Σύνοψη

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1974, 9:40 ώρα Greenwich, η Πτήση 841 της TWA (Trans World Airlines Inc.) κατέπεσε στο Ιόνιο Πέλαγος σε Διεθνή Ύδατα, σε απόσταση περίπου 55 ναυτικά μίλια από την νήσο Κεφαλληνία. Υπήρχαν 79 επιβάτες και 9 μέλη πλήρωμα και κανείς δεν επέζησε. Το αεροσκάφος καταστράφηκε.
Το αεροσκάφος ήταν ένα Boeing 707-331B το οποίο αναχώρησε στις 6:13 από το Τελ Αβίβ (Ισραήλ) με 105 επιβάτες και 9 άτομα πλήρωμα, στις 8:04 προσγειώθηκε στον αερολιμένα Αθηνών όπου 56 επιβάτες αποβιβάστηκαν και 30 επιβιβάστηκαν και στις 9:12 το αεροσκάφος αναχώρησε από την Αθήνα (Ελλάδα) με ενδιάμεσο σταθμό την Ρώμη (Ιταλία) και τελικό προορισμό την Νέα Υόρκη (ΗΠΑ).
Στις 9:39 η Πτήση 110 της Pan American που βρισκόταν σε ύψος πτήσης 33.000 πόδια σε πορεία ανατολική στον αεροδιάδρομο «Πράσινο 8» από την Ρώμη με προορισμό την Βηρυτό, εισήλθε στην περιοχή ελέγχου πτήσεων (Athens FIR). Ο κυβερνήτης ανέφερε ότι είχε δει «ένα τετρακινητήριο αεροσκάφος να πέφτει τυλιγμένο στις φλόγες» στην θέση τους περίπου 100 ναυτικά μίλια από τον Άραξο.

Έρευνες εντοπισμού

Το ελληνικό κέντρο συντονισμού έρευνας και διάσωσης ενημερώθηκε και απέστειλε ένα αεροσκάφος Douglas C-47 “Skytrain” (γνωστό στην Ελλάδα ως “Dakota” όπως ονομάστηκε από την Βρετανική Βασιλική Αεροπορία) το οποίο μετά από δυόμιση ώρες ανέφερε επιπλέοντα συντρίμμια και ανθρώπινες σωρούς πλωτά στην θέση 38o 25′ Βόρειο, 19o 22′ Ανατολικό, επίσης ότι το πεδίο προσομοίαζε σε διάδρομο προσγείωσης στην θάλασσα με προσανατολισμό βόρειο-νότιο και εκτεινόταν σε 1 ναυτικό μίλι μήκος και 50μ. πλάτος.

Το αεροσκάφος της Πτήσης 841 ήταν εξοπλισμένο με έναν Καταγραφέα Δεδομένων Πτήσης (Flight Data Recorder “FDR”, γνωστότερο ως «μαύρο κουτί»), επίσης διέθετε Συσκευή Εγγραφής Φωνής Πιλοτηρίου (Cockpit Voice Recorder “CVR”), τα οποία ήταν τοποθετημένα στο οπίσθιο, ουραίο τμήμα. Στον Καταγραφέα Δεδομένων ήταν προσκολλημένος ένας υποβρύχιος πομπός εντοπισμού με μέγιστο βάθος λειτουργίας 6,0 χλμ. εμβέλεια ανίχνευσης 2-3,5 χιλιόμετρα και με δυνατότητα μετάδοσης ακουστικών σημάτων για 30 ημέρες μετά την ενεργοποίηση του σε περίπτωση επαφής του με νερό.
Από τις 8 έως τις 20 Σεπτεμβρίου εναέρια μέσα, μονάδες επιφανείας και υποβρύχια του 6ου Στόλου (US Sixth Fleet) προσπαθούσαν να εντοπίσουν τους καταγραφείς με όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα και όταν οι προσπάθειες απέτυχαν, ανέλαβε η μονάδα ανελκύσεων του Ναυτικού των ΗΠΑ (US Navy Supervisor of Salvage). Στις 4 Οκτωβρίου με την χρήση ποντιζόμενου συστήματος υδροφώνου, εντοπίστηκε το ακουστικό ίχνος του καταγραφέα σε βάθος 3,0 χλμ. Η ακριβής θέση της συσκευής καταχωρήθηκε ως 38o 18,1′ Βόρειο, 19o 15′ Ανατολικό με μέση ακρίβεια εντός 1 ναυτικού μιλίου.
Παρόλο που το σημείο προσδιορίστηκε, λόγω του μεγάλου βάθους της τοποθεσίας, της κατάστασης και διασποράς των συντριμμιών και του υψηλού κόστους σε συνδυασμό με τα ευρήματα των εργαστηριακών εξετάσεων που είχαν εντωμεταξύ προκύψει, θεωρήθηκε ότι η αβέβαιη συνεισφορά στην διερεύνηση δεν δικαιολογούσε την διάθεση των απαιτούμενων πόρων και έτσι δεν υλοποιήθηκε η ανάκτηση των καταγραφέων.

