Το Ινστιτούτο Μηχανικής Φυσικών Κινδύνων του Ιονίου Πανεπιστημίου της Κεφαλονιάς ξεκίνησε επισήμως να λειτουργεί στις 22 Φεβρουαρίου 2023. Έδρα του είναι το Ληξούρι, η φυσική ακαδημαϊκή έδρα της νέας αυτής ερευνητικής δομής η οποία εντάσσεται στο Πανεπιστημιακό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας του Ιδρύματος.
Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, λαμβάνοντας υπ’όψιν την υψηλή έκθεση των νησιών του Ιονίου σε πολλαπλές μορφές φυσικών κινδύνων, όπως οι σεισμοί και τα ακραία καιρικά φαινόμενα και συνδυάζοντας την επιστημονική δράση και τεχνογνωσία που διαθέτουν ήδη μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού του και τις συνέργειες που αυτά έχουν αναπτύξει σε εθνικό επίπεδο με φορείς με αρμοδιότητα στον τομέα της πολιτικής προστασίας και των φυσικών καταστροφών, προχώρησε ήδη από τον Μάρτιο του 2022 στον εκπόνηση και έγκριση του σχεδίου ίδρυσης του νέου Ινστιτούτου. Διέθεσε επίσης πόρους για την στελέχωση του προσωπικού της νέας δομής και την στέγασή του στους χώρους της Βαλλιάνειου Επαγγελματικής Σχολής στο Ληξούρι.
Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του, η ίδρυση του Ινστιτούτου είναι το αποτέλεσμα της πολύμηνης προσπάθειας και της διαθεματικής συνεργασίας Εργαστηρίων και Καθηγητών του Ιονίου Πανεπιστημίου με διαφορετικά αλλά συμπληρωματικά πεδία ερευνητικού ενδιαφέροντος. Το Ινστιτούτο Μηχανικής Φυσικών Κινδύνων έχει ως κύρια αποστολή την ανάπτυξη υποδομών για την συστηματική παρακολούθηση κρίσιμων παραμέτρων και μεγεθών που συνδέονται με την δημιουργία φυσικών κινδύνων και των συνεπαγόμενων καταστροφών. Στόχος είναι να καταστεί εφικτή αφενός μεν η πρόβλεψη της έντασης εκδήλωσης επικίνδυνων φυσικών φαινομένων, αφετέρου δε να βοηθηθεί η διαχείρισή τους με βάση σύγχρονες επιστημονικές μεθοδολογίες. Στην επιμέρους στοχοθεσία του Ινστιτούτου περιλαμβάνεται η εκπόνηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και η μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας στον τομέα της ανάπτυξης υποδομών πρόγνωσης και διαχείρισης φυσικών κινδύνων, η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων με προτεραιότητα στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και η συμβολή στην κοινωνική, οικονομική, ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική πρωτίστως της περιοχής, αλλά και της χώρας.
Με απόφαση της Συγκλήτου, Διευθυντής του Ινστιτούτου έχει οριστεί ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του Ιονίου Πανεπιστημίου Μάρκος Αυλωνίτης.
Κατά την έναρξη της σχετικής συνέντευξης Τύπου στο Ληξούρι, ο Πρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Ανδρέας Φλώρος, αναφέρθηκε στην πορεία του σχεδίου και της επίσημης ίδρυσης του Ινστιτούτου τον Μάρτιο του 2022, στην έμπρακτη στήριξη της λειτουργίας του από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με την διάθεση έμψυχου δυναμικού και κτιριακών υποδομών, και στο γενικό πλαίσιο της ερευνητικής και επιχειρησιακής λειτουργίας του, με έμφαση στις ωφέλειες στον τομέα της περαιτέρω θωράκισης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων από φυσικούς κινδύνους και καταστροφές. Κατά την τοποθέτησή του, ο Πρύτανης στάθηκε και στην επιλογή της πόλης του Ληξουρίου ως έδρα του Ινστιτούτου, αναφέροντας ότι «το Ληξούρι είναι συχνά το επίκεντρο φυσικών καταστροφών. Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με την ίδρυση του Ινστιτούτου Μηχανικής Φυσικών Κινδύνων το καθιστά όμως το κέντρο της πρόληψης και αντιμετώπισης των συνεπειών των επικίνδυνων φυσικών φαινομένων με όρους αμιγώς επιστημονικούς, καθώς και το σημείο επαφής με εθνικούς φορείς και θεσμικό ρόλο στον τομέα της πρόγνωσης και της διαχείρισης καταστροφών». Το Ληξούρι θα αποτελέσει έναν ισχυρό ερευνητικό πόλο, με διαρκή ακαδημαϊκή παρουσία και ερευνητική δραστηριότητα, η οποία θα συμπεριλάβει, πέραν των αμιγώς ερευνητικών δραστηριοτήτων, τη λειτουργία μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, την οργάνωση συνεδρίων και θερινών σχολείων, αλλά και την εκπαίδευση των πολιτών σε θέματα προστασίας από φυσικές καταστροφές.
