◘ Διαδικτυακή ομιλία-συζήτηση: Δευτέρα, 23 Αυγούστου 2021, 8.30 μ.μ.

 Στο πλαίσιο του Κύκλου Ομιλιών-Συζητήσεων για το 1821 η Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη θα πραγματοποιήσει την όγδοη διαδικτυακή της ομιλία-συζήτηση τη Δευτέρα, 23 Αυγούστου, 8.30 μ.μ. Θα μιλήσει η φιλόλογος Αλίκη Γαλιατσάτου, με θέμα «Η λογοτεχνική δημιουργία κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης» και θα ακολουθήσει συζήτηση.

Θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση για τον τρόπο παρακολούθησης της διαδικτυακής ομιλίας και για τη διαδικασία συμμετοχής στη συζήτηση, που θα ακολουθήσει.

◘ Το Έκθεμα του Αυγούστου

Σχετικά με το Έκθεμα του Αυγούστου, το οποίο είναι ήδη αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης (http://vivl-lixour.kef.sch.gr/?lang=el): Ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος έχει γράψει την Ιστορία της Ιόνιας Ακαδημίας, στο κείμενο της οποίας ανιχνεύονται οι απόψεις του συγγραφέα για την Επανάσταση του 1821 και για το υπό ίδρυση νέο ελληνικό κράτος. – Το χειρόγραφο και η έντυπη έκδοση του έργου απόκεινται στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη.

ΤΟ ΕΦΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

 ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Η Ιστορία της Ιόνιας Ακαδημία είναι πρώιμο έργο του Γεωργίου Τυπάλδου Ιακωβάτου (1813-1882), η συγγραφή του οποίου διήρκεσε από το 1831 έως το 1837. Σε αυτό περιγράφεται η λειτουργία της Ιονίου Ακαδημίας από την ίδρυσή της (προετοιμασία στα 1820, έναρξη λειτουργίας στα 1824) έως το 1837 από την σκοπιά ενός φοιτητή της, όπως ο συγγραφέας, ο οποίος φοίτησε στη Νομική Σχολή της από το 1831 έως το 1834. Το χειρόγραφο του Γ. Τυπάλδου Ιακωβάτου φυλάσσεται στο Αρχείο της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης (Χειρόγραφο, αρ. 44) και εκδόθηκε από τον Σπύρο Ασδραχά το 1982 (Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος, Ιστορία της Ιόνιας Ακαδημίας, έκδοση- εισαγωγή- σχόλια Σπύρος Ασδραχάς, εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1982).

Το συγκεκριμένο έργο εμφανίζει ταυτόχρονα ιδεολογικό–πολιτικό και φιλολογικό-λογοτεχνικό ενδιαφέρον. Συναντάται σε αυτό μία πρώιμη καταγραφή των ιδεών του συγγραφέα, ο οποίος περιγράφοντας τη λειτουργία της Ιονίου Ακαδημίας αποκαλύπτει την άποψή του για την πολιτική των Άγγλων στα Επτάνησα.

Όσον αφορά στο θέμα της Επανάστασης του 1821 και της ίδρυσης του νέου ελληνικού κράτους, που είχε μόλις συντελεστεί, όταν ξεκίνησε τη συγγραφή του, ο Γ. Τυπάλδος Ιακωβάτος υποστήριξε ότι ένα «μικρὸ μέρος τῆς Ῥωμιοσύνης, ἡ Ἑλλάδα» είχε απελευθερωθεί με πόλεμο «ὑπὲρ πίστεως καὶ ὑπὲρ πατρίδος» και απέμενε το υπόλοιπο, «ὁ θρόνος τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου»· ευχόταν δε να απελευθερωθεί το μέρος αυτό από «τὸ ξανθὸ γένος», που δεν ήταν όμως η Ρωσία αλλά το «ξανθὸ γένος τοῦ Ὄθωνα», αφού πάντοτε στη σκέψη του η ολοκλήρωση της εθνικής ενότητας θεωρείτο εθνική υποχρέωση.

Η δε «Ῥωμιοσύνη», που την ταύτιζε με το «γένος», ήταν κατά την κρίση του μια νέα ιστορική πραγματικότητα, που αποτελούσε τη συνέχεια της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής κληρονομιάς, γεννήθηκε μέσα στη δουλεία της Τουρκοκρατίας, θεμελιώθηκε στην κοινή γλώσσα, στην κοινή θρησκεία, στα κοινά ήθη, και συντηρήθηκε «ἀπὸ τὴ φυσικὴ προνόηση καὶ τὴν ἐπιθυμία τῆς ἀπελευθέρωσης». Ήταν ένα «νέο ἔθνος πλέον ἐξαπλωμένο ἀπὸ τὸ παλαιόν», αφού «ὅπου πατεῖ Τοῦρκος εἶναι Ῥωμιοσύνη», και για να το κατανοήσει κανείς αυτό έπρεπε να είναι «Ῥωμαῖος». Και «Ῥωμαῖοι» ήταν οι Έλληνες, που αντιδιαστέλλονταν προς τους «ἀρχαίους Ἕλληνες», ήταν δηλαδή ο ελληνισμός στη χριστιανική ιστορική του εξέλιξη, όπως διαμορφώθηκε με την ενότητα βυζαντινών-ρωμαίικων εθνοτήτων, πολιτιστικά και όχι φυλετικά ελληνικών, μέσα στην εθναρχική παράδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως.

Το «γένος», συνεπώς, εξέφραζε την αντίληψη του Γ. Τυπάλδου Ιακωβάτου για τον ελληνισμό στην οικουμενική του διάσταση, σε αντιδιαστολή προς το «έθνος», που διαχρονικά στη σκέψη του ταυτιζόταν περισσότερο με μια ομάδα ανθρώπων με κοινή εθνική συνείδηση, οργανωμένων σε μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη κρατική οντότητα.

Θεοδώρα Ζαφειράτου

Δρ Ιστορίας