην μας και τελικά κρινόμαστε από αυτήν.

Το έργο

Είναι αλήθεια ότι η Ν.Δ. δεν έχει πολλά στελέχη με την απήχηση του Κώστα Μπακογιάννη. Στις περιφερειακές εκλογές του 2014 κέρδισε την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, μια Περιφέρεια με παραδοσιακή κεντροαριστερή πλειοψηφία, με 56,06% στον δεύτερο γύρο. Είχε προηγηθεί μια πυκνή τετραετία στον Δήμο Καρπενησίου. Η ανάπλαση της πόλης βραβεύθηκε σε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό στη Νότιο Κορέα. Στη Στερεά Ελλάδα –που με τις αποφάσεις του έγινε η πρώτη «έξυπνη Περιφέρεια» στην Ελλάδα μέσα από την υλοποίηση εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης– καταπιάστηκε με άλυτα και χρόνια προβλήματα.
Προώθησε τη σύνδεση των πόλεων με το φυσικό αέριο. Εργάστηκε για τη διαμόρφωση σχεδίου αναμόρφωσης του ποταμού Ασωπού εξασφαλίζοντας τη συμφωνία όλων των εμπλεκομένων και χρηματοδότηση 250 εκατ. ευρώ. Δημιούργησε την πρότυπη δομή «Γέφυρα» που καλύπτει τα κενά του κοινωνικού κράτους με τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας, των ευρωπαϊκών ταμείων, των ιδιωτών και του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Η «Γέφυρα» έχει αναγνωριστεί από την Κομισιόν και τη Διεθνή Τράπεζα ως δομή-πρότυπο στο πεδίο της δημόσιας πολιτικής. Ο κ. Μπακογιάννης υποστηρίζει ότι η ικανότητά του να διαλέγεται και να συνεννοείται με όλους δεν είναι «δημόσιες σχέσεις», αλλά πολιτική πράξη που οδηγεί σε αποτελέσματα, ενώ ταυτόχρονα θεωρεί αναληθή και άδικη την κριτική ότι «αποφεύγει τις συγκρούσεις».

– Δεν έχετε απασχολήσει ποτέ την επικαιρότητα με τις συγκρούσεις σας. Μήπως γιατί τις αποφεύγετε συστηματικά;
– Δεν έχετε καλή πληροφόρηση. Αντιθέτως, επιλέγω να ασχολούμαι με τα δύσκολα ζητήματα. Επιμένω πάντα στην αναμέτρηση με τα προβλήματα και όχι με τους αντιπάλους μου. Αυτή είναι η φύση και η διαφορά της Αυτοδιοίκησης. Τα σκουπίδια άλλωστε δεν έχουν ούτε ιδεολογία ούτε πολιτικό χρώμα. Συγκρούομαι έχοντας θέσεις συγκεκριμένες, αλλά φροντίζω να καθιστώ σαφές ότι η σύγκρουση δεν είναι προσωπική με τον απέναντι εμπλεκόμενο, αλλά είναι μια αντιπαράθεση όλων μας με το ίδιο το πρόβλημα. Και αναγνωρίζω ότι ο απέναντι μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει στην επίλυση. Προσπαθώ να γίνονται όλοι συμμέτοχοι σε μια διαδικασία λύσης και όχι σε ένα παιχνίδι προσωπικής φιλονικίας. Πώς νομίζετε πως καταφέρναμε όλα αυτά τα χρόνια να περνάμε και τα πιο δύσκολα ζητήματα στο περιφερειακό μας συμβούλιο με τεράστιες πλειοψηφίες; Αλλωστε, βαθιά μέσα μου ξέρω, πως αν δεν πιστέψουμε στις μεγάλες αλλαγές οι περισσότεροι, αυτές δεν θα έρθουν ποτέ, διότι δεν θα έχουν γίνει κτήμα των πολιτών. Ζούμε σε δημοκρατία και αυτό είναι εκτός των άλλων και υποχρέωσή μας. Τέλος, αν νομίζετε ότι φτάσαμε ώς εδώ, είτε στο Καρπενήσι είτε στη Στερεά, χωρίς να συγκρουστούμε ποτέ, κάνετε λάθος. Αλλά δεν πρόκειται ποτέ να υποκύψω στο εύκολο και λαϊκιστικό «ή εμείς ή κανείς». Δεν διεκδικώ το αλάθητο του Πάπα. Το αφήνω με χαρά σε άλλους.