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανεπιστημιακού Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Παναγιώτης Βλάμος, μίλησε για τους τρεις άξονες γύρω από τους οποίους στρέφεται η ανάπτυξη του Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Κέντρου: την διαθεματικότητα της έρευνας που διεξάγει κάθε ινστιτούτο, την απασχόληση νέων αξιόλογων ερευνητών που προέρχονται από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και κυρίως την βιωσιμότητα που πρέπει να εξασφαλίζει η εφαρμογή των αποτελεσμάτων κάθε ινστιτούτου.
Με την σειρά του, ο Διευθυντής του νέου Ινστιτούτου, Αναπλ. Καθηγητής Μάρκος Αυλωνίτης σημείωσε ότι «το νέο Ινστιτούτο αναμένεται να προσελκύσει σημαντικό αριθμό επιστημόνων αλλά και νέων ερευνητών από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν ήδη σημαντικές συνεργασίες με Εθνικούς Φορείς, όπως το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών, το ΕΛΚΕΘΕ, τον ΟΑΣΠ, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, αλλά και εθνικά και διεθνή πανεπιστήμια σε θέματα που αφορούν Φυσικούς Κινδύνους, όπως σεισμούς, κατολισθήσεις, πλημμύρες και πυρκαγιές».
Τέλος, ο Ιδρυματικός Συντονιστής Ψηφιακού Μετασχηματισμού του Ιονίου Πανεπιστημίου, Καθηγητής Κωνσταντίνος Οικονόμου αναφέρθηκε στη χρήση των νέων τεχνολογιών τόσο για τις ερευνητικές δραστηριότητες όσο και για την υποστήριξη των δράσεων εκπαίδευσης, σεμιναρίων και επικοινωνίας με τη ελληνική και διεθνή επιστημονική κοινότητα. Όπως ανέφερε «από τη μια πλευρά, η τεχνητή νοημοσύνη, που προσφέρει ευκαιρίες εμπλουτισμού της έρευνας, και από την άλλη, οι σύγχρονες τεχνολογίες απομακρυσμένης πρόσβασης θα δώσουν την ώθηση που απαιτείται στα αρχικά βήματα αυτής της σημαντικής προσπάθειας και θα συνδράμουν τη συνέχεια της πορείας του Ινστιτούτου που ιδρύεται σήμερα».
Στην συνέντευξη Τύπου παρευρέθηκαν επίσης οι Καθηγητές του Ιδρύματος που συνέβαλλαν καθοριστικά στον σχεδιασμό και την ίδρυση του νέου Ινστιτούτου, κ.κ. Διονύσης Κατερέλος και Νικόλαος Αραβαντινός-Ζαφείρης, οι οποίοι στη συνέχεια ξενάγησαν τους παρευρισκόμενους στις εγκαταστάσεις της ερευνητικής δομής και στον εξοπλισμό που ήδη έχει αναπτυχθεί και πρόκειται άμεσα να χρησιμοποιηθεί για την εκπόνηση των πρώτων σεισμικών μελετών.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Αν. Καθ. Μάρκος Αυλωνίτης, Καθ. Παναγιώτης Βλάμος, Επ. Καθ. Νικόλαος Αραβαντινός-Ζαφείρης, Πρύτανης Ιονίου Πανεπιστημίου Καθ. Ανδρέας Φλώρος, Αν. Καθ. Διονύσης Κατερέλος, Καθ. Κωνσταντίνος Οικονόμου
