Τα τελευταία τέσσερα χρόνια η αγκαλιά και το άγγιγμα έχουν συνδεθεί στενά με τη μετάδοση του κορωνοϊού. Αποστάσεις, μέτρα ασφαλείας και απρόσωποι χαιρετισμοί. Ο φόβος της μετάδοσης επιδεινώνει την ουσιαστική ασθένεια της κοινωνίας μας, την αποξένωση. Άνθρωποι απομονωμένοι, κρυμμένοι στον μικρόκοσμό τους, βουλιάζουν στο άγχος της καθημερινότητάς τους. Απορροφημένοι πίσω από τις οθόνες, ανήμποροι να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους, τα “ποστάρουν” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αντίδοτο σε όλο αυτό αποτελεί η αγκαλιά. Η αγκαλιά έχει θεραπευτικές ιδιότητες απέναντι στην έλλειψη ανθρώπινης επαφής και στην αποξένωση. Έχει άμεση δράση και ενισχύει τους δεσμούς αγάπης. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσουμε τα συναισθήματά μας, πέρα από μια σφιχτή αγκαλιά. Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε τέσσερις αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, οκτώ αγκαλιές για να συντηρηθούμε και δώδεκα αγκαλιές για να αναπτυχθούμε, σύμφωνα με την Αμερικανίδα ερευνήτρια ψυχολόγο Dr. Virginia Satir.
Η αγκαλιά μάς ανακουφίζει ψυχικά, γιατί δημιουργεί το αίσθημα της ηρεμίας και της ασφάλειας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι καθημερινές και σφιχτές αγκαλιές απελευθερώνουν στο οργανισμό μας «την ορμόνη της αγάπης», την ωκυτοκίνη. Η ωκυτοκίνη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ορμόνες που υπάρχουν στον εγκέφαλό μας και είναι υπεύθυνη για την μείωση της κορτιζόνης, της ορμόνης που δημιουργεί το στρες. Βελτιώνει τη διάθεσή μας και δημιουργεί το αίσθημα της προστασίας και της ασφάλειας, ενώ όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα συντελεί στη δημιουργία σχέσεων αγάπης. Η αγκαλιά αποτελεί όπλο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τόσο ο άνθρωπος που τη δέχεται, όσο και ο άνθρωπος που την προσφέρει, προστατεύεται από την κατάθλιψη, το άγχος και την απελπισία. Ωστόσο, τα οφέλη της δε συμβάλλουν μόνο στην ψυχική υγεία. Σύμφωνα με μελέτες η αγκαλιά θωρακίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την ίδια την καρδιά, καθώς σταθεροποιεί τον καρδιακό παλμό. Συνεπώς, μια αγκαλιά την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα!
Το άγγιγμα και η αγκαλιά συγκαταλέγονται στη γλώσσα του σώματος. Μια γλώσσα που συμπληρώνει όσα κοινοποιούμε λεκτικά ή και υποδεικνύει όσα δεν μπορούμε να εκφράσουμε. Μια κίνηση μπορεί να κρύβει και να δηλώνει πολλά. Μια αγκαλιά, λοιπόν, μπορεί να σημαίνει «Σ’ αγαπώ», «Μου λείπεις», «Σε χρειάζομαι», «Συγνώμη», «Φοβάμαι». Η αγκαλιά παρέχει επικοινωνία, συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση και στην έκφραση των συναισθημάτων. Συσφίγγει τους ανθρώπινους δεσμούς, λειτουργεί επανορθωτικά στην περίπτωση παρεξηγήσεων και προάγει το αίσθημα της κατανόησης και της αποδοχής. Πόσο σημαντικό είναι να νιώσουμε ότι μας κατανοούν και μας αποδέχονται και παράλληλα απαραίτητο για να ενταχθούμε σε μια ομάδα ή ένα σύνολο! Φυσικά, η αγκαλιά και η αποδοχή δεν είναι απαραίτητα μόνο όταν τα λαμβάνουμε ή τα προσφέρουμε. Χρειάζεται και οι ίδιοι να αγκαλιάσουμε και να αποδεχτούμε τον εαυτό μας. Η αυταποδοχή προάγει την αυτοβελτίωση, το αίσθημα ευεξίας και πληρότητας, όπως και το αίσθημα ψυχικής και συναισθηματικής ισορροπίας και σταθερότητας.