– Εκείνο που συζητείται είναι ότι θέλετε να τα έχετε καλά με όλους. Θέλετε να είστε αυτός που μπορεί να βρεθεί στο ίδιο τραπέζι με όλους, από τον πρίγκιπα Νικόλαο, με τον οποίο συμφάγατε πρόσφατα στην «Αθηναϊκή Λέσχη», έως έναν αντιεξουσιαστή. Ετσι όμως δύσκολα μπορείτε να έχετε ένα σαφές στίγμα πεποιθήσεων.
– Μα γιατί τα μπλέκετε όλα; Μη συγχέουμε τις κοινωνικές συναναστροφές, όπως ένα γεύμα –και ας ταΐζουν τα κουτσομπολιά– με την αντίληψή μου για τα κοινά. Και επειδή είναι η δεύτερη φορά που με ρωτάτε περίπου το ίδιο, με κάνετε να σκέπτομαι πως εάν η αναζήτηση επιβεβλημένων συναινέσεων για την επίλυση μεγάλων προβλημάτων μεταφράζεται ως φόβος συγκρούσεων, η παθογένεια του πολιτικού και δημοσιογραφικού συστήματος της χώρας είναι μεγαλύτερη από ό,τι πίστευα. Ξεκάθαρα, λοιπόν, σας απαντώ: Αυτή η λογική ανήκει σε μια άλλη εποχή. Τα κόκκινα, πράσινα και μπλε καφενεία έχουν τελειώσει εδώ και δεκαετίες. Επειδή διαφωνούμε, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συνυπάρχουμε. Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή. Υπάρχει πάντα δεύτερος γύρος. Ολοι θα ξανασυναντηθούμε κάπου. Μπορεί να συγκρουστώ, αλλά θα το κάνω πάντα μέσα σε ένα όριο. Εχω τη συνήθεια όταν μιλάω δημοσίως να μετράω τα λόγια μου και αρνούμαι να γίνω κάτι που δεν είμαι. Προφανώς, ο άνθρωπος είναι και προϊόν των συγκρούσεών του αλλά το θέμα είναι πώς χειρίζεσαι τις συγκρούσεις σου. Και κάτι ακόμα. Τις αντιπαραθέσεις σου τις ορίζεις εσύ. Δεν παρασύρεσαι. Ορίζεις εσύ το πεδίο της μάχης. Δεν πέφτεις στην παγίδα των συγκρούσεων που επιλέγουν άλλοι. Ούτε τις χρησιμοποιείς ως άλλοθι ή δικαιολογίες για να μην πετυχαίνεις αποτελέσματα. Επιλέγω τις μάχες μου και ταυτόχρονα επιμένω σε έναν πολιτικό πολιτισμό.

«Ναι» στους χώρους ελεγχόμενης χρήσης ναρκωτικών

Είναι γνωστό ότι ο δήμαρχος της πρωτεύουσας δεν έχει αρμοδιότητες στους κρίσιμους τομείς για την πόλη. «Είναι αλήθεια ότι το κράτος στερεί από τον Δήμο Αθηναίων κλασικές αρμοδιότητες», λέει ο κ. Μπακογιάννης. «Υπάρχουν δρόμοι στην Αθήνα όπου το πεζοδρόμιο και τα φρεάτια ανήκουν στον Δήμο, το οδόστρωμα στην Περιφέρεια και οι υπόγειες διαβάσεις στο υπουργείο Δημοσίων Εργων. Επίσης, η κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει την ανώνυμη εταιρεία “Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.” η οποία υποκαθιστά τον δήμο μέσα στην πόλη».

