Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου 1453 από το Μωαμεθ Β αποτελεί ιστορικά ίσως το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.
Η ακμάζουσα για πάνω από μια χιλιετία βυζαντινή αυτοκρατορία τους δυο τελευταίους αιώνες προ της αλώσεως βαλλότανε από παντού με πρώτο σημαντικό χτύπημα το 1204μΧ με την πρώτη άλωση της από τους σταυροφόρους της Δύσης.
Έκτοτε σταδιακά αποδυναμωνόταν οικονομικά, πληθυσμιακά και πολιτικά με τελικό αποτέλεσμα την εδαφικη κατάληψη της Βασιλευουσας από την ανερχόμενη και πανίσχυρη στρατιωτικά οθωμανική απειλή.
Μπήκαν στην πόλη οι οχτροι στις 29 Μαΐου 1453. Λεηλάτησαν, έκαψαν, βανδάλισαν, βίασαν, σκότωσαν. Έκαναν όλα αυτά που μονο ήξεραν να κάνουν.
Αλλά αγνοούσαν ότι ο άνθρωπος δεν είναι μονο ύλη · είναι και πνεύμα. Και αυτό τόσους αιώνες από τότε δεν κατάφεραν να το αγγίξουν καν.
Η Άλωση της Πόλης αποτελεσε στην ουσία το τέλος του μεσαίωνα στη Δύση και την αρχή της Αναγέννησης.
Γιατί;
Γιατί οι λόγιοι και οι πολίτες της Κωνσταντινούπολης που κατέφυγαν στη Βενετία, στη Γένοβα, στη Ρώμη και όπου αλλού,κουβάλησαν μαζί τους τον πιο πολύτιμο θησαυρό που έκρυβε η Πόλη.
Το πνεύμα της.
Αυτό το ίδιο πνεύμα είναι που σιγόκαιγε και έσπρωξε και τους Έλληνες στην επανάσταση του 1821 μετά από τέσσερις αιώνες σκλαβιάς.
Αυτό το πνεύμα είναι που δίνει σε κάθε ελεύθερα σκεπτόμενο άνθρωπο τη δύναμη να αντισταθεί σε κάθε μορφής βία.
Το πνεύμα αυτό που αποτελεί ένα ισχυρό κράμα ελληνισμού και χριστιανισμού διαπνέεται από κάποιες θεμελιακές αξίες όπως η ελεύθερη σκέψη, ο σεβασμός, η προσφορά και η δημιουργία.
Για να γίνουμε όμως κοινωνοί και συνεχιστές αυτού του πανίσχυρου πνεύματος χρειάζεται να σταθούμε σήμερα περισσότερο από κάθε φορά ΟΡΘΙΟΙ απέναντι στις σύγχρονες εξελιγμένες μορφές πολιορκίας και άλωσης.
Πώς;
Απλά διατηρώντας τη γλώσσα μας, την παιδεία μας, την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας σε όλες τις διαστάσεις του,την πίστη μας και το βασικότερο,ελεύθερη τη σκέψη μας.
Καθημερινά όλοι μας πολιορκούμαστε από προκλήσεις και εχθρούς φανερούς ή μη. Ο προσωπικός αγώνας συχνά είναι δύσκολος και άνισος.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο “μαρμαρωμένος”αυτοκράτορας δεν συνθηκολόγησε με τον Μωαμεθ αν και ήξερε την έκβαση της μάχης.
Πάλεψε και έπεσε μαχόμενος για την πατρίδα, για την οικογένεια, για τα ιδανικά του, για τον ίδιο.
Η Πόλη αλώθηκε, το πνεύμα της όμως ποτέ …

Φώτης Αυγουστατος
Μαιευτηρας Γυναικολογος.