Αναγκάζομαι να κάνω αυτήν την προσθήκη στο ανωτέρω πόνημά μου(1) επειδή, κατά την ομιλία μου για τον Ριζοσπάστη που έγινε στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη στο Αργοστόλι, την Κυριακή, 27 Αυγούστου 2017, μετά από πρόσκληση της εφημερίδας «Τα Φραγκάτα», ο κ. Νίκος Γαρμπής με απεκάλεσε απόγονο του Ριζοσπάστη, και ως εκ τούτου έδωσε έναυσμα ώστε:
– την επομένη, Δευτέρα 28 Αυγούστου και ώρα 10:08 να λάβω προσβλητικό, ειρωνικό και με χασκογελάκια τηλεφώνημα από την κ. Καίτη Καπάτου η οποία, δίκην γενεαλόγου, μεταξύ άλλων, μου είπε πως οι άρχοντες Λειβαδά γράφονται με -ει- και όχι με –ι- που γράφεται η οικογένεια του πατέρα μου που «ήρθε από μακριά» και δεν κατάγεται από τον Αγκώνα –προφανώς το διόρθωσε κατά την επιστολή της 5/9/2017 σελ. 3 στον Ημερήσιο με τίτλο «Η αλήθεια για τον Γερ. Λειβαδά»-, κι ότι η δική της οικογένεια έχει στην ιδιοκτησία το δακτυλίδι με το οικόσημο των Λειβαδά.
Απαντώ
Για λόγους καθαρά προσωπικούς μου δεν έχω ερευνήσει καθόλου τα του δικού μου κλάδου Λειβαδά (θα το κάνω αφού και όταν εγώ αποφασίσω). Για την ιστορία καταθέτω πως το 1981 προχώρησα σε πρώτα βήματα αλλαγής του επωνύμου μου καθώς θεωρούσα –και θεωρώ αναμφίβολα- πως την ανατροφή μου την οφείλω στην οικογένεια της μητέρας μου Μαρίας Μοντεσάντου και δεν οφείλω στους Λειβαδά τίποτα απολύτως. (Ήδη και οι δυο θυγατέρες μου φέρουν επισήμως ως δεύτερο επώνυμο από το 1998 το Μοντεσάντου για να τιμήσουν την οικογένεια). Την υλοποίηση της απόφασής μου για αλλαγή του επωνύμου μου σταμάτησε η, από την πλευρά της μάνας μου, νόνα μου, Ευρυδίκη Δρόσου Μοντεσάντου, γένους εκ μητρός Περιστιάνου Γκιντιλίνη (όλα αυτά τα γράφω και παρακαλώ να καταμετρηθούν … οικόσημα –για όσους μετρούν την αξία του ανθρώπου με αυτά και εμμένουν σε αυτήν την νοοτροπία). Η οποία νόνα μου, δεν ήταν φυσικά καμμιά κυριούλα της γειτονιάς, αλλά αρσακειάδα (όπως και η μητέρα μου), πτυχιούχος και της Φιλοσοφικής, σπουδαία εκπαιδευτικός –έχει αφήσει λαμπρή ιστορία στο Αργοστόλι και όπου αλλού δίδαξε-, που στο σαλόνι της, κάθε Πέμπτη και επί πολλά συνεχή χρόνια διοργανώνονταν λογοτεχνικά σουαρέ όπου συμμετείχαν αξιόλογες προσωπικότητες του πνευματικού κόσμου του Αργοστολίου και που είχα την ευ τύχη να την έχω προσωπική παιδαγωγό για 25 συναπτά έτη. Αυτή λοιπόν η νόνα, που όταν την νευρίαζα με αποκαλούσε «εγγονιά του Ρεβολουτσιόνε», με εμπόδισε να αλλάξω το επώνυμό μου λέγοντάς μου πώς κάποτε θα είμαι υπερήφανη για αυτό. Ποτέ δεν την ρώτησα το γιατί, καθώς το θέμα με ενοχλούσε πολύ.