– Είναι το αξίωμα του δημάρχου Αθηναίων σχεδόν τόσο διακοσμητικό όσο και του Προέδρου της Δημοκρατίας;
– Ο δήμαρχος κρίνεται κάθε μέρα, μεταξύ των άλλων, από τα σκουπίδια μέχρι τις παιδικές χαρές και από τις πλατείες μέχρι τα σχολεία και εσείς τον συγκρίνετε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Αυτό είναι διαστρεβλωτικό. Δηλαδή αν κάτι δεν αφορά π.χ. το Κυπριακό δεν σας ενδιαφέρει; Η καθημερινή σας πραγματικότητά δεν σας συγκινεί; Ποια είναι η αλήθεια: Υπάρχουν θεσμικές μάχες που πρέπει να δώσουμε με το «καλημέρα». Oταν ανακοινωθούν όλοι οι υποψήφιοι θα στείλω μια επίσημη επιστολή σε όλους, ζητώντας να συμφωνήσουμε οι πάντες σε συγκεκριμένες θέσεις. Παράδειγμα; Oτι ο δήμος πρέπει να έχει την ευθύνη του Πεδίου του Αρεως. Ή ότι ο δήμος πρέπει να έχει την ευθύνη για τα έργα μέσα στην πόλη. Αυτό θα σημαίνει ότι στις εκλογές οι πολίτες της Αθήνας, όποιο υποψήφιο κι αν ψηφίσουν, θα απαιτήσουν να πάρουν την πόλη τους στα χέρια τους. Είναι εξίσου αλήθεια, όμως, πως υπάρχουν ήδη πολλές αρμοδιότητες που δεν ασκούνται επαρκώς. Η ανακύκλωση δεν ξεπερνά το 10%. Οι τοίχοι δεν καθαρίζονται από τα γκράφιτι. Τα πεζοδρόμια πλένονται σπάνια, μόνο με νερό και όχι με το κατάλληλο απορρυπαντικό. Ο φωτισμός είναι ανεπαρκής. Και πολλά άλλα που συνιστούν τον πολιτισμό της καθημερινότητάς μας και είναι αποκλειστικά δουλειά του δήμου.

– Θα βρεθείτε μπροστά σε λακκούβες στους δρόμους που δεν θα μπορέσετε να κλείσετε γιατί δεν θα έχετε την αρμοδιότητα.
– Κάνετε λάθος. Εγώ θα την κλείσω τη λακκούβα κι ας μην έχω την αρμοδιότητα. Κι ας έρθουν να την ανοίξουν. Θα αλλάξω τη λάμπα σε μια παιδική χαρά κι ας μην έχω την αρμοδιότητα. Κι ας έρθουν να τη βγάλουν. Παλιά μου τέχνη κόσκινο.

– Θα γίνετε δήμαρχος-ακτιβιστής;
– Θα κάνω ό,τι χρειαστεί για να κάνω τη δουλειά μου. Oπως έκανα και στην Περιφέρεια και στο Καρπενήσι. Ο Δήμος Αθηναίων πρέπει να λειτουργήσει όχι μόνο ακτιβιστικά, αλλά ακόμα και πειρατικά. Ο δήμαρχος είναι παντού και για τα πάντα. Γιατί έχει την ηθική και πολιτική ευθύνη κι ας μην έχει την αρμοδιότητα. Γιατί πρέπει να είναι υπόλογος για όλα.

– Τι μπορεί να κάνει ένας δήμαρχος όταν το δημοτικό συμβούλιο θα συγκροτηθεί με τον νόμο της απλής αναλογικής που ουσιαστικά θεσμοθετήθηκε για να μπορούν οι μειοψηφίες να επιβάλλονται, να χειραγωγούν και να παρεμποδίζουν το έργο της πλειοψηφίας;
– Hμουν αντίθετος με την απλή αναλογική στους δήμους. Oμως, θεσμοθετήθηκε. Τι θα κάνουμε εμείς στην Αθήνα; Θα παρουσιάσουμε ένα κοστολογημένο επιχειρησιακό σχέδιο ζητώντας να εγκριθεί από τους πολίτες στις εκλογές. Με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία ώστε να έχουμε ισχυρή νομιμοποίηση. Και εάν κερδίσουμε να το καταθέσουμε αυτούσιο στο πρώτο δημοτικό συμβούλιο. Χωρίς τις γνωστές δικαιολογίες και συνηθισμένες καθυστερήσεις. Παράλληλα, οι έννοιες της συνεννόησης, της συνεργασίας και της συναίνεσης υπάρχουν βαθιά μέσα μου. Είμαι φανατικά υπέρ του διαλόγου. Oταν υπάρχει καλόπιστη διάθεση από όλες τις πλευρές μπορούμε να πετύχουμε κοινούς στόχους, αρκεί να κρατηθούμε μακριά από μικροπολιτικές ή μικροκομματικές ατζέντες.

