Ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα της – σίγουρα πρωτόγνωρης – κατάστασης που βίωσε η χώρα στην περίοδο της καραντίνας είναι το γεγονός ότι τα νοικοκυριά κατάφεραν να αυξήσουν, και μάλιστα σημαντικά, τις αποταμιεύσεις τους εν μέσω του σχεδόν ολικού «κλειδώματος» που επιβλήθηκε στην ελληνική αγορά και κοινωνία.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης παρατηρήθηκε το αντίθετο φαινόμενο από αυτό της περιόδου της ύφεσης, όταν οι καταθέσεις των Ελλήνων έκαναν «φτερά» από τα τραπεζικά ιδρύματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, μέσα σε έναν μόλις μήνα, από τις 23 Μαρτίου έως τις 24 Απριλίου, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες αυξήθηκαν κατά 2 και πλέον δισεκατομμύρια ευρώ και διαμορφώθηκαν σε 158,3 δισ. ευρώ από 156 δισ. ευρώ. Μάλιστα, όπως εκτιμούν αρμόδιοι παράγοντες, οι αποταμιεύσεις πιθανότατα είναι μεγαλύτερες, καθώς αρκετοί έχουν επενδύσει σε αμοιβαία κεφάλαια λόγω των χαμηλών επιτοκίων.
Δηλαδή, σε μία περίοδο κατά την οποία περίπου δύο εκατομμύρια εργαζόμενοι δεν πήραν τον μισθό τους, αλλά στην καλύτερη περίπτωση το επίδομα των 800 ευρώ για 45 μέρες, τα ελληνικά νοικοκυριά κατόρθωσαν να αυξήσουν τις τραπεζικές τους καταθέσεις.
Αλλαγές συμπεριφοράς
Η τάση αυτή, αποτέλεσμα των ειδικών συνθηκών που έχει δημιουργήσει η εξάπλωση του κορωνοϊού, δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά παρατηρείται πανευρωπαϊκά. Στην περίπτωση των Ελλήνων, όμως, περισσότερο από ό,τι στις άλλες χώρες, οι αυξημένες καταθέσεις είναι «άμυνα» στο ανασφαλές εργασιακό περιβάλλον που θεωρούν ότι έρχεται, όταν θα αρχίσουν να γίνονται ορατές και με «γυμνό μάτι» οι οικονομικές επιπτώσεις του «κλειδώματος».
Η επιστροφή στην αποταμίευση αποτυπώθηκε και στην πλειονότητα των ερευνών που έγιναν για τις καταναλωτικές συνήθειες και τις αλλαγές που έχει επιφέρει η πανδημία στα ελληνικά νοικοκυριά. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων του Πανεπιστημίου Πατρών, το 45% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι την περίοδο αυτή έκανε προσπάθεια αποταμίευσης χρημάτων.
Μέρος της τάσης αυτής έχει προκύψει εκ των πραγμάτων επειδή οι μετακινήσεις – και επομένως τα έξοδα γι’ αυτές – έχουν μειωθεί δραστικά, τα εστιατόρια και τα μπαρ δεν λειτουργούν, ταξίδια δεν μπορούν να γίνουν, ούτε καν η άσκηση σε γυμναστήριο.
Για ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, όμως, η αποταμίευση είναι συνειδητή πράξη, η οποία υπαγορεύεται από την αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα.
Η εργασιακή ανασφάλεια είναι κυρίαρχο στοιχείο, καθώς το 83% θεωρεί ότι η παρούσα κρίση θα έχει επιπτώσεις στην απασχόληση. Επιπλέον, έξι στους δέκα θεωρούν ότι η υγειονομική κρίση δεν θα τελειώσει στις αρχές του προσεχούς καλοκαιριού και επτά στους δέκα ότι η κατάσταση δεν θα ομαλοποιηθεί γρήγορα.
Διάχυτη, βέβαια, είναι η ανασφάλεια στην παρούσα φάση και για την πανδημία καθεαυτή, καθώς η πλειονότητα των πολιτών προσπαθεί να περιορίσει τον συγχρωτισμό με άλλα άτομα ακόμη και στις μετακινήσεις που επιτρέπονται. Έτσι, πλέον,
● το 69,1% των καταναλωτών πραγματοποιεί περισσότερες ηλεκτρονικές αγορές σε σύγκριση με την προ κορωνοϊού εποχή, ενώ το 49,3% πηγαίνει μόνο μία φορά εβδομαδιαίως στο σούπερ μάρκετ,
● το 52,2% δηλώνει ότι αγοράζει τα ίδια σε ποσότητα προϊόντα που αγόραζε και προ Covid-19, αλλά υπάρχει και ένα 42% που δηλώνει ότι τώρα αγοράζει περισσότερα προϊόντα.
Στην καταναλωτική συμπεριφορά είναι εμφανής η αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών τόσο για τα ψώνια μας από το σούπερ μάρκετ όσο και για μη τρόφιμα ή ακόμη και για τον καφέ. Βέβαια, η παραγγελία καφέ ή φαγητού από το Internet ήταν κάτι που προϋπήρχε, ειδικότερα στις νεανικές ηλικιακές ομάδες, αλλά τώρα προστέθηκαν και οι αγορές τροφίμων και μη από τα σούπερ μάρκετ. Και σε αυτές τις αγορές συμμετέχουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικοι της οικογένειας, όπως οι γονείς.
Και το Δημόσιο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, αυξημένες εμφανίζονται οι καταθέσεις τόσο των νοικοκυριών όσο και του Δημοσίου στις τράπεζες τον περασμένο Μάρτιο. Οι καταθέσεις και τα ρέπος της Γενικής Κυβέρνησης (η οποία περιλαμβάνει τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους φορείς του) αυξήθηκαν κατά 2,3 δισ. ευρώ φθάνοντας τα 17,3 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά τις καταθέσεις των νοικοκυριών, κατέγραψαν αύξηση κατά 1,341 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2020, έναντι αύξησης κατά 458 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής αυξήθηκε σε 6,5% από 5,8% τον προηγούμενο μήνα.
Συνολικά οι καταθέσεις στον ιδιωτικό τομέα εμφάνισαν αύξηση κατά 2,846 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 1,059 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής αυξήθηκε σε 8,8% από 7,7% τον προηγούμενο μήνα. Οι καταθέσεις από επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 1,15 δισ. ευρώ.
Στις χορηγήσεις ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης της εγχώριας οικονομίας αυξήθηκε σε 0,7% από -1,0% τον προηγούμενο μήνα και η μηνιαία καθαρή ροή ήταν θετική κατά 3,784 δισ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 262 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα, η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα ήταν θετική κατά 1,702 δισ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 302 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Πιο αναλυτικά, η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, τον Μάρτιο του 2020, ήταν θετική κατά 1,859 δισ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 462 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής αυξήθηκε σε 3,6% από 1,4% τον προηγούμενο μήνα. Ειδικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκε σε 3,4% από 1,1% τον προηγούμενο μήνα και η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 1,655 δισ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 360 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αυξήθηκε σε 6,1% από 5,5% τον προηγούμενο μήνα και η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 205 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 102 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν θετική κατά 20 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 3 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Τέλος, αρνητική κατά 178 εκατ. ευρώ ήταν η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες και τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα τον Μάρτιο του 2020, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 156 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Πηγή: topontiki
