Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που άρχισε για τα λιμάνια των νησιών μας παραθέτω μερικές σκέψεις-απόψεις που ίσως  φανούν χρήσιμες στους  αρμόδιους φορείς.

1. Όταν συζητάμε σε θέματα σχεδιασμού και προγραμματισμού συνήθως χάνουμε τη μεγάλη εικόνα και εγκλωβιζόμαστε σε ερωτήματα που κάποιος έθεσε τυχαία ή σκόπιμα. Στην περίπτωσή μας η μεγάλη εικόνα είναι η συνολική λιμενική υποδομή στο χώρο των νησιών μας στον οποίο υπάρχουν δέκα λιμάνια με ποικίλες διαφοροποίησες μεταξύ τους λόγω της χωροταξικής και γεωγραφικής ιδιομορφίας και όχι μόνο…. Και υπάρχει ο φορέας του Δ.Λ.Τ. Κεφαλονιάς & Ιθάκης που καλείται να  φέρει σε πέρας την ταυτόχρονη διαχείριση αυτών των λιμανιών με τις επιμέρους ιδιαιτερότητες. ‘Κάθε λιμάνι και καημός’…
2. Ποιος είναι ο ρόλος και οι προοπτικές του καθενός από αυτά τα λιμάνια, ποια η ιεράρχηση και η σχέση συμπληρωματικότητας μεταξύ τους αλλά και η συμβατότητα με τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, είναι το  πρώτο και κύριο ερώτημα, προτού επικεντρωθούμε σε κάθε ένα ξεχωριστά και μετά σε όλα μαζί συνδυαστικά. Στόχος είναι η βελτίωση τους από κάθε άποψη, τεχνική, λειτουργική, οικονομική, περιβαλλοντική. Γιατί ΟΛΑ έχουν ανάγκη μιας βελτιωτικής παρέμβασης για να εξυπηρετήσουν τα νησιά. Και ιδιαίτερα η Σάμη και ο Πόρος που εξυπηρετούν την καθημερινή σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα. (βλέπε και εισηγήσεις στο 14^οεπιστημονικό συμπόσιο του ΙΚΙ το 2015 για  την  ανάπτυξη στον παράκτιο χώρο και τη λιμενική πολιτική, σχεδιασμό και υποδομές).
3. Με βάση τα παραπάνω το ζήτημα του λιμανιού του Αργοστολίου πρέπει να ιδωθεί με σύνεση και ορθολογισμό, και όχι με ‘κουβέντες’ που στερούνται επιχειρημάτων. Και κυρίως με βάση τον γενικό πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης. Δεν μπορεί δηλαδή, αβασάνιστα και χωρίς καμία τεκμηρίωση, να τίθεται ξαφνικά η πρόταση να γίνει η Πεσσάδα το εμπορικό επίνειο του… Αργοστολίου!. Μια τέτοια πρόταση, αν δεν εξυπηρετεί κάποια σκοπιμότητα είναι τουλάχιστον ανεδαφική για ευνόητους λόγους. Ας μην αναφερθούμε στην περιβαλλοντική καταστροφή της περιοχής από ένα τέτοιο ‘πρότζεκτ’…
4. Από την άλλη πλευρά ξέρουμε ότι οι μικρές τοπικές κοινωνίες πάσχουν συχνά από το γνωστό σύνδρομο του μικρομεγαλισμού με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται σε ματαιόδοξα σχέδια και απραγματοποίητους στόχους. Στο Αργοστόλι χρειάζεται λελογισμένη και ήπιας μορφής προσέγγιση στο θέμα της της λιμενικής  υποδομής παίρνοντας υπόψιν την υφιστάμενη κατάσταση και τις πραγματικές προβολές της εμπορικής και επιβατικής κίνησης. Το Αργοστόλι δεν είναι, ούτε μπορεί να γίνει(ούτε  είναι καν σκόπιμο  να γίνει),  Κέρκυρα ή Ρόδος ή Κατάκολο. Δεν χρειάζονται υπερβολικές υποδομές που με το πρώτο οικονομικό ή άλλο ταρακούνημα θα καταλήξουν whiteelephants(τα παραδείγματα πολλά).  Δεν χρειαζόμαστε  τρεις   θέσεις κρουαζιερόπλοιων ταυτόχρονα. Ας σκεφθούμε την περιβαλλοντική επιβάρυνση και τους κίνδυνους από τέτοιες καταστάσεις (τεράστια πλοία – πλωτά οικοδομικά τετράγωνα εκτός κλίμακας) στο μικρό και ευαίσθητο λιμάνι της πόλης και μάλιστα σε μια εποχή κλιματικών αλλαγών…
5. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι η ασφάλεια και η σωστή διαχείριση της κίνησης (αφίξεις και αναχωρήσεις) των κρουαζιερόπλοιων. Το παράδειγμα της Σαντορίνης, για να μην αναφέρουμε άλλα, είναι άκρως διδακτικό. Θέλουμε έναν ήπιο τουρισμό (οικολογικό, συνεδριακό, πολιτιστικό). Έναν τουρισμό με τους δικούς μας όρους  όχι με τους όρους των άλλων. Όπου το κόστος να μην είναι τελικά μεγαλύτερο από το όφελος – ποσοτικά και ποιοτικά.
6. Για τους λόγους αυτούς ας δούμε και ας αξιοποιήσουμε τις υπάρχουσες μελέτες με κάποιες προσαρμογές προς την κατεύθυνση που εκθέσαμε, ώστε τόσο στην απέναντι ζώνη/περιοχή ΔΕΗ όσο και στην περιοχή της πόλης να γίνουν οι ελάχιστες αναγκαίες παρεμβάσεις έργων για την εξυπηρέτηση των οχλουσών εμπορικών και άλλων λιμενικών λειτουργιών. Και με γνώμονα πάντα την περιβαλλοντική προστασία και την εξοικονόμηση πόρων, τους οποίους έχουμε ανάγκη για υποδομές  πολιτισμού, και κοινωνικών λειτουργιών στο Αργοστόλι, στο Ληξούρι και αλλού.
7. Τέλος, ας μην ξεχνάμε, ότι ο σχεδιασμός και προγραμματισμός πρέπει να γίνεται με σωστή διαδικασία λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων και όχι με αντιδεοντολογικές ενέργειες.

Ελπίζουμε και ευχόμαστε οι   αρμόδιοι -τοπικοί και κεντρικοί -να αποφασίσουν σωστά για το λιμάνι του Αργοστολίου αλλά και για κάθε λιμάνι των νησιών μας, σταθμίζοντας  το ρόλο και τις προοπτικές του.

Ηλίας Μπεριάτος

14 Απριλίου 2021