Διερεύνηση και Συμπεράσματα

Σύμφωνα με το πλήρωμα της Pan American ο καιρός ήταν καλός, η ορατότητα απεριόριστη με διάσπαρτα σύννεφα σε χαμηλότερα ύψη και δεν υπήρχαν αναταράξεις. Αρχικά το αεροσκάφος της Πτήσης 841 της TWA πετούσε 4000 πόδια χαμηλότερα σε κανονική κατάσταση, παρόλα αυτά μετά από μερικές στιγμές που το ξαναείδε αυτό ήταν σε απότομη άνοδο η οποία αυξανόταν. Πίστευε ότι είδε ένα αντικείμενο πίσω από την αριστερή ημιπτέρυγα (το αριστερό φτερό) και λίγο αργότερα έγειρε αριστερά και άρχισε μια απότομη σπειροειδή βύθιση, τότε παρατήρησε ότι του έλειπε ένας από τους κινητήρες του. Δεν παρατήρησαν καπνό ή φλόγες, αλλά χαμηλότερα από το αεροσκάφος είδαν συντρίμμια που αντανακλούσαν το φως του ήλιου, 30 περίπου κομμάτια ομοιόμορφα διασκορπισμένα και όχι συγκεντρωμένα, και όλα περίπου ίδιου μεγέθους. Όλα συνέβησαν μέσα σε 20 περίπου δευτερόλεπτα.

Μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου οπότε και διακόπηκαν οι έρευνες, ανακτήθηκε πάνω από 1 τόνος επιπλέοντα συντρίμμια που αποτελούνταν κυρίως από μη δομικά στοιχεία από το εσωτερικό της ατράκτου, καθώς και 24 ανθρώπινες σωροί προερχόμενες από επιβάτες. Μετά από εκτεταμένες αναλύσεις καθώς και εργαστηριακές εξετάσεις επιλεγμένων αντικειμένων, διαπιστώθηκαν ίχνη έκθεσης σε πυροδότηση ισχυρών εκρηκτικών. Η επιτροπή διερεύνησης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλα τα μέλη του πληρώματος ήταν πιστοποιημένα και επαρκή για την πτήση, το αεροσκάφος ήταν πιστοποιημένο και συντηρημένο σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαδικασίες, η επιβίβαση επιβατών και αποσκευών στην Αθήνα διεκπεραιώθηκε σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες ασφαλείας. Επίσης ότι μια εκρηκτική συσκευή πυροδοτήθηκε εντός του οπίσθιου χώρου αποσκευών ενώ το αεροσκάφος βρισκόταν σε ύψος 8,5 χλμ. και η έκρηξη απενεργοποίησε το σύστημα ελέγχου του αεροσκάφους, η οποία ήταν και η πιθανή αιτία στην οποία κατέληξε η επιτροπή.

Τηλέμαχος Μπεριάτος
Σεπτέμβριος 2024

Πηγές:
Έκθεση διερεύνησης αεροπορικού ατυχήματος της 26ης Μαρτίου 1975, από την αμερικανική Εθνική Επιτροπή Ασφάλειας Συγκοινωνιών (NTSB)
Εικόνες:
1. Έκθεση διερεύνησης, Σύνοψη (Aircraft Accident Report, NTSB 26 March 1975)
2. Το αεροσκάφος Boeing 707-331B με αναγνωριστικό “N8734” που ενεπλάκει στο δυστύχημα (μέσω διαδικτύου)
3. Χάρτης Περιοχής Ατυχήματος (Accident Area chart, NTSB 1974)
4. μεταφορικό αεροσκάφος Douglas C-47 Skytrain με τα χρώματα της Πολεμικής Αεροπορίας (μέσω διαδικτύου)