Ξέρω πως μετά το διαζύγιο των γονιών μου έμειναν στο σπίτι κάποια πράγματα από τον πατέρα μου που δεν είχαν καμμιά σχέση με το επάγγελμα ούτε το δικό του, ούτε του πατέρα του.
- Έγγραφο επίσημο της Ένωσης των Επτανήσων και φωτογραφικό υλικό (αυτά τα παρέδωσα με κάθε νόμιμο, έγγραφο κι επίσημο τρόπο στις 25 Ιουνίου 2014 –κρατώ για όλα αποδεικτικά στοιχεία)
- Σειρά εφημερίδων που αναφέρονται στα θέματα της Ένωσης και καλύπτουν σποραδικά την μακρά περίοδο από το 1815 έως και το 1864 (κι αυτά σκέφτομαι να τα παραδώσω)
- Βιβλία νομικά του 19ου αι. και άλλα πολιτικά, κυρίως των συνεδριάσεων της Ιονίου Βουλής, ματογυάλια, καθώς και διάφορα αντικείμενα γραφείου (η πρώτη μου θυγατέρα, ως νομικός, μου ζήτησε να τα κρατήσω, γεγονός που έπραξα).
Ξέρω πως το όνομα του πατέρα μου ήταν Γεράσιμος και πως είχε έναν αδελφό Παναγή, παιδιά του Ανδρέα Λειβαδά από τον Αγκώνα και της Ιουλίας Βρεττού από τα Ταρκασάτα Πυλάρου. Πως όλα σχεδόν τα μέλη της οικογένειας ήταν αγνοί αγωνιστές, η δε Ιουλία έκανε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο καθώς, κατά τα μακρά και δύσκολα χρόνια της Κεφαλλονιάς, προσέφερε τρόφιμα σε αναξιοπαθούντες γιατί είχε η ίδια μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Τον Παναγή τον δολοφόνησε η χούντα το 1968 και ο πατέρας μου έφυγε στον Καναδά. (Σημειώνω πως ιστορικά γεγονότα δράσεων κυρίως του Παναγή αναφέρει ο δρ. Σπύρος Λουκάτος στην τρίτομη Ιστορία του, και πως με κάλεσαν από την Ένωση των Αντιστασιακών στην Κεφαλλονιά και μου έδωσαν μετάλλια τιμώντας τους, τα οποία και έχω. Επίσης η εκπαιδευτικός Μαριάνθη Αννίνου, ενεργότατο μέλος της ως άνω Ένωσης, μου δώρισε το βιβλίο της Βαρβάρας Λιβαδά, λέγοντάς μου πως εγώ πρέπει να το έχω αυτό. Και το έχω). Ο τάφος αυτών των Λειβαδά είναι στο κοιμητήριο του Δραπάνου κοντά και απέναντι από τον τάφο του ριζοσπάστη και της συζύγου του.
Ας σημειωθεί πως είμαστε μικρή κοινωνία και γνωρίζει πάρα πολύ καλά ο ένας τον άλλο και πως με σεβασμό προς την οικογένειά Μοντεσάντου, στις αφιερώσεις όλων των βιβλίων μου αναφέρω μόνον την μάνα και την νόνα μου, ευγνωμονώντας, και τιμώντας την μνήμη τους. Τα τελευταία χρόνια με έχουν βρει ορισμένοι Λειβαδά (ανάμεσά τους και τέσσερις Γεράσιμοι εντός και εκτός Ελλάδος ήτοι Αίγυπτο, Ιταλία, Αμερική), μου έχουν ζητήσει να ερευνήσω το θέμα της οικογένειάς και μου έχουν δώσει στοιχεία για τον δικό τους κλάδο. Χωρίς να θέλω να αναφέρω όνομα –επειδή πρόκειται για σημαντικό πρόσωπο- μου έδωσε στοιχεία για δική του συγγένεια με τον ριζοσπάστη. Τόσο αυτός, όσο και η μαρτυρία της κ. Καίτης Καπάτου αντικρούουν το, ως φαίνεται, μη ερευνημένο σε βάθος, συμπέρασμα του κ. Ν. Μαραγκάκη πως γεννήθηκε –ενν. από τον κλάδο του ριζοσπάστη- μόνον ένα εγγόνι με το επώνυμο Λιβαδάς (2). Το «δεν αναφέρονται παιδιά του (ενν. Ανδρέα)», το «το πιθανότερο είναι ότι ήταν άγαμος» (ενν. ο Όθωνας) και το «απέκτησε (ενν. ο Παναγής) τον Γεράσιμο» (3), όλα αυτά χρίζουν έρευνας λεπτομερούς και προς κάθε κατεύθυνση.
