Η εποχή της Μελισσάνθης
Μουσική διεύθυνση Λουκάς Καρυτινός
Καλλιτεχνική επιμέλεια Γιώργος Χατζιδάκις
ΠΡΕΜΙΕΡΑ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017
4, 5 Νοεμβρίου 2017
ΚΥΚΛΟΣ ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Ώρα έναρξης: 20.00
Εικαστική εγκατάσταση Γιάννης Κουνέλλης (Sipario – Uscite)
Επιμέλεια Ντένης Ζαχαρόπουλος
Φωτισμοί Χρήστος Τζιόγας
Σχεδιασμός ήχου, ηχοληψία Χρήστος Ζορμπάς, Γιώργος Καρυώτης
Επιμέλεια μουσικού υλικού Λευτέρης Μιχαλόπουλος
Διεύθυνση Χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Διεύθυνση Παιδικής Χορωδίας Κωνσταντίνα Πιτσιάκου
Διεύθυνση Μπάντας Πολεμικού Ναυτικού Γεώργιος Τσιλιμπάρης
Σολίστ Θεοδώρα Μπάκα, Γιώργος Περρής, Σταύρος Νιφοράτος
Ψάλτης Ιωάννης Τσιοτσιόπουλος
Μπουζούκι Νίκος Κατσίκης
Μπουζούκι, μπαγλαμάς Βαγγέλης Τρίγκας
Κιθάρα Ι Στέλλα Κυπραίου
Κιθάρα ΙΙ Αριστείδης Χατζησταύρου
Μαντολίνο Βιβή Γκέκα
Πιάνο, τσέμπαλο Ειρήνη Αντωνιάδου
Με την Ορχήστρα, τη Χορωδία, την Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και με την Μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού
Τιμές εισιτηρίων: 15, 20, 25, 35, 40, 55 ευρώ
Φοιτητικό, παιδικό: 10 ευρώ
Περιορισμένης ορατότητας: 8 ευρώ
Ο τριετής Κύκλος Μάνος Χατζιδάκις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ξεκινά στις 4 και 5 Νοεμβρίου 2017 με έναν εμβληματικό κύκλο τραγουδιών, την Εποχή της Μελισσάνθης, μια μουσική αυτοβιογραφία βασισμένη σε ποιήματα του συνθέτη, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ.
Ο Μάνος Χατζιδάκις αφιέρωσε την Εποχή της Μελισσάνθης (έργο 37) στη μνήμη της μητέρας του. Πρόκειται για μια καντάτα για ώριμη γυναικεία φωνή, δύο νεανικές ανδρικές, μεικτή και παιδική χορωδία, ορχήστρα δωματίου και στρατιωτική μπάντα, με βασικό μουσικό όργανο το μπουζούκι.
Η Μελισσάνθη είναι ένα βαθιά πολιτικό έργο με υψηλή ποιητική διάσταση. Στον επίλογο του σημειώματός του, ο Χατζιδάκις αναφέρει: “Η εποχή της Μελισσάνθης τέλειωσε. Σήμερα ζω για πάντα το χαμό της. Κι ο κόσμος μας δεν πάει να γίνει καλύτερος. Με όλα όμως αυτά, δε θέλω να δώσω ιστορικές διαστάσεις στη Μελισσάνθη και στην εποχή της. Επιθυμώ να καταγράψω μόνο, την προσωπική μου περιπέτεια και συμμετοχή στην πρόσφατη ιστορία του κόσμου, έτσι καθώς την έζησα μέσ’ από το σπίτι μου και μέσα από την πόλη που εξακολουθώ να ζω“.
