Στον απόηχο του «διαγγέλματος της πορφύρας», ίσως αυτή η φράση της ρωμαϊκής περιόδου, «panem et circenses» (= άρτον και θεάματα), να αποτυπώνει καλύτερα τη πολυδάπανη συναυλία που διοργάνωσε η απερχόμενη δημοτική αρχή Παρίση, με αφορμή τα εγκαίνια του νέου εργοστάσιου επεξεργασίας νερού. Ωστόσο, πέρα απ’ τις φανφάρες και την εμφανή προσπάθεια μετατροπής-κεφαλαιοποίησης της εκδήλωσης σε προεκλογική φιέστα, αυτό που θεωρείται ζητούμενο, και που μπαίνει σα «σπόρος» προβληματισμού μετά το κλείσιμο των φώτων, είναι η συζήτηση και η αντιμετώπιση των συνεπειών που θα επιφέρει αυτό το τεχνικό έργο στους δημότες, στην τοπική οικονομία και φυσικά στο περιβάλλον μας.
Η Κεφαλονιά είναι ένα ιδιαίτερα τυχερό νησί, καθώς έχει το προνόμιο να διαθέτει ένα αρκετά ψηλό βουνό περίπου στο κέντρο της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «αιχμαλωτίζονται» τα διερχόμενα σύννεφα και να μας προσφέρουν τα νερά τους. Τα νερά αυτά με τη σειρά τους, διυλίζονται καθώς διαπερνούν τα πετρώματα του Αίνου, και φτάνουν στον υδροφόρο ορίζοντα ή στις εξαιρετικές πηγές γύρω απ’ το βουνό σε άριστη ποιότητα και σε αφθονία. Έτσι λοιπόν, το «τέρας» της λειψυδρίας δεν έρχεται αντιμέτωπο με την Κεφαλονιά, σε αντίθεση βέβαια με την Ιθάκη της οποίας είναι ο μόνιμος εφιάλτης.
Δεν είναι γνωστό αν διερευνήθηκαν άλλες προτάσεις, πέραν της κατασκευής αυτού του εργοστασίου, προκειμένου να υπάρξει μία λύση αυτεντατική και όχι ενεργοβόρα όπως αυτή που υλοποιήθηκε. Αυτή η συζήτηση όμως μοιραία μπαίνει στο περιθώριο, καθώς δεν έγινε δημόσια διαβούλευση και η δημοτική αρχή δεν άκουσε τις επιφυλακτικές φωνές που ακούστηκαν πριν τη δημοπράτηση του έργου. Οπότε, πάμε τώρα αναγκαστικά στην αντιμετώπιση των συνεπειών.
Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις δυσμενείς συνέπειες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν :
- Τα απορρίματα που θα παράγει το εργοστάσιο(άλμη και άλλες χημικές ουσίες) σε σχέση με τη λιμνοθάλασσα του Κουτάβου, τον υγροβιότοπο και την ισορροπία του οικοσυστήματος.
- Η ενεργοβόρα λειτουργία του εργοστασίου και
- Η αύξηση των ήδη υπερκοστολογημένων τιμολογίων της ΔΕΥΑΚ.
Στην απόφαση για τους περιβαλλοντικούς όρους διαβάζουμε ότι η ποσότητα της άλμης που θα απορρίπτεται θα είναι χαμηλής αλατότητας, σε σχέση με αυτή του θαλασσινού νερού, και αυτό είναι καθησυχαστικό(χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ζήτημα δε χρήζει παρακολούθησης κατά τη λειτουργία του εργοστασίου στο μέλλον). Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή ως προς τις απορριπτόμενες χημικές ουσίες που θα χρησιμοποιεί το εργοστάσιο. Εδώ υπάρχει άμεσος κίνδυνος για το οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας του Κουτάβου σε περίπτωση που δεν εφαρμοστούν αυστηροί περιορισμοί για τη διαχείριση των χημικών ουσιών που απαιτούνται για την επεξεργασία νερού.
Παράλληλα, η παραγωγή νερού με αφαλάτωση είναι μία εξαιρετικά δαπανηρή, εντατική και ενεργοβόρα διαδικασία. Γι’ αυτό και δεν προκρίνεται παρά μόνο όταν δεν υπάρχει καμία άλλη λύση. Διατρέχοντας το διαδίκτυο και τη σχετική βιβλιογραφία, μαθαίνουμε ότι η ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία ενός τέτοιου εργοστασίου μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 5,3 KWh/m3! Οι μονάδες αφαλάτωσης, ανάλογα με τις πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούν, μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον μας με εκπομπές αερίων θερμοκηπίου(GHG) οι οποίες ενοχοποιούνται για την κλιματική αλλαγή. Έχουν ληφθεί υπόψη αυτοί οι παράμετροι;
Όσο αφορά την 3η συνέπεια που καλούνται οι πολίτες να αντιμετωπίσουν, αυτή της οικονομικής επιβάρυνσης, θυμίζω ότι τα τελευταία χρόνια οι λογαριασμοί της ύδρευσης στην Κεφαλονιά, συναγωνίζονται πλέον αυτούς του ηλεκτρισμού! Το «κερασάκι στην τούρτα» λοιπόν, θα είναι η επικείμενη νέα αύξηση των λογαριασμών του νερού σε άγνωστα και μη ανακοινώσιμα μέχρι στιγμής επίπεδα. Σ’ αυτό το πεδίο επικρατεί μία έλλειψη πληροφόρησης, καθώς οι δημότες δε γνωρίζουν τη νέα τιμή που θα διαμορφωθεί ανά κυβικό, δε γνωρίζουν από που θα προκύψει αυτή η χρέωση, καθώς επίσης δε γνωρίζουν και πως θα γίνει η τιμολόγηση με δεδομένο ότι το νερό που θα χρησιμοποιείται θα είναι από δύο πηγές, αυτή του εργοστασίου και αυτή στο Φαραώ.
Σε κάθε περίπτωση εδώ η πρόταση είναι ξεκάθαρη : Να απορροφηθεί από τη ΔΕΥΑΚ το απαιτούμενο κόστος καθώς δική της ήταν η πρόταση για τη δημιουργία εργοστασίου επεξεργασίας νερού, δεν ενημέρωσε τους πολίτες για τις παραπάνω συνέπειες πριν προχωρήσει σε αυτή και, εν τέλει, δεν μπορεί να υπάρξει καμία άλλη αύξηση στους ήδη υπερκοστολογημένους λογαριασμούς που πληρώνουν οι πολίτες.
Κλείνοντας θα υπενθυμίσω ότι τα δημόσια έργα δεν ανήκουν σε αυτούς που τα διαχειρίζονται, αλλά σε αυτούς που τα πληρώνουν : δηλαδή στους πολίτες. Γι’ αυτό το λόγο κρίνεται αυτονόητη η ανάγκη ενημέρωσης του κόσμου και προαπαιτούμενη η δημόσια συζήτηση προκειμένου να υπάρχει κοινωνική αποδοχή. Επειδή για το νέο εργοστάσιο επεξεργασίας νερού δεν έχει γίνει ούτε το ένα ούτε το άλλο, καλό θα ήταν τώρα που κόπασαν τα «τα-ρα-τα-τζουμ», να δούμε με σοβαρότητα πως μπορούμε να ανασχέσουμε τα παραπάνω ή ίσως και περισσότερα προβλήματα που προκύπτουν.
Αργοστόλι, 26/03/2019
Γιάννης Βαρούχας