– Πώς θα αντιμετωπίσετε την άναρχη εγκατάσταση εξαθλιωμένων προσφύγων και μεταναστών και την ανεμπόδιστη εξάπλωση της χρήσης ναρκωτικών σε δημόσιους χώρους;
– Eχουμε συγκεκριμένο σχέδιο για το ζήτημα των ναρκωτικών, το οποίο θα αναλύσουμε πολύ τους επόμενους μήνες αλλά μεταξύ άλλων πιστεύω στη δημιουργία κλειστών χώρων ελεγχόμενης και εποπτευόμενης χρήσης. Θα προστατευθούν οι χρήστες και θα καθοδηγηθούν προς την απεξάρτηση για να ξανακερδίσουν τις ζωές τους και ταυτόχρονα θα συμβάλουμε στην ασφάλεια στον δημόσιο χώρο. Το μεταναστευτικό και το προσφυγικό είναι ένα τεράστιο ζήτημα που δεν μπορεί να απαντηθεί σε 20 λέξεις. Θέλουμε μια πόλη φιλόξενη, που δεν θα περιθωριοποιεί τους μετανάστες ή τους πρόσφυγες, αλλά με εφαρμογή των νόμων και με κανόνες. Απαιτούνται δομές, υποδομές, πόροι και κυρίως ένα συνολικό σχέδιο.

– Θα μπείτε στο γκέτο Εξαρχείων;
– Γιατί να μην μπω; Στο μυαλό μου δεν μπορούν να υπάρχουν γκέτο στον Δήμο Αθηναίων εκτός αν θέλουμε δήμαρχο περιορισμένης ευθύνης.

– Υπάρχουν πολλά γκέτο στην Αθήνα – στα Εξάρχεια και σε ολόκληρες γειτονιές του ιστορικού κέντρου και των δυτικών διαμερισμάτων. Γι’ αυτό η Αθήνα εγκαταλείπεται από τους κατοίκους της που μετακινούνται σε άλλους δήμους της Αττικής ή σε άλλες χώρες.
–Η Αθήνα όντως έχει εγκαταλειφθεί από τον έναν στους πέντε δημότες της τα τελευταία χρόνια. Ενας λόγος παραπάνω για να αναλάβουμε δράση σε κάθε γειτονιά για κάθε γειτονιά. Αλλά θα αναφέρω μία κεντρική δράση. Μπορούμε χωρίς ιδιαίτερα κεφάλαια να συνενώσουμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το ιστορικό κτίριο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το ανακαινισμένο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» της Πατησίων σε μια όαση πολιτισμού στο κέντρο της Αθήνας. Αναφέρομαι στην επέκταση του Μουσείου στο Μετσόβιο, όπου σήμερα στεγάζεται η Αρχιτεκτονική…

– Δεν στεγάζεται μόνο η Αρχιτεκτονική. Στεγάζεται και το «στρατηγείο» των οργανωμένων αναρχικών. Το Πολυτεχνείο είναι η καρδιά του κρατιδίου των Εξαρχείων.
– Κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσουμε πως δεν μπορεί να είμαστε όμηροι των λίγων και των ακραίων. Και ας φωνάζουν και ας τα σπάνε. Το Πολυτεχνείο είναι η καρδιά της Αθήνας. Τελεία και παύλα. Θα ανοίξουμε διάλογο με τις πρυτανικές αρχές και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και θα αναδείξουμε την ιστορικότητα του κτιρίου που συνδέεται και με την εξέγερση του 1973. Ας αναλάβει επιτέλους ο καθένας μας τις ευθύνες του. Η παρέμβαση αυτή θα έχει τεράστιο όφελος για τη δημόσια ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη.

– Αυτό δεν γίνεται με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
– Ειλικρινά, δεν έχετε κουραστεί να λέτε «δεν γίνεται»; Η συμφιλίωση με τη στασιμότητα ισοδυναμεί με παραίτηση. Να φύγουμε όλοι από την πόλη; Προφανώς δεν είναι εύκολο αλλά πρέπει να δώσουμε αυτή τη μάχη όλοι μαζί αν θέλουμε να έχουμε αστική αναζωογόνηση. Αν το πετύχουμε, δεν θα αναζωογονήσουμε μόνο όλη την περιοχή, αλλά όλη την Αθήνα. Κι όταν αναζωογονείς την Αθήνα αναζωογονείς την Ελλάδα.