Το πρωί της Τετάρτης 10 Απριλίου τελέστηκε Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ντοματών χοροστατούντος του Μητροπολίτη κ. Δημήτριος.
Η Μητρόπολη Κεφαλληνίας και οι τοπικές αρχές τίμησαν την μνήμη του Ιερομάρτυρα Πατριάρχη του Γένους Γρηγόριο Ε’, του οποίου το διασωθέν φέρετρο φυλάσσεται μέχρι και σήμερα στο εσωτερικό του ναού στα Ντομάτα.
Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη του Νικολάου Σκλάβου και των μελών του πληρώματος που περισυνέλεξαν το ιερό λείψανο. Ακολούθησε πνευματική ομιλία της Ευαγγελίας Ζηνέλη, (οἰκονομολόγου – ποιήτριας) η οποία μίλησε με λεπτομέρειες για τα γεγονότα που εκτυλίχτηκαν την περίοδο 1797 έως και το 1821.
Το παρών, στη σεμνή τελετή, έδωσαν ο Αντιπεριφερειάρχης Κεφαλονιάς Σωτήρης Κουρής, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αργοστολίου Νικόλας Βαλλιανάτος, η αντιδήμαρχος Λειβαθούς Κρυσταλλία Μιχαλάτου, ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας Δήμου Αργοστολίου Διονύσης Κωνσταντάτος, ενώ την οικογένεια Σκλάβου εκπροσώπησαν οι απόγονοι του Ηρώ και Διονύσης Αυγουστίνος.
Η ζωή και το έργο του Γρηγορίου του ‘Ε και ο ρόλος του Σκλάβου
Κατά τη διάρκεια της τρίτης αυτού πατριαρχίας ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821, που υπήρξε η κρισιμότερη περίοδος του Πατριαρχείου από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Την ίδια περίοδο οι Φιλικοί διακήρυσσαν ότι οι Πελοποννήσιοι αποφάσισαν να ιδρύσουν στη Πελοπόννησο Μεγάλη Σχολή, για την οποία και ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ είχε αποστείλει πολλές επιστολές προς οποιονδήποτε θα μπορούσε να συνεισφέρει. Υπό το όνομα όμως της Σχολής οι Φιλικοί εννοούσαν την αναμενόμενη επανάσταση.
Μετά την εκδήλωση της επανάστασης του Υψηλάντη στη Βλαχία άρχισαν μαζικές διώξεις κατά των χριστιανών της Κωνσταντινούπολης, με σφαγές και φυλακίσεις. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ο Πατριάρχης αναγκάστηκε να εκδώσει ψευδή αφορισμό.
Ο Σουλτάνος, υπό την πίεση ακραίων μουσουλμανικών διαδηλώσεων κατά των Ελλήνων ζήτησε να εκδοθεί διαταγή σχετικά με τη γενική σφαγή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ο Χατζή Χαλίλ, ύστερα από διαβουλεύσεις με τον Γρηγόριο, αρνήθηκε να εκδώσει τη φετφά τoυ Σουλτάνου, ο οποίος θεώρησε τον Γρηγόριο υπεύθυνο.
Mετά τη λειτουργία του Πάσχα (10 Απριλίου 1821) ο Γρηγόριος συνελήφθη, κηρύχθηκε έκπτωτος και φυλακίστηκε. Το απόγευμα της ίδιας μέρας απαγχονίστηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, όπου παρέμεινε κρεμασμένος για τρεις ημέρες, εξευτελιζόμενος από τον όχλο. Κατόπιν, μια ομάδα τριών Εβραίων αγόρασαν το πτώμα του, το περιέφεραν στους δρόμους και το έριξαν στον Κεράτιο κόλπο.
Ο Κεφαλονίτης πλοίαρχος, ονόματι Νικόλαος Σκλάβος, βρήκε το σκήνωμα και το μετέφερε στην Οδησσό, όπου και ετάφη στον ελληνικό ναό της Αγίας Τριάδος.
Το σκήνωμα του Πατριάρχη Γρηγορίου μεταφέρθηκε τιμητικά στην Αθήνα, 50 χρόνια μετά, και έκτοτε φυλάσσεται σε μαρμάρινη λάρνακα στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών. Η κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, όπου απαγχονίστηκε ο Γρηγόριος Ε΄, παραμένει κλειστή και σφραγισμένη μέχρι και σήμερα, σε ένδειξη τιμής. Στο Πατριαρχείο εισέρχεται κανείς έκτοτε μόνο από τις πλάγιες πύλες.
Το φωτορεπορτάζ για το ekefalonia.gr είναι του Νειλ Τζάκσον.