Το θέμα της Μελισσάνθης άρχισε να απασχολεί τον συνθέτη από το 1945. Ωστόσο, η πρώτη εικόνα του έργου σχηματίζεται το 1965, όταν ο Χατζιδάκις γράφει το ποίημα “Η Εποχή της Μελισσάνθης”, που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή Μυθολογία. Τα κεντρικά μέρη του ποιήματος αυτού θα αποτελέσουν τον πυρήνα του μουσικού έργου, το οποίο ο συνθέτης ξεκίνησε να συνθέτει το 1970, στην Αμερική. Η Εποχή της Μελισσάνθηςαπασχόλησε τον συνθέτη επί μία δεκαετία – περισσότερο από κάθε άλλο έργο του, μετά την Αμοργό. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1980 στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, και κυκλοφόρησε το ίδιο έτος σε διπλό άλμπουμ από τη δισκογραφική εταιρία ΝΟΤΟΣ της Lyra.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή και ο Γιώργος Χατζιδάκις θα παρουσιάσουν στις 4 και 5 Νοεμβρίου μια νέα ανάγνωση του έργου σε μουσική διεύθυνση του διακεκριμένου αρχιμουσικού της ΕΛΣ Λουκά Καρυτινού και με σολίστ τρεις νέους ερμηνευτές, τη μεσόφωνο Θεοδώρα Μπάκα και τους ερμηνευτές Γιώργο Περρή και Σταύρο Νιφοράτο, ο οποίος επελέγη μετά από ακροάσεις που προκήρυξε η ΕΛΣ για τον κύκλο Χατζιδάκι.
Κατά την παρουσίαση της Μελισσάνθης, στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος θα στηθεί το έργο Sipario – Uscite (Αυλαία – Έξοδοι) του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα εικαστικού Γιάννη Κουνέλλη. Με αυτό το έργο, η Εθνική Λυρική Σκηνή επιθυμεί να αποτίσει και έναν φόρο τιμής στον σπουδαίο Έλληνα εικαστικό της διασποράς, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 2017. Το έργο αυτό, δημιουργήθηκε το 1981, λίγους μήνες μετά την πρώτη παρουσίαση της Εποχής της Μελισσάνθης, και συνδέει τον θεατή με την εύθραυστη μνήμη της “γυάλινης γυναίκας”, εν προκειμένω τη μορφή της Μελλισάνθης.
Η Θεοδώρα Μπάκα είναι απόφοιτος των Τμημάτων Όπερας και Μουσικής δωματίου της Ανώτατης Ακαδημίας Μουσικής και Θεάτρου του Αννοβέρου (Γερμανία). Έχει συνεργαστεί με ΕΛΣ, ΟΜΜΑ, ΟΜΜΘ, τα λυρικά θέατρα Περμ (Ρωσία), Λισαβόνας, Φερράρας, σε έργα του λυρικού ρεπερτορίου από το πρώιμο μπαρόκ ως και τη σύγχρονη όπερα. Έχει συμπράξει με ΚΟΑ, Καμεράτα, Ορχήστρα των Χρωμάτων, Μουσικά Σύνολα ΕΡΤ, Complesso Barocco, Latinitas Nostra. Εμφανίζεται διεθνώς τραγουδώντας παλαιά μουσική, τραγούδια (Lieder) και έργα σύγχρονων δημιουργών.
Γεννημένος από Γαλλίδα μητέρα και Έλληνα πατέρα στην Αθήνα, o Γιώργος Περρής σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, καθώς και κλασικό τραγούδι. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στην Ελλάδα, όπου και κυκλοφόρησαν οι δύο πρώτοι του δίσκοι. Το 2012 κυκλοφόρησε το Un souhait, ένας γαλλόφωνος δίσκος ο οποίος περιείχε ντουέτο με τη Λάρα Φάμπιαν, ενώ το 2014 κυκλοφόρησε σε πολλές χώρες στο εξωτερικό ο δίσκος Picture This. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 2016 για την Κιβωτό, δίσκο με ντουέτα που ηχογράφησε με τον Μάριο Φραγκούλη. Πιο πρόσφατα εμφανίστηκε με τον Μισέλ Λεγκράν σε δύο συναυλίες στη Ρωσία. Έχει εμφανιστεί σε θέατρα όπως Lincoln Center (Νέα Υόρκη), Place des Arts (Μόντρεαλ), Le Zénith (Παρίσι), ενώ έχει συνεργαστεί με τις Συμφωνικές Ορχήστρες Μόσχας, Αγίας Πετρούπολης, Λονδίνου, Βοστώνης και Πράγας.
O Σταύρος Νιφοράτος γεννήθηκε στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς. Σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών ανώτερα θεωρητικά (τάξη Στέλλας Μακρυγιάννη) και φωνητική/ορθοφωνία σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού με τη Φιλιώ Επιφανίου. Σπούδασε στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ecole Polytechnique Tours της Γαλλίας, ενώ είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Χαροκόπειου Πανεπιστήμιου.
