Με αφορμή το θόρυβο που ξέσπασε μετά την ανάρτηση της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» που έκανε λόγο για «εκσυγχρονιστική δικτατορία» του Ιωάννη Καποδίστρια, κρίνουμε σκόπιμο και επιβεβλημένο, ως Ένωση Επτανησίων Ελλάδας, να αναφερθούμε στη σπουδαία αυτή ιστορική προσωπικότητα των Επτανήσων, παρ’ό,τι η διεθνής βιβλιογραφία έχει σκιαγραφήσει όλες τις πτυχές της προσωπικότητάς του.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας εκλήθη από την Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας και εκλέχθηκε Κυβερνήτης της Ελλάδας με θητεία επτά ετών. Πράγματι, ανάμεσα στις ενέργειες που προέβη κατά την διακυβέρνησή του ήταν και η αναστολή του Συντάγματος της Τροιζήνας. Τον καθιστά αυτό δικτάτορα; Μπορεί να ιδωθεί η κίνηση αυτή εκτός ιστορικού πλαισίου και με αναχρονισμό; Έχει κάποια ομοιότητα η σύσταση ενός κράτους εκ του μηδενός – και με τις συνθήκες που συστάθηκε το ελληνικό – με τη σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα; Προφανώς τα ερωτήματα είναι ρητορικά.
Τον Ιανουάριο του 1828 ο Κυβερνήτης της Ελλάδας ανέλαβε να συγκροτήσει Κράτος ευρισκόμενος αντιμέτωπος με το χάος. Μία χώρα χωρίς οικονομία, παιδεία, υγεία, στρατό και κυρίως χωρίς… σύνορα. Τουλάχιστον όχι αυτά που δικαιούτο και επεδίωκε.
Μέσα σε τριάμισυ χρόνια ο Καποδίστριας τα κατάφερε: έβαλε στο νέο κράτος τα θεμέλια για θεσμούς, οικονομία, στρατό. Αξιοποιώντας την διεθνή επιρροή του το κράτος αυτό απέκτησε σύνορα, έστω και στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού, και ζητούσε πλέον από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής να ενταχθούν σε αυτό και άλλα τμήματα του Ελληνισμού, τα οποία είχαν επαναστατήσει. Μέχρι να ορθοποδήσει το νεογέννητο κράτος –το οποίο επί της ουσίας ήταν ακόμη σε εμπόλεμη κατάσταση – επέλεξε να αναστείλει την εφαρμογή του Συντάγματος. Είχε άλλη επιλογή;
Παρ’ ότι η Ιστορία δεν γράφεται με υποθέσεις, η δολοφονία του – με την οποία έληξε βίαια η κατά γενική ομολογία των ερευνητών της Ιστορίας επιτυχημένη διακυβέρνησή του – μάλλον απαντά στο ερώτημα. Το βέβαιο είναι ότι δεν προκύπτει από πουθενά ότι επρόκειτο για έναν σφετεριστή της εξουσίας που τον ενδιέφερε η δόξα και το χρήμα. Το πρώτο το διέθετε ήδη και το δεύτερο το απαρνήθηκε για να υπηρετήσει τον τόπο του. Δεν δέχτηκε καμία αμοιβή από το ελληνικό κράτος και ζούσε λιτά με δικά του χρήματα, μη θέλοντας να προκαλέσει έναν λαό που υπέφερε.
Κατανοούμε ασφαλώς, ότι όλες οι ιστορικές προσωπικότητες που καθόρισαν την πορεία αυτού του τόπου βρίσκονται και πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της ιστορικής ανάλυσης και του ιστορικού διαλόγου χωρίς περιορισμούς. Ωστόσο, εκτιμούμε ότι η Θέση που εκπροσωπεί την Ελληνική Πολιτεία δεν μπορεί να μεταβάλλεται χωρίς ισχυρή και αδιαμφισβήτητη τεκμηρίωση.
Αναμένουμε ότι στις επίσημες τοποθετήσεις κατά την διάρκεια των εορτασμών θα αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια χωρίς αναχρονισμούς και αναθεωρήσεις. Στους εορτασμούς αυτούς είναι αυτονόητο ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας έχει ρόλο πρωταγωνιστή και όχι “δικτάτορα”.
Δεν ξεχνούμε τη ρήση του Σολωμού «Εθνικό το Αληθές», όπου το Αληθές τεκμηριώνεται και αποδεικνύεται.