Πάντως, κατά βάθος πρέπει να ευχαριστήσω την κ. Καίτη Καπάτου που μου έδωσε την ευκαιρία να καταγράψω όλα αυτά για τα οποία, πέραν των όποιων έγγραφων και οπτικών τεκμηρίων που φυλάσσω, υπάρχουν και πάρα πολλοί εν ζωή μάρτυρες. Εγώ δεν αμφισβήτησα τα της οικογένειάς της. Κι ούτε φυσικά τα περιουσιακά τους στοιχεία όπου κι αν βρίσκονται. Γιατί μου είναι απλώς, παντελώς αδιάφορα. Κι η οικογένειά της, κι η περιουσία της, κι ο κλάδος της. Κι όσο για το δακτυλίδι, αν είναι ένα που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και που το έχει αναρτήσει κάποιος από τον δικό της κλάδο Λειβαδά, θέλω να σημειώσω πως είναι εκπληκτική η ομοιότητά του με το έμβλημα που χρησιμοποιώ στο διαδικτυακό μέσο, στην «Εφημερίδα των Κεφαλλήνων» – π. Οδύσσεια –από το έτος 1999-, το οποίο είναι το έμβλημα των Φραγκισκανών Αδελφών και το μεσαιωνικό σύμβολο της Κεφαλλονιάς (σύμφωνα με τον σπουδαίο γενεαλόγο Παναγή Καγκελάρη), όπου έχω προσθέσει το σχεδίασμα της ακτογραμμής του νησιού κάτω δεξιά. Θα πρέπει όμως, όλοι οι Λειβαδά που αναζητούν οικόσημο, να είναι περήφανοι. Είτε δεν είναι από τον κλάδο του ριζοσπάστη, είτε είναι (άλλωστε δεν έχει καμμιά σημασία αυτό). Είναι Λειβαδά κι αυτό πρέπει να τους φτάνει. Γιατί, ως βυζαντινή γενιά, φέρουν με ιδιαίτερη τιμή, τον με κάποιο τρόπο σχεδιασμένο, δικέφαλο αετό. Κι αυτό, κατά την άποψή μου, μετρά ουσιαστικά.
Κι όσο για μένα, ευχαριστώ τον Θεό για αυτό που είμαι, για αυτό που με έκανε να είμαι.
Ευρυδίκη Λειβαδά
Υποσημειώσεις
(1) Πρόκειται για την αναλυτική –με παραπομπές- έγγραφη αποτύπωση της ομιλίας που –εν περιλήψει- έκανα στην Κοργιαλένειο με τίτλο: «Ο αλύγιστος πατήρ του Ριζοσπαστισμού Γεράσιμος Ανδρέου Λειβαδάς» και την οποία καταθέτω στην εφημερίδα «Τα Φραγκάτα».
(2) Ο.π. σελ. 302 (ενν. «Το αρχείο οικογένειας του Ριζοσπάστη Γερασίμου Λιβαδά – Πληροφορίες για την ζωή και την δράση του» (σελ. 287-315) στα Πρακτικά του Η΄ Πανιόνιου Συνεδρίου που έγινε στα Κύθηρα τον Μάϊο του 2006).
(3) Ο.π. σελ. 300.