– Κύκλος Μάνος Χατζιδάκις 2017/18 – Συναυλίες στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ
«Μ’ επηρεάσανε βαθιά ο Ερωτόκριτος, ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, το Εργοστάσιο του Φιξ, ο Χαράλαμπος του «Βυζαντίου», το υγρό κλίμα της Θεσσαλονίκης και τα άγνωστα πρόσωπα που γνώριζα τυχαία και παρέμειναν άγνωστα σ’ όλα τα χρόνια τα κατοπινά. Στην κατοχική περίοδο συνειδητοποίησα πόσο άχρηστα ήτανε τα μαθήματα της Μουσικής, μια και μ’ απομάκρυναν ύπουλα απ’ τους αρχικούς μου στόχους που ήταν να επικοινωνήσω, να διοχετευθώ και να εξαφανιστώ, γι’ αυτό και τα σταμάτησα ευθύς μετά την Κατοχή. Έγραψα ποιήματα και πολλά τραγούδια, και ασκήθηκα ιδιαίτερα στο να επιβάλλω τις απόψεις μου με δημοκρατικές διαδικασίες, πράγμα που άλλωστε με ωφέλησε τα μέγιστα σαν έγινα υπάλληλος τα τελευταία χρόνια», Μ.Χ..
Ασυμβίβαστος και πρωτοπόρος, εχθρός της σοβαροφάνειας και των παγιωμένων αντιλήψεων, λάτρης της «νεότητας» και της συνεχούς αμφισβήτησης και με όπλο του την ελληνική αλλά και την οικουμενική παιδεία, ο Μάνος Χατζιδάκις συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική, δημιουργώντας έτσι έναν «νέο» ήχο, ένα «νέο» τραγούδι, που έχει τις ρίζες του τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει ένα μοναδικό αφιέρωμα στον «μεγάλο ερωτικό» της ελληνικής μουσικής δημιουργίας, τον αξεπέραστο Μάνο Χατζιδάκι. Σε συνεργασία με τον γιο του Γιώργο Χατζιδάκι, από το 2017 έως το 2020 η ΕΛΣ θα παρουσιάσει «εκείνα που ξεχάσαμε, αλλά και αυτά που δεν γνωρίσαμε».
Παράλληλα με την επανασύσταση και παρουσίαση του σπουδαίου έργου του Χατζιδάκι, στις δύο σκηνές της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ θα ερμηνευτούν επίσης ανέκδοτα έργα του.
Κύκλοι τραγουδιών, πιανιστικά έργα, σουίτες, έργα για μπαλέτο, οπερατικά, μεταγραφές θα ερμηνευτούν από τα σύνολα της ΕΛΣ (Ορχήστρα, Χορωδία, Παιδική Χορωδία) και από διακεκριμένους και νεότερους ερμηνευτές.
Επιθυμία της ΕΛΣ δεν είναι απλώς να τιμήσει τον συνθέτη και διανοητή Μάνο Χατζιδάκι, αλλά κυρίως να φέρει το έργο του στο σήμερα, να το κάνει κτήμα της καθημερινής μας ζωής, να το συστήσει στις νεότερες γενιές, να το ηχογραφήσει εκ νέου, να το επαναπροσδιορίσει, να το διασκευάσει και να του προσδώσει μια νέα περίοδο ακμής και διαχρονικότητας.
Στην πρώτη καλλιτεχνική περίοδο 2017/18, στο πλαίσιο του αφιερώματος θα παρουσιαστούν, μεταξύ άλλων, οι νέες ερμηνείες πάνω στα έργα Η Εποχή της Μελισσάνθης (Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος), τα σπουδαία πιανιστικά έργα Για μια μικρή λευκή αχιβάδα, Το καταραμένο φίδι, Ιονική Σουίτα, Ερημία, Ρυθμολογία, Έξι λαϊκές ζωγραφιές, Ρώμη 1970 & Πέντε αυτοσχεδιασμοί για πιάνο (ανέκδοτα), καθώς και τα έργα 15 Εσπερινοί, Μυθολογία, Ο σκληρός Απρίλης του ’45, Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη (Εναλλακτική Σκηνή).
Πηγή: nationalopera.gr
