Γράφει η Ελπίδα Σοφιανίδη, Θεατρολόγος.

Εις μνήμην των 5 ηρώων, που απαγχονίστηκαν έπειτα από προδοσία στη κεντρική πλατεία του Ληξουρίου, άνθρωποι που έδωσαν την ζωή τους για την ελευθερία και οφείλουμε να προσφέρουμε την ελάχιστη τιμή που μπορούμε.

Τα ονόματα αυτών:

Ο Διονύσης Ρατσιάτος καθηγητής Φιλόλογος, ετών τότε 43
Ο Αντώνης Ληξουριωτάτος ετών 35
Ο Σπύρος Αναλυτής με το ψευδώνυμο Κανάρης ετών 22
Ο Γαβριήλ Ραλλάτος ετών 60
και ο γιος του Βασίλειος Ραλλάτος, ετών 25

Στις 5 Ιουνίου του 1944, οι κατακτητές αφού φυλάκισαν και ταλαιπώρησαν τους πέντε αυτούς ήρωες από την Αγία Θέκλη, τους οδήγησαν με την κατηγορία των υπαρχηγών της Κουμουνιστικής Οργάνωσης (Ε.Α.Μ.) (υπεύθυνοι για ενέργειες, όπως η δολοφονία του Προέδρου της Κοινότητας Βόβυκες και την επίθεση προς τον υποδιοικητή της Χωροφυλακής) στην αγχόνη, για παραδειγματισμό, μιας και οι κάτοικοι, γέροι, νέοι και παιδιά, ήταν αναγκασμένοι «θεατές» σε αυτήν την φρικαλεότητα.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Σπύρο Δ. Λουκάτο, η απανθρωπιά αυτή κορυφώθηκε όταν ο 60χρονος Γαβριήλ Ραλλάτος υπέστη θανατηφόρο καρδιακό επεισόδιο, καθώς οδηγούταν στην αγχόνη, αλλά αυτό δεν σταμάτησε τους κατακτητές να τον κρεμάσουν μαζί με τους άλλους, ενώ το σκοινί του γιού του, Βασίλη Ραλλάτου, κόπηκε τρείς φορές, μέχρι να καταστεί και αυτός νεκρός.

Τον Οκτώμβριο του 2022, στην έκθεση που διοργάνωσε το Πολιτιστικό Τμήμα του Δήμου Ληξουρίου με τίτλο «Μαύρα Πληγωμένα Χρόνια» στην Πετρίτσειο Βιβλιοθήκη Ληξουρίου «Ο Δαμοδός», είχε κανείς την ευκαιρία να δει και να ερευνήσει τα δελτία τύπου, τις ανακοινώσεις και διάφορα αποκόμματα από εφημερίδες της κατοχής στο νησί της Κεφαλονιάς. Παρατηρούσε κανείς την σταδιακή ολοένα αυξημένη τάση του κατακτητή για έλεγχο των πρώτων υλών, της κυκλοφορίας, των εσόδων των ντόπιων, την περιουσία τους, αυστηρές τιμωρίες για τους ανυπάκουους (πρόστιμα, φυλάκιση και θανατική ποινή) κ.α, δίνοντας τους τόνους ανθρωπιάς με δήθεν συσσίτια, γιορτές, θεατρικές παραστάσεις, εκδρομές στην εξοχή για τα παιδιά. Φυσικά, ακόμα και τα ιδιωτικά ραδιόφωνα που μπορεί ο κάθε ντόπιος να κατείχε, έπρεπε να είναι καταγεγραμμένα σε λίστες, ελεγχόμενα να παίζουν μόνο συγκεκριμένους σταθμούς. Δεν είναι, επομένως, διόλου απίθανο να αντιληφθεί κανείς την σημερινή ημέρα, πόσο σημαντικό πλήγμα υπέστη η ελευθερία των Ελλήνων, ακόμα και για απλά πράγματα.

Το να είσαι αντιστασιακός εκείνη την εποχή σήμαινε πως αντιτάσσεσαι στη φασιστική κυριαρχία του κατακτητή. Το να παλεύεις να ελευθερωθείς από τα δεσμά που σε ελέγχουν και ολοένα σε υποτάσσουν, σε εξαθλιώνουν και σε σκοτώνουν. Το να μην ανέχεσαι να σε κατακτά κάποιος ξένος με πόλεμο, να σε σκοτώνει, προπαγανδίζοντας σου τα «καλά» που σου προσφέρει. Το να θες να ζήσεις ελεύθερος στον τόπο σου.

Η Ελευθερία είναι Αξία. Είναι δικαίωμα. Μιλούν γι αυτήν οι ποιητές, οι ζωγράφοι, οι φιλόσοφοι, οι ψυχολόγοι. Την μελετούν και προσπαθούν να την ορίσουν. Είναι, όμως, με λίγα λόγια, κάτι το οποίο παλεύουμε μέχρι και σήμερα. Ελευθερία στη σκέψη, στην έκφραση, στη παιδεία, στη δράση κατά βούληση, στη ψυχαγωγία, στην υγεία. Ελευθερία στη ζωή.
Κλείνοντας, η Ελευθερία μας από τους κατακτητές συνέβη χάρις όλων αυτών που αντιστάθηκαν. Στο σημείο που κάποτε προσεισμικά στέκονταν δέντρα που κάποτε εκτελούσαν οι κατακτητές τους αντιστασιακούς, σήμερα στέκεται ένα άλλο δέντρο, που σφύζει από ζωή. Ένα δέντρο που παίζουν τα παιδιά μας. Ο λόγος που κάθε γονιός παλεύει για κάτι καλύτερο, όπως εκείνοι οι ήρωες πάλεψαν για την Ελευθερία μας.

28/5/23