Είναι απαραίτητο να επισημανθεί η ζωτική σημασία της αγκαλιάς στην ανάπτυξη, στην κοινωνικοποίηση και στην αυτοεκτίμηση του παιδιού. Πολύ συχνά ένας γονιός θα ακούσει από τον περίγυρό του τη φράση «μην αγκαλιάζεις το παιδί πολύ, γιατί θα το κακομάθεις». Δεν υπάρχουν όρια στις αγκαλιές! Αγκαλιάστε το παιδί σας απλόχερα! Η αγκαλιά αποτελεί για τα παιδιά μια φωλιά ηρεμίας και προστασίας, μια ένδειξη αληθινής αγάπης, στοργής και τρυφερότητας. Η αγκαλιά καλλιεργεί πρόσφορο έδαφος για να ανθίσουν οι ανθρώπινες σχέσεις, ο σεβασμός και η καλή επικοινωνία. Τα παιδιά έχουν ανάγκη αυτό το χάδι, το οποίο διασφαλίζει τη διαμόρφωση μιας δυνατής προσωπικότητας, ενισχύει την αυτοεκτίμηση και περιορίζει το φόβο κι την ανασφάλεια. Αυτή η ολιγόλεπτη στοργική πράξη αγάπης καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση του παιδιού και το μαθαίνει πώς να δημιουργεί στενές σχέσεις πραγματικής αγάπης. Αποβάλλει το στρες και το άγχος, ενώ παράλληλα συντελεί στη δημιουργία αισιόδοξων και θετικών σκέψεων.
Βέβαια, η αγκαλιά δεν έχει ηλικία! Όλοι έχουμε ανάγκη από μια ζεστή αγκαλιά. Και πολύ περισσότερο οι ηλικιωμένοι άνθρωποι. Συνήθως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ζουν μόνα τους, μακριά από την οικογένειά τους και τους δικούς τους ανθρώπους, γεγονός που τους δημιουργεί το αίσθημα της μοναξιάς και της απομόνωσης. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή και να ζουν εντελώς μόνοι τους, καθώς έχουν χάσει τον σύντροφο ή τον σύζυγό τους. Παίρνουμε αγκαλιά τη μητέρα μας και τον πατέρα μας, όπως, επίσης, και τα μικρά μέλη της οικογένειάς μας, αμελώντας ωστόσο τους παππούδες μας και τις γιαγιάδες μας, πιστεύοντας πως δεν το έχουν ανάγκη γιατί είναι «μεγάλοι». Ένα χάδι και μια αγκαλιά στους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας είναι πολύ σημαντικό, αν όχι απαραίτητο. Δεν αποτελεί για αυτούς μόνο έκφραση αγάπης, τούς αναζωογονεί, τούς δίνει χαρά και τούς ανακουφίζει.
Η ανάγκη του ανθρώπου για αγκαλιά και τα πολλαπλά της οφέλη έχει κινητοποιήσει τη δημιουργία δράσεων που παρέχουν αγκαλιές και χάδια σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Είναι παγκοσμίως διαδεδομένη η δράση της ανάδοχης αγκαλιάς. Πολλά νοσοκομεία αναζητούν εθελοντές για να προσφέρουν αγκαλιές, χάδια και φροντίδα σε εγκαταλελειμμένα νεογνά. Στον Καναδά αρκετοί οίκοι ευγηρίας ήρθαν σε επαφή και ενσωματώθηκαν σε διάφορα ορφανοτροφεία, ένα εγχείρημα που πρόσφερε αμοιβαία συναισθήματα χαράς και αγάπης σε δύο ομάδες που βιώνουν έντονα την απομόνωση και την εγκατάλειψη. Επίσης, τα τελευταία χρόνια κυκλοφόρησε η καμπάνια «FREE HUGS», η οποία ξεκίνησε από τον Αυστραλό, Juan Mann, ο οποίος κάποια μέρα που ένιωσε μοναξιά, έγραψε σε ένα πλακάτ το παραπάνω σύνθημα και βγήκε στους δρόμους. Οι περισσότεροι βλέποντας τον δίστασαν και απόρησαν, όμως αρκετοί φάνηκαν πρόθυμοι να τού προσφέρουν και να δεχτούν και οι ίδιοι μια αγκαλιά. Η καμπάνια συνεχίστηκε παγκοσμίως, ένδειξη του πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη μας για μια αγκαλιά.
Στις 21 Ιανουαρίου, λοιπόν, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Αγκαλιάς, αν και δεν έχει καταγραφεί επίσημα από τον ΟΗΕ στις παγκόσμιες ημέρες. Το 1986, στο Michigan των Η.Π.Α, ο Κevin Zarborney δημιούργησε την παγκόσμια ημέρα αγκαλιάς και γιόρτασε για πρώτη φορά αυτή την τρυφερή ένδειξη αγάπης. Παρατηρώντας το φαινόμενο ότι ο Αμερικανικός λαός ολοένα και περισσότερο δυσκολεύεται να εκδηλώσει τα συναισθήματά του, θέλησε να βρει ένα τρόπο να το αλλάξει. Σκοπός αυτής της ημέρας ήταν να υπενθυμίσει στους ανθρώπους να αγκαλιάζουν πιο συχνά αυτούς που αγαπούν. Με αφορμή την ημέρα αγκαλιάς, ας χαρίσουμε στους αγαπημένους μας μια αληθινή πράξη αγάπης. Υπενθυμίστε τους πόσο σημαντικοί είναι για σας και μη διστάζετε να εκδηλώσετε τα συναισθήματά σας. Αγκαλιάστε τον εαυτό σας και τους γύρω σας! Η αγκαλιά κάνει καλό!
Μαρία-Άρτεμις Μαύριακα
Εκπαιδευτικός, ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. Κεφαλληνίας
Ιανουάριος 